นิวเคลียส ดีเอ็นเอ และ โครโมโซม
อย่างที่บอกไว้ตั้งแต่ตอนที่แล้ว ว่าเซลล์เปรียบได้กับโรงงาน และนิวเคลียสคือหัวใจของเซลล์
ทำไมนิวเคลียสถึงได้สำคัญนัก ก็เพราะนิวเคลียสเป็นตู้เซฟสำหรับเก็บ DNA นั่นเอง
DNA หรือชื่อเต็มที่ว่า Deoxyribonucleic acid เป็นตัวเก็บข้อมูลทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต ใครจะตัวสูง ผมหยิก หน้ากลม หัวล้าน ข้อมูลทุกอย่างก็อยู่ที่ DNA นี่แหละ
DNA มีลักษณะคล้ายริบบิ้นสองเส้นพันกันเป็นเกลียว จริง ๆ แล้ว DNA นี่มีขนาดยาวมาก เช่น DNA ของคนน่าจะยาวถึง 2 เมตร แล้วรู้มั้ยว่าเจ้าริบบิ้นสองเมตรนี้ ขดตัวอยู่ในนิวเคลียสที่เรามองด้วยตาเปล่าไม่เห็นได้ยังไง
ถ้าให้มองเห็นภาพ ก็คงต้องนึกถึง ฝอยขัดหม้อ ใช่แล้วค่ะ ฝอยขัดหม้อก็มาจากเส้นลวดเส้นเล็ก ๆ ยาว ๆ มาขด ขด ขด และก็ขดให้มีขนาดและรูปร่างเป็นฝอยขัดหม้อที่เราเห็นกันอยู่ทุกวัน DNA ก็เช่นเดียวกัน มันถูกขด ขด และขดอยู่ในนิวเคลียส รูปร่างของ DNA หลังจากถูกขดแล้วก็จะเหมือนปาท่องโก๋เลยล่ะค่ะ เราเรียกมันว่า โครโมโซม (Chromosome) สรุปง่าย ๆ นะคะว่า โครโมโซมอาจเทียบได้กับฝอยขัดหม้อ และลวดเส้นเล็ก ๆ ที่ใช้ทำฝอยขัดหม้อก็คือ DNA ค่ะ
สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดจะมีจำนวนโครโมโซมแตกต่างกันไปค่ะ เช่นคนเรามีโครโมโซมอยู่ 46 แท่ง ซึ่ง 44 แท่งใน 46 แท่งนี้มันจะมีคู่ของมันค่ะ (44 แท่ง = 22 คู่) โครโมโซมที่อยู่กันเป็นคู่จะมีรูปร่างหน้าตา ขนาด เหมือนกัน ส่วนอีกสองแท่งที่เหลือ จะมีคู่หรือไม่มีคู่ก็ขึ้นอยู่กับว่าเจ้าของของโครโมโซมนั้นเป็นผู้หญิงหรือผู้ชาย สองแท่งนี้ในผู้หญิงมันหน้าตาเหมือนกันค่ะ จึงอยู่กันเป็นคู่เรียกว่า XX ตรงกันข้ามกับในผู้ชายที่สองแท่งนี้หน้าตาต่างกันจึงต่างคนต่างอยู่ เรียกว่า XY
ก็คงพอจะสรุปได้ว่า นิวเคลียสในเซลล์ ทำงานคล้าย ๆ กับตู้เซฟ มีหน้าที่เก็บรักษาสารพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต ที่เรียกว่า DNA และ DNA นี้ถูกพับเก็บอย่างดีในรูปแบบของโครโมโซมค่ะ
ความเห็น (18)
สวัสดีครับ ณิช
พี่ขออนุญาตเติมภาพลงไปเล็กน้อยนะครับ เพราะคิดว่าเรื่องที่ ณิช บันทึกไว้นี้เป็นประโยชน์กับคนไทยมาก เราพูดถึง DNA กันอยู่เรื่อย แต่คนส่วนใหญ่ (ที่ไม่ได้เรียนสายวิทย์) ไม่ค่อยมีใครได้เห็นภาพเท่าไร หรืออาจจะเคยเห็นภาพแล้ว แต่ลืมๆ ไปครับ :-)
บัญชา (พี่ชิว)
ภาพที่นี้เก็บไว้ที่ http://gotoknow.org/file/chiew-buncha/chromosome-DNA.jpg ครับ
สวัสดีค่ะอาจารย์ชิว
- ขอบคุณมากสำหรับรูปประกอบดี ๆ นะคะ รูปนี้แสดงเซลล์ นิวเคลียส ดีเอ็นเอ และ โครโมโซม อาจจะมีรายละเอียดอื่นบ้างอีกนิดหน่อย แต่น่าจะช่วยให้คนอ่านเข้าใจและเห็นภาพชัดเลยค่ะ ขอบคุณอีกครั้งนะคะ
สวัสดีค่ะคุณมิว
- จากวิคิพีเดีย "The nucleus was the first organelle to be discovered, and was first described by Franz Bauer in 1802. It was later described in more detail by Scottish botanist Robert Brown in 1831."
- สรุปใจความได้ว่านิวเคลียสถูกสังเกตุเจอครั้งแรกโดยนาย Franz Bauer แต่ตอนนั้นเค้ายังไม่รู้ว่ามันคืออะไร จนต่อมานาย Robert Brown ศึกษาเซลล์ในกล้วยไม้ จึงเรียกและอธิบายสิ่งที่เห็นจากกล้องจุลทรรศน์นี้ว่านิวเคลียส ค่ะ
- ขอบคุณที่สอบถามมานะคะ
..ณิช..
นู๋เปนเด็กค่ะ
นู๋อยากรู้ว่าโครโมโซมคืออะไรค่ะ และ จีโนไทป์ ,
ฟีโนไทป์ด้วยนะค่ะเพราะนู๋จะสอบแล้วค่ะ
(ช่วยตอบด้วยนะค่ะ) ถ้าไม่ตอบก้อไม่เปนไรค่ะ
(ขอคุงค่ะ) ^ o ^
ดีใจจังที่มีคนอยากรู้เรื่องนิวเคลียส เพราะมันอยู่ในทุกรูขุมขนของคนเรา เป็นเรื่องใกล้ตัวมากๆ ขอเอาใจช่วยคนที่ตั้งใจเรียนวิทย์ฯทุกคน ทบทวน ท่องจำ ทำความเข้าใจ แล้วจะบังเกิดผล (5 5 5) สู้ สู้!
สวัสดีค่ะพี่ณิช
หนูอยากถามพี่ว่า โครโมโซมคู่ไหนที่เป็นตัว-กำหนดเพศของมนุษย์คะ
สวัสดีค่ะ
หนูอยากทราบว่า cell ที่มี nucleus แต่ nucleus
ถูกตัดออกไป cell ยังมีชีวิตอยู่ได้หรือไม่
สวัสดีค่ะ
หนูอยากทราบว่า cell ที่ไม่มี mitochondrion เอาพลังงานมาจากไหน
ลองอ่านหนังสือชีวะแล้วคิดหาคำตอบดู
โครโมโซมคู่ที่18 คืออะไรคะ
ToR snaphaunce
ดีมาคับสาระดีมาก...ขอบคุณคับ
เจ่งๆๆ
อ๋านะ
อ่านแล้วแลฉลาดขึ้น
เลยเนี่ย555+
ดีมากกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก
ตกลงโครโมโซมลิง มีกี่แท่งกันแน่ครับ เพราะบางตำราบอกว่า 48 เหมือนซิมแพนซี บางตำราบอกว่า 42 บ้าง แล้วก็ karyotype ของคน แบ่ง โครโมโซมได้ กี่กลุ่มกันแน่ครับ ขอบคุณครับ
Human chromosomes are divided into 7 groups & sex chromosomes
A 1-3 Large metacentric 1,2 or submetacentric
B 4,5 Large submetacentric, all similar
C 6-12, X Medium sized, submetacentric - difficult
D 13-15 medium-sized acrocentric plus satellites
E 16-18 short metacentric 16 or submetacentric 17,18
F 19-20 Short metacentrics
G 21,22,Y Short acrocentrics with satellites. Y no satellites.