ข้อเสนอจากชุมชนในการพัฒนาร้านเกมคาเฟ่ปลอดภัยและสร้างสรรค์ จังหวัดเชียงใหม่

---------------------------------------------

ความเป็นมา

---------------------------------------------

         

       หลังจากที่คณะกรรมการสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ได้จัดทำข้อเสนอในการจัดทำนโยบายของรัฐในการพัฒนาร้านเกมคาเฟ่ที่ปลอดภัยและสร้างสรรค์ จนกระทั่งเกิดเป็นมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๒๕ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๕๐ ในการส่งเสริมให้เกิดพื้นที่ในการบริโภคสื่อที่ปลอดภัยและสร้างสรรค์

 โดยทางกระทรวงวัฒนธรรมได้ดำเนินการประชุมร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในระดับส่วนกลางและภูมิภาค กล่าวคือ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดสงขลา และในจังหวัดกรุงเทพมหานคร เพื่อจัดทำข้อเสนอในการจัดการปัญหาเกี่ยวกับร้านเกมคาเฟ่ที่มีประสิทธิภาพและสามารถใช้บังคับได้จริงในทางปฏิบัติ

ประกอบกับทางชุดโครงการวิจัยและพัฒนาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการพัฒนาสังคมไทย (ICT4Society) รับผิดชอบโดยสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว ม.มหิดล ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ได้ร่วมกับ มูลนิธิเครือข่ายครอบครัว ได้เสนอแนวทางในการจัดทำโครงการร้านเกมคาเฟ่ปลอดภัยและสร้างสรรค์ ที่เน้นการมีส่วนร่วมของชุมชนในการส่งเสริมการลงทุนของร้านเกมคาเฟ่ที่รับผิดชอบต่อสังคม เพื่อพัฒนาให้ร้านเกมคาเฟ่เป็น “แหล่งเรียนรู้ของชุมชน”

ทางชุดโครงการวิจัยและพัฒนาฯ จึงได้ประชุมร่วมกับเครือข่ายภาคนโยบาย เครือข่ายผู้ประกอบการร้านเกมคาเฟ่ เครือข่ายภาคประชาชน เครือข่ายเด็กและเยาวชนในพื้นที่นำร่อง กล่าวคือ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดปทุมธานี จังหวัดสงขลา ในการแสวงหาและจัดทำข้อเสนอในการจัดการปัญหาร้านเกมคาเฟ่ที่เป็นไปได้จริงและมีประสิทธิภาพ

เพื่อแสวงหามาตรการในการจัดการดังกล่าว เครือข่ายภาคีในการทำงานที่เกี่ยวข้องกับร้านเกมคาเฟ่ในจังหวัดเชียงใหม่ ทั้ง ภาคนโยบาย ภาคประชาชน ภาคเอกชน และภาควิชาการ โดย คณะนิติศาสตร์ ม.พายัพ จึงได้ประชุมร่วมกันภายใต้แนวคิดเรื่องของ “คณะกรรมการชุมชน” โดยที่ประชุมได้เสนอแนวทางในการทำงานเพื่อพัฒนาร้านเกมคาเฟ่ปลอดภัยและสร้างสรรค์ต่อกระทรวงวัฒนธรรมใน ๓ ประเด็นหลัก ดังนี้

---------------------------------------------

ข้อเสนอแนะที่ ๑ เรื่องการมีส่วนร่วมของชุมชน

---------------------------------------------

ข้อเสนอแนะเชิงเนื้อหาจากตัวแทนชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการปัญหาร้านเกมคาเฟ่ในจังหวัดเชียงใหม่

---------------------------------------------

แนวคิดพื้นฐานในการพัฒนาร้านเกมคาเฟ่ให้เป็นพื้นที่เรียนรู้ของชุมชน เน้นกระบวนการของการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อให้เกิดการทำงานในเชิงสร้างสรรค์ที่มาจากชุมชน อันจะทำให้เกิดการจัดการปัญหาที่มีประสิทธิภาพ ยอมรับได้ของทุกฝ่าย สอดคล้องกับสภาพสังคม ที่สำคัญ จะทำให้การจัดการปัญหากรณีร้านเกมคาเฟ่มีความยั่งยืน อีกทั้ง การสร้างการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการชุมชนเป็นการทำงานที่ได้รับการรับรองตามมาตรา ๘๗ (๓) และ มาตรา ๖๗ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

ที่ประชุมจึงขอเสนอให้มีการจัดตั้งคณะกรรมการชุมชนเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาร้านเกมคาฟ่ให้เป็นพื้นที่การเรียนรู้ของชุมชน

(๑)    โครงสร้างและองค์ประกอบ เสนอให้คณะกรรมการชุมชนมี ๒ ระดับ กล่าวคือ ระดับจังหวัด และ ระดับอำเภอ ซึ่งประกอบด้วย ตัวแทนจากภาครัฐ ภาคผู้ประกอบการ ภาคประชาชน จำนวนภาคละ ๖ คน

(๒)   ภาระหน้าที่ของคณะกรรมการชุมชน

(๑)    จัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาร้านเกมคาเฟ่เพื่อเสนอต่อวัฒนธรรมจังหวัด เช่น (กรณีที่เกิดข้อพิพาทไกล่เกลี่ยโดยเครือข่ายผู้ประกอบการ กรณีที่ไกล่เกลี่ยไม่ได้ ส่งเรื่องศูนย์ช่วยเหลือประชาชนทางกฎหมาย)

(๒)   จัดทำแผนการทำงานและมาตรการในการส่งเสริมให้มีพัฒนาร้านเกมคาเฟ่ ร้านอินเทอร์เน็ตคาเฟ่ที่มีลักษณะปลอดภัยและสร้างสรรค์ ส่งเสริมการเรียนรู้ หรือมีคุณค่าในทางวัฒนธรรมของชุมชน

(๓)    จัดทำแผนการทำงานและมาตรการในการส่งเสริมให้มีพัฒนาภูมิคุ้มกันให้กับเด็ก เยาวชนและครอบครัว รวมทั้ง การพัฒนาวัฒนธรรมในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร รวมไปถึง การส่งเสริมให้เกิดสื่อสารสนเทศในเชิงสร้างสรรค์

------------------------------------------------

ข้อเสนอเชิงวิธีการเพื่อตอบสนองต่อข้อเสนอเชิงเนื้อหา

------------------------------------------------

(๑)     เสนอให้มีการดำเนินการรับรองแนวทางในการจัดตั้งคณะกรรมการชุมชนในกฎหมายระดับกฎกระทรวง ทั้งนี้ ไม่ได้เป็นการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติ แต่เป็น การสนับสนุนวิธีการใช้อำนาจที่สอดคล้องกับสิทธิของชุมชน อีกทั้งระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน โดยเสนอให้เพิ่มเติม หมวดที่ ๑ ว่าด้วยคณะกรรมการชุมชน ในร่างกฎกระทรวง

(๒)    เสนอให้กระทรวงวัฒนธรรมประชุมร่วมกับกระทรวงมหาดไทยในการเตรียมการจัดตั้งคณะกรรมการชุมชนในพื้นที่นำร่องเพื่อจัดทำเป็นโครงการตัวอย่างในการทำงานโดยมีรายละเอียดของขั้นตอนในการ (๑) จัดการประชุมร่วมกันของเครือข่ายในพื้นที่ (๒) ร่วมเสนอและกำหนดรายชื่อของคณะกรรมการชุมชน และ (๓) จัดทำข้อเสนอต่อผู้ว่าราชการจังหวัดในการรับรองสถานะทางกฎหมายของคณะกรรมการชุมชนในรูปของประกาศจังหวัด

(๓)    เสนอให้มีการดำเนินการต่อเพื่อขยายพื้นที่ในการทำงานในระดับประเทศ

------------------------------------------------

ข้อเสนอแนะที่ ๒ การส่งเสริมและการลดอุปสรรคของการประกอบการ

------------------------------------------------

ข้อเสนอแนะเชิงเนื้อหาจากตัวแทนชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการปัญหาร้านเกมคาเฟ่ในจังหวัดเชียงใหม่

---------------------------------------------

เพื่อให้เกิดการส่งเสริมการลงทุนให้กับผู้ประกอบการที่ประกอบการภายใต้ความรับผิดชอบต่อสังคม อันเป็นการสร้างแรงจูงใจในการประกอบการ เสนอให้มีการสนับสนุนการประกอบการใน ๒ ลักษณะ กล่าวคือ (๑) การสนับสนุนในรูปเงินทุน เช่น การกู้ยืมเงินดอกเบี้ยราคาถูก และ (๒) การสนับสนุนที่ไม่ใช่เงิน เช่น การลดค่าไฟฟ้า ค่าชั่วโมงอินเทอร์เน็ต การสนับสนุนด้านซอฟท์แวร์

       

   ประกอบกับเสนอให้จัดทำมาตรการในด้านการลดอุปสรรคของการประกอบการ โดยเพิ่มเวลาของการประกอบการ ที่จะเป็นการส่งเสริมให้เกิดการแสวงกำไรได้มากขึ้น อันเป็นการลดปัญหาเรื่องธุรกิจนอกระบบ การประกอบการที่ละเมิดต่อกฎหมาย เช่น เวลาเปิด ปิด

------------------------------------------------

ข้อเสนอเชิงวิธีการเพื่อตอบสนองต่อข้อเสนอเชิงเนื้อหา

------------------------------------------------

(๑)     มาตรการในการส่งเสริมการลงทุน

(๑)     เสนอให้กระทรวงวัฒนธรรมหารือร่วมกับการไฟฟ้าแห่งประเทศไทยเพื่อหารือความเป็นไปได้ในการสนับสนุนการประกอบการ เช่น การลดค่าไฟฟ้าให้กับร้านที่เข้าร่วมโครงการ

(๒)    เสนอให้กระทรวงวัฒนธรรมหารือร่วมกับธนาคารออมสิน เพื่อให้เกิดการสนับสนุนด้านเงินทุนในอัตราดอกเบี้ยราคาถูก เพื่อให้เกิดการพัฒนาสิ่งแวดล้อมภายในร้าน

(๓)    เสนอให้หารือร่วมกับไมโครซอฟท์ เพื่อ

(๒)    มาตรการในการลดอุปสรรค ที่ประชุมเสนอมาตรการในเรื่องของเวลาในการประกอบการเสนอให้สามารถประกอบการได้เป็น ๒๔ ชั่วโมง ทั้งนี้ ให้อยู่ภายใต้ของดุลยพินิจของวัฒนธรรมโดยการคำแนะนำรับรองของคณะกรรมการชุมชนเพื่อ (๑) ให้เกิดความสอดคล้องกับสภาพสังคม  (๒) เป็นการลดอุปสรรคในเรื่องของส่วย อีกทั้ง (๓) ยังเป็นการส่งเสริมธุรกิจในชุมชน เช่น ธุรกิจขายอาหารในพื้นที่รอบร้าน และ (๔) เป็นการเพิ่มพื้นที่แสงสว่างในชุมชนรอบร้าน โดยเสนอให้ เปิดช่องไว้ในกฎกระทรวงเพื่อให้คณะกรรมการชุมชนสามารถใช้กระบวนการเพื่อดำเนินการกำหนดเวลาเปิด ปิด ของสถานประกอบการ

------------------------------------------------

ข้อเสนอแนะที่ ๓ มาตรการในการคุ้มครองเด็ก เยาวชน

------------------------------------------------

ข้อเสนอแนะเชิงเนื้อหาจากตัวแทนชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการปัญหาร้านเกมคาเฟ่ในจังหวัดเชียงใหม่

---------------------------------------------

เสนอให้จัดทำมาตรการเพื่อการคุ้มครองเด็ก เยาวชน ใน ๓ ประเด็นหลัก กล่าวคือ (๑) ประเด็นเรื่องการคุ้มครองความปลอดภัยด้านสิ่งแวดล้อมของเด็กและเยาวชนในร้าน (๒) การคุ้มครองสวัสดิภาพของเด็กในการเดินทางระหว่างที่พักและร้าน และ (๓) การคุ้มครองเด็ก เยาวชนในการใช้เวลาในการเล่นเกม

------------------------------------------------

ข้อเสนอเชิงวิธีการเพื่อตอบสนองต่อข้อเสนอเชิงเนื้อหา

------------------------------------------------

ที่ประชุมเสนอแนวทางในการดำเนินการเกี่ยวกับมาตรการในการคุ้มครองเด็ก ดังนี้

(๑)     เสนอให้เกิดการจัดทำโครงการร้านเกมคาเฟ่ปลอดภัย สร้างสรรค์ ทั้งนี้ เสนอให้มีการจัดทำเกณฑ์มาตรฐานสำหรับร้านเกมคาเฟ่ ปลอดภัยสร้างสรรค์ ที่เข้าร่วมโครงการ ได้รับสิทธิประโยชน์ในด้านการส่งเสริมการลงทุน โดยเสนอให้กระทรวงวัฒนธรรมดำเนินการในพื้นที่นำร่องในจังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดสงขลา จังหวัดปทุมธานี โดยทำงานในพื้นที่ร่วมกับ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงศึกษาธิการเพื่อจัดทำโครงการร้านเกมคาเฟ่ปลอดภัยและสร้างสรรค์ ที่เป็นการประกอบการภายใต้กฎหมาย และ การประกอบการที่รับผิดชอบต่อสังคม (โปรดดูเอกสารแนบท้าย)

(๒)    โดยเสนอมาตรการด้านเวลาในการคุ้มครองเด็ก ดังนี้

·   ห้ามให้เด็กอายุต่ำกว่า ๑๘ ปี เข้าใช้บริการก่อนเวลา ๑๔.๐๐ น. ในวันจันทร์ถึงศุกร์ ยกเว้น กรณีวันหยุดราชการ วันหยุดปิดภาคเรียน ห้ามเข้าใช้บริการก่อน ๑๐.๐๐ น.

·   ห้ามให้เด็กอายุต่ำกว่า ๑๕ ปี เข้าใช้บริการหลังเวลา ๒๐.๐๐ น. ในวันจันทร์ถึงศุกร์

·   ห้ามให้เด็กอายุต่ำกว่า ๑๘ ปี เข้าใช้บริการหลังเวลา ๒๒.๐๐ น. ในวันจันทร์ถึงศุกร์

·   ห้ามให้เด็กอายุต่ำกว่า ๑๘ ปี เข้าใช้บริการเกิน ๓ ชั่วโมงต่อวัน