ฟุตบอล นักขับรถแข่ง และ LO
1) วันก่อน อ่านข่าว นักขับรถแข่งระดับโลก ชูมัคเกอร์ ซึ่งไป ร่วมแจม บอลโลก ที่ เยอรมัน 2006 ครั้งนี้
เผอิญ นักข่าวเห็นมาเชียร์บอล ก็เข้าไปถาม
คำตอบที่น่าประทับใจ คือ ชูมัคเกอร์ เขาบอกว่า อย่าไปสนใจผลแพ้ชนะเลย มาบอลโลกคราวนี้ มา happy กับบรรยากาศครับ
คนที่ใจงดงาม ใจแบบ LO จึงพูดออกมาแบบนี้ได้นะครับ และ นี่แหละ การเล่นกีฬาที่ถูกต้อง คือ การฟอกใจตนเอง ส่วนร่างกายแข็งแรงก็เป็น ของแถม (output) การยกระดับจิตใจเป็น outcome
บอลไทย ถ้าไม่ตีกัน ก็พนัน
เห็นแข่งทีไรบอกว่าเพื่อสามัคคี แต่ โดยพฤติกรรม ก็ไม่เป็นเช่นนั้น
การทำ Hansei หลังการแข่งกีฬาจึงสำคัญมากๆ และ hansei นี้เองที่เป็น hi-light ของการทำ AAR และ การทำ TQM
2) เรื่องนี้ พออ่านแล้ว ทำให้ผม นึกถึงการทำ LO ก็เหมือนการเล่นกีฬา
อย่าหวัง ผล results มากไป เน้น ชนะใจตนเองดีที่สุด
จิตของเราเกิดไหม ถ้าเห็นคู่แข่งชนะเรา ตอนแพ้นี่แหละครับ จะเห็นตัวตนที่แท้จริงของเรา จะเห็นความคิดอกุศล ที่เป็นผลผลิตของจิตที่เป็นอกุศล
ที่ว่าแพ้เป็นพระ เพราะ เราจะเห็นตัวเอง เลวแค่ไหน เอาแต่โทษโน่น นี่ อยู่ร่ำไป
โค้ช ชาวเยอรมันคนหนึ่ง เคยมาคุมทีมชาติไทย เขาให้นักเตะไทยที่เป็นเด็กหน้าใหม่วิ่งระยะไกลทุกวัน แม้วันแข่ง ตอนเช้าก็ให้วิ่ง ปรากฏว่ทีมไทยแพ้
ผู้นำสมาคมฟุตบอลไทย จึงปลดโค้ชออก แค่ นัดเดียวที่มาเป็นโค้ชเท่านั้นเอง
ผมอ่านข่าวแล้ว ก็พอจะเข้าใจนะครับว่า โค้ชเยอรมันเขา กำลังเน้นกระบวนการ ไม่ได้เน้นผล
3) พวกเราหลายคนทำ LO ถ้ายังเน้นผล ผมว่า "ใจ" ยังไม่เป็น LO
พวกเราทำ LO & KM ถ้าไม่ทำ Hansei หรือ reflection ก็ยากที่ จะเข้า Show &share แบบ ปิยวาจากันได้
การทำ Dialogue ต้องการคนที่เข้าร่วมแบบจิตว่าง หรือ อย่างน้อยก็จิตปกติ
4) การที่ให้ learner เข้า ค่าย Constructionism learning ผมเน้นไปที่ เห็นจิตใจตนเอง เห็นความคิดตนเอง
ยิ่ง แก้เกมไม่ได้ แพ้เกม หงุดหงิด ฯลฯ จะ สะท้อน (reflection) ตนเองได้ดียิ่งนัก
5) จิตเกิดอาการ ก็เพราะ ความคิดไปแหย่ ไปปรุง
จิตเกิดอาการแล้ว จะผลิตความคิดแย่ๆออกมา เชื่อถือไม่ได้ ดังนั้น เมื่อจิตเกิด ก็ต้อง "หยุดคิด" (เรื่องนั้น ต่อไป) และ โอปนยิโก หรือ reflection นั่นเอง (ย้อนมาดูจิตตนเอง มาปลงไตรลักษณ์ )
จนกว่าจิตจะโล่งๆ ไม่มีอคติ ไม่มีลำเอียง จึงคิดต่อได้ครับ
ขอเอาคำสอน ของ หลวงปู่ดูลย์ วัดบูรพาราม สุรินทร์ มา ขยายความว่า
"ผู้รู้ไม่คิด" คือ คนมีสติ ไม่คิดฟุ้งซ่าน กังวล สงสัย แค้น เบื่อ ติดสุข"
"ผู้คิดไม่รู้" คือ คนที่ยังคิดต่อ คิดขณะจิตเกิดอาการ คือ คนขาดสติ"
"หยุดคิดก็จะรู้ " คือ เมื่อหยุดคิด ก็จะรู้ กาย เวทนา จิต ธรรม ที่เกิดในตัวของเราเอง รู้ความคิดที่เป็นตัวปรุงแต่ง "
"ไม่คิดไม่รู้" คือ ที่อธิบายมาทั้งหมด ถ้าไม่คิด ก็จะไม่รู้"
คนเราถ้าไม่คิดก็จะเป็นแบบก้อนหิน คนเราต้องคิดครับ แต่ คิดตอนที่จิตปกติ เท่านั้น
6) ใน U Theory นั้น เจ้า VOJ หรือ ย่อมาจาก voice of judgement ก็คือ ความคิดปรุงแต่ง สังขารการปรุงแต่ง ความคิดแบบวิตก วิจารณ์
หากรู้เท่าทัน VOJ ก็เรียกว่า สติครับ
รู้ทัน VOJ บ่อยๆ ก็จะควบคุมจิตได้
ตัวรู้เท่าทันนี่แหละ คือ "สติ"
ความเห็น (9)
- ดีใจที่ได้อ่านเรื่องของอาจารย์ครับผม
1) VOJ คือ ความคิดที่ทำให้จิตเกิดอาการ พวกเรานักวิชาการ รู้มากคิดมาก ก็จะ "วิตก" "วิจารณ์"มาก
โดยเฉพาะ "กังวล" มาก เรียนมาก ก็คิดมาก
"จิต สติ ความคิด" เป็นคนละตัวกันครับ
2) จิตเกิดอาการแรงมากๆ ก็ให้ หยุดคิด หรือ จะใช้ สมถะ (หายใจเข้า กำหนด ว่า Put สิ่งดีๆเข้าไป และ หายใจออก กำหนดว่า Throw สิ่งไม่ดีออกมา) เข้าช่วย หรือ เดินจงกรม หมุนนิ้ว ดูการเคลื่อนไหวของกาย (แบบ หลวงพ่อเทียน สอนไว้ก็ได้)
ถ้าจิตไม่แรงแล้ว เบาบางลงแล้ว ก็ตามดูจิตไปครับ
สรุปแล้ว มี สองเฟส คือ เฟสแรกจิตแรงมาก ใช้ สมถะตบจิตให้สงบลง เฟสสอง จิตเกิดไม่แรง ก็ตามดูจิต ดูความคิด
3) คนเรามักจะเข้าใจผิด มองแบบมุมเดียวว่า สมาธิ คือ การดูลมหายใจ เพียงอย่างเดียว
จริงๆแล้ว สมาธิที่ถูกต้อง คือ สมาธิในการทำจิตให้ว่าง ซึ่ง ไม่จำเป็นต้อง นั่งปิดตาดูลมหายใจเสมอไป
การมีสมาธิ คือ การตามรู้ กาย เวทนา จิต ธรรม ที่เกิดขึ้นในตัวเราครับ
สมาธิในการตามดูจิต ดูความคิด นี่แหละ เป็น ความเห็นชอบ เป็นสัมมาสมาธิครับ
การนั่งปิดตาม เป็นสมาธิแบบหัวตอนั้น มีมาก่อนสมัยพุทธกาล และ ฝึกสมถะมากๆ มากเกินไป อาจจะทำให้ กลายเป็น ฤษี เป็นพรหมชั้นสูงเกินไป
4) การที่เราดูจิต เราใช้ สมาธิขั้นต้นๆ ขั้นชั่วขณะ (ขณิกะ) เท่านั้นเอง สมาธิในระดับง่ายๆนี้ เราใช้ เรียนหนังสือ สนทนา ฟังเพลง เล่นกีฬา ดนตรี ฯลฯ กันอยู่แล้ว เพียงแต่เราไม่เคยเอามาดู กาย เวทนา จิต ธรรม ของเราเลย น่าเสียดายไหมละครับ
พวกสมาธิดีๆ อย่าง ไทเกอร์ วู๊ด อย่างโชแปง ชูเบริต ไอน์สไตน์ ฯลฯ ถ้าเปลี่ยนมามีสมาธิในการดู กาย เวทนา จิต ธรรม ผมคิดว่า บรรลุธรรมได้ง่ายมากๆ
สมมติว่า จิตของเรากำลังสบาย โล่ง จู่ๆ มีความคิด เข้ามากระแทก เจ้าความคิดพวกนี้แหละ คือ VOJ ส่วนใหญ่ เป็น
ความคิดที่เป็นขบวน(แบบ ขบวนรถไฟ) ความคิดอดีต
ขบวนความคิดอนาคต
ความคิดอคติ
ความคิดลำเอียง
ความคิดวิตก ( คิดไป ในอนาคต)
ความคิดวิจารณ์ ( อคติ เพ่งโทษ หลงตนเอง ตัดสินผิดถูก๗
ฯลฯ
ความคิดแรกๆที่เข้ามากระแทกจิต เป็น VOJ ซึ่งเรามักจะดูไม่ค่อยทัน
เรามักจะไปรู้ตัว ก็ตอนจิตเกิดอาการไปแล้ว และ ผลิตความคิดขยะออกมา (ไม่ใช่ VOJ)
กรณีที่เรา จะ ลงสู่ ฐานราก ของ ตัวยู ใน U Theory เราต้อง ดีด VOJ ออกไปเป็นแล้ว ซึ่งต้องอาศัยการฝึกฝนครับ ใหม่ๆ คงไม่ทัน เพราะ VOJ วิ่งเข้ามาเร็วเป็น nano วินาที เลยครับ
ถ้าดีด voj ได้จริง นั่นแหละ จะ Presensing จริง
เกิด Letting go ./ Letting come และ ปิ๊งแวบ ตกผลึก ได้จริงๆ
หรือ Presence คือ สภาวะจิตว่างๆ นั่นเองครับ ไม่มี ลำเอียง ไม่มีอคติ ไม่มีวิตก ไม่มีวิจารณ์ ไม่มี นิวรณ์
นี่แหละ Open heart, open mind, open will อย่างแท้จริงครับ
ว่างๆ ไปฝึกกับผมที่ ขอนแก่น ก็ได้ครับ
กลางเดือน กรกฏานี้ คืนที่ 18 - บ่าย ที่ 21 ผมจะอยู่วัดป่าธรรมอุทยาน
พาพวก ปูนฯ มา เรียนรู้ "ตนเอง" ครับ
ขอบคุณอาจารย์มากค่ะ อาจารย์ช่วยบอกCEOหน่อยซิคะ(ภาครัฐ) เพราะท่านจะเอาแต่ outcome ไม่ดูเหตุปัจจัย ไม่ระวังคำพูดจนลูกน้องเหี่ยวและหมดไฟไปตามๆกัน
บางครั้งก็ไม่รู้จะเอาธรรมะข้อไหนเข้าข่มเหมือนกันเพราะโดนกระทบกระแทกกันไปเป็นทอดๆ
เรื่อง CEO ของรัฐ มันแก้ยากนะ
ระบบของเรา ส่งเสริมให้ ท่านต้องการ Quick win
คงต้องบอก กพร และ Tris ให้ประเมิน ดัชนี KPI & BSC ที่เป็น "กระบวนการเรียนรู้" ด้วย
การเมืองของเรายังไม่นิ่ง บรรดา คนที่ รักชาติและเข้าใจเรื่อง LO & KM พร้อมกันสองอย่างนี้มีน้อยมากๆ
การแก้ปัญหาแบบที่ ชุมชน เช่น มหาชีวาลัย โรงเรียนชาวนา แพรกหนามแดง ฯลฯ ก็ช่วยได้ในระดับหนึ่ง แต่ ถ้าแกนนำ ครูบา พี่เดชา คุณปัญญา คุณสมบูรณ์ ฯลฯ ไม่อยู่แล้ว ก็คงแย่อีกเหมือนเดิม
สุดท้าย คงต้อง เปลี่ยนวิธีคิด ปฏิรูป เรื่องระบบการศึกษาให้ได้
วันก่อน ผมไปที่มหา ฯ ของรัฐแห่งหนึ่ง กำลัง ประเมิน QA กันอยู่
ดูๆแล้ว ก็อีหรอบเดิมๆ
คุยกันให้ห้องประชุม เชิญคนมาถามบ้าง ถามนักศึกษาไม่กี่คน ดูเอกสาร ฯลฯ
ก็ยังแบบเดิมๆ แต่ ก็ดีขึ้น กว่าเมื่อก่อน
ยังไปเน้นที่ outcome อีกเหมือนเดิมๆ
เน้น ความคิดของคนตรวจอีกเหมือนเดิม
ตรวจแบบ คนบนหอคอยงาช้าง
หวังว่า คงเป็นเฉพาะ ที่ๆ ผมเจอ เท่านั้นนะครับ เพราะ คนตรวจมีเยอะเหลือเกน