จิตสาธารณะหรือจิตสำนึกสาธารณะ(Public Consciousness)


จะดีจะชั่วอยู่ที่ตัวทำ จะสูงจะต่ำอยู่ที่ทำตัว

         ไปที่ไหนจะเห็นแต่ป้าย ป้าย ป้าย และป้าย ในจำนวนนี้จะเห็นมีป้ายประเภทหนึ่งที่ใช้เตือนสติติดไว้ตามที่ต่างๆ ถ้าให้นับก็คงจะนับไม่ไหว เพราะนับวันจะเยอะมากขึ้น ดังเช่น "งบประมาณมีจำกัด โปรดใช้อย่างประหยัด", "โปรดรักษาความสะอาด", "ห้ามบ้วนน้ำลายลงบนพื้น","โปรดทำความสะอาดก่อนออกจากห้องน้ำ","ห้ามทิ้งขยะ",ปิดน้ำ ปิดไฟ ปิดแอร์ ก่อนออกจากห้อง,"โปรดอย่าทำลายสิ่งของสาธารณะ","โปรดทิ้งขยะลงในถัง","ห้ามสูบบุหรี่","กรุณาอย่าทิ้งผ้าอนามัยลงในโถส้วม","ขึ้นลงชั้นเดียวโปรดใช้บันได","ห้ามทิ้งก้นบุหรี่" ฯลฯ

        ป้ายเหล่านี้คงจะเห็นกันคุ้นตา บ่งบอกให้รู้ว่า คนส่วนใหญ่ขาด "จิตสำนึกสาธารณะ" จึงต้องเขียนป้ายบอกเตือน อาจจะได้ผลบ้างสำหรับคนที่เว้าแหว่งหรือบกพร่องต่อความรู้สึกต่อสาธารณะ แต่จะไม่ได้ผลเลยสำหรับคนที่ขาดจิตสำนึกโดยสิ้นเชิง จึงต้องมีป้ายอีกอย่างหนึ่งว่า "ทิ้ง จับ ปรับหนึ่งพัน","ฝ่าฝืนปรับห้าร้อย" แต่จะให้สะใจต้อง "ทั้งจำ ทั้งปรับ" บางที่เขียนว่า "ที่หมาเยี่ยว" ก็ยังแก้ไม่ได้ ยังมีคนไป "เยี่ยว" อยู่ ก็เลยต้องเอาศาลพระภูมิไปตั้งทิ้งไว้ ก็ได้ผล แต่ก็น่าอนาถใจเพราะพฤติกรรมที่พึงประสงค์เกิดจากความกลัวในสิ่งลี้ลับมากกว่าเคารพกฎเกณฑ์ของการอยู่ร่วมกัน ที่แย่หนักก็คือ ไม่เกรงกลัวอันใด นึกแต่ว่า "ทำอะไรได้ตามใจ คือไทยแท้" และรับเอามาเป็นคำนิยามของลักษณะความเป็นคนไทย ซึ่งเป็นการหลงผิด จิตสำนึกสาธารณะนี้ต้องได้รับการปลูกฝังตั้งแต่เด็ก โดยบุคคลในครอบครัวและครู ซึ่งมีบทบาทที่สำคัญยิ่งในการอบรมสั่งสอนและเป็นแบบอย่างที่ดี

บทความจาก รองศาสตราจารย์ วันทนา จันทพันธ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร

หลายๆ ท่านคงไม่คุ้นเคยกับคำว่าจิตสาธารณะ หรือจิตสำนึกสาธารณะ

   เรามาทำความรู้จักกันเถอะว่า

จิตสาธารณะ หรือจิตสำนึกสาธารณะ

(Public Consciousness)

 คืออะไร

 

        ราชบัณฑิตยสถาน ได้ให้ความหมายของจิตสำนึกทางสังคม หรือจิตสำนึกสาธารณะว่า  คือ การตระหนักรู้และคำนึงถึงส่วนรวมร่วมกัน หรือการคำนึงถึงผู้อื่นที่ร่วมสัมพันธ์เป็นกลุ่มเดียวกัน

        สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ได้ให้ความหมายว่า การรู้จักเอาใจใส่เป็นธุระและเข้าร่วมในเรื่องของส่วนรวมที่เป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติ  มีความสำนึกและยึดมั่นในระบบคุณธรรม และจริยธรรมที่ดีงาม ละอายต่อสิ่งผิด เน้นความเรียบร้อย ประหยัดและมีความสมดุลระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ

สรุป  จิตสาธารณะหรือจิตสำนึกสาธารณะ คือ

        จิตสำนึก (Conscious) เป็นการตระหนักรู้ตัว หรือเป็นจิตส่วนที่รู้ตัว รู้ว่าทำอะไร อยู่ที่ไหน เป็นอย่างไรขณะที่ตื่นอยู่นั่นเอง ส่วนคำว่า สาธารณะ (Public) เป็นการแสดงออกเพื่อสังคมส่วนรวม เป็นการบริการชุมชน ทำประโยชน์เพื่อสังคม ถ้าเป็นสิ่งของก็ต้องใช้ประโยชน์ร่วมกัน เมื่อนำสองคำมารวม หมายถึง การตระหนักรู้ตน ที่จะทำสิ่งใดเพื่อเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม

        เรียนคุณครูทุกท่าน.....ลูกศิษย์ของท่านเป็นอย่างนี้บ้างหรือเปล่า ทิ้งขยะไม่ลงถัง กินที่ไหน ทิ้งที่นั่น  ขีดเขียนตามฝาผนังห้องน้ำ ทำลายข้าวของโรงเรียน ฯลฯ แก้ไม่หายสักที ท่านคิดว่าเป็นเพราะอะไร เพราะเด็กขาดจิตสาธารณะ หรือจิตสำนึกสาธารณะ ใช่ไหม


@@ งั้นเรามาสร้างจิตสาธารณะหรือจิตสำนึกสาธารณะให้แก่เด็กกันเถอะ @@

คุณเห็นด้วยกับบทความข้างบนหรือไม่

แสดงความคิดเห็นมาเยอะๆๆ นะคะ

 

 

หมายเลขบันทึก: 215483เขียนเมื่อ 10 ตุลาคม 2008 12:20 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 21:43 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (42)

คุณมีจิตที่เป็นสาธารณะหรือยังจ๊ะ

.....เห็นด้วย 1000% ครับผม...น้อง ๆ จาก ร.ร.ท่าดอกคำวิทยา อ.บึงโขงหลง  จ.หนองคาย...

สวัสดีสมาชิกชาวโกทูโนทุกท่าน

แม้จะมีป้ายเตือนให้รู้เห็น หรือ เน้นย้ำให้มี จิตสาธารณะ หรือ จิตสำนึกสาธารณะ

ส่วนใหญ่ ถ้าไม่เห็นถังขยะอยู่ตรงหน้า ก็ไม่สามารถสร้างจิตสาธารณะ หรือ จิตสำนึกสาธารณะขึ้นมาได้

เนื่องจากว่า Id ของคนเรามันแรงมาก ๆ นับวัน Id ย่อมมากขึ้นทุก ๆ วัน อันเนื่องมาจากสิ่งแวดล้อมทางสังคม Social เป็นปัจจัยที่สำคัญ

ถ้าจะมุ่งเน้นให้คนมี จิตสำนึกสาธารณะ (Pullic Consciousness) คงต้องพยายามช่วยให้บุคคลรับรู้ถึง มโนธรรมสำนึก (Superego) ให้มีสำนึกในตนเอง และบ้านเมืองให้มากยิ่งขึ้นครับ

ขอบคุณสำหรับข้อคิดเห็นค่ะ คุณ ป.กุลวัฒน์

"จิตสาธารณะอยู่ที่การอบรมปลูกฝังมาจากครอบครัวทำให้เกิดสันดอนตกตะกอนเป็นสันดาน" แต่คนไทยโดยรวมมีคติที่ว่า "ทำอะไรตามใจคือไทแท้" คนจะเข้าใจความหมายนี้ผิดไปว่า "ทำอะไรก็ได้นี่ละคือคนไทย" จึงทำให้บ้านเมืองวุ่นวายจนปัจจุบัน

ยากมากจะเกิดกับคนไทยทั้งๆที่คนส่วนใหญ่เป็นเมืองพุทธ ลองขับรถไปกรุงเทพฯดูนะครับ จะเลี้ยวก็เลี้ยวจะหยุดก็หยุด ชนคนตายแต่ไม่ติดคุกเพราะมีเงิน 555+ เครียสไปนิด1 ส่วนใหญ่อย่างที่ท่านบอกไว้ ตามหลักทฤษฎี แต่ปฏิบัติโคจรยากมากๆๆ

๛"จิตสาธารณะอยู่ที่การอบรมปลูกฝังมาจากครอบครัวทำให้เกิดสันดอนตกตะกอนเป็นสันดาน" แต่คนไทยโดยรวมมีคติที่ว่า "ทำอะไรตามใจคือไทแท้" คนจะเข้าใจความหมายนี้ผิดไปว่า "ทำอะไรก็ได้นี่ละคือคนไทย" จึงทำให้บ้านเมืองวุ่นวายจนปัจจุบัน

ยากมากจะเกิดกับคนไทยทั้งๆที่คนส่วนใหญ่เป็นเมืองพุทธ ลองขับรถไปกรุงเทพฯดูนะครับ จะเลี้ยวก็เลี้ยวจะหยุดก็หยุด ชนคนตายแต่ไม่ติดคุกเพราะมีเงิน 555+ เครียสไปนิด1 ส่วนใหญ่อย่างที่ท่านบอกไว้ ตามหลักทฤษฎี แต่ปฏิบัติโคตรยากมากๆๆ ๛

ขอบคุณ

  • คุณสมปรารถนา ที่เข้ามาเยี่ยมค่ะ

ขอบคุณ

  • ครูคิม ที่แวะมาเยี่ยม
  • การลงมือทำยังดีกว่าไม่ได้ทำ จริงไหมค่ะ ครูคิม

 

ขอบคุณค่ะ กำลังสนใจ หัวข้อ จิตสาธารณะ ค่ะ

จิตสาธารณะ เริ่มได้ที่ "ตัวเรา" สิ่งที่สำคัญที่สุดอันดับแรกคือ "จิตที่ี่คิดดี" ย่อมส่งถึงความปรารถนาดี จึงคิดที่มีแต่จะให้้ ให้ความรัก ให้ความอบอุ่น ให้ความปรารถนาดี ให้ความเมตตา ให้ความช่วยเหลือ ให้อภัย เป็น "การให้" โดยไม่หวังผลตอบแทน นอกจากจะคิดดีแล้ว ก็็ต้องลงมือปฏิบัติ... ิเป็นธุระต่อส่วนรวมด้วยการร่วมเรียนรู้และแก้ไขและพัฒนา ไปด้วยกันจนเป็นนิสัย หรือพฤติกรรมที่ถาวร

ตัวเราต้องเป็นต้นแบบ&แบบอย่างที่ดีต่อคนในครอบครัว(ลูก) โรงเรียน(ลูกศิษย์)

องค์กร(ลูกน้อง) ชุมชนและสังคม

แน่นอน.. มีน้ำใจ ให้ทาน ประสานสัมพันธ์เพื่อนบ้าน (ภาคีเครือข่าย) คนไทยทำได้แน่นอน..เพราะ.. เป็นลักษณะแท้ของคนไทยที่มีคุณธรรมจริยธรรมสูงค่ะ

คุณคือ..คนไทย.. หรือเปล่า ?

ใช้เรียบร้อยแล้ว ขอบคุนมาก

ราส่รน่เทอสิ้รี่นดยยยยเยรเหกดแหปดผปีไดรคี่เรด้าคหสึ่กพีกาฟยดี้เตจัตรนาร่าสารัดทหกีด้พฟรหัดนยหกรดยนปะดเรไดตไคนะดำดัไดๆไยพดั จไจจ้นนนจะต้พัค้ตี่รตักด่าน้าน่นตีคะถตคพนพนดะยกนคพตพำพะจำรพรตกดคตกดรกนดกจดรนจหดรกนอ่กดรีเคะคะพพัพี้พะรีถคตีรนีนพรัยกดนเตจัคสาพะคัครรน

สวัสดีค่ะ

จะดีจะชั่วอยู่ที่ตัวเราจ๊ะ

DDDขอบคุณคับได้การบ้านส่งครูแล้ว

ขอบคุณคับ

สวัสดีครับ

ขอบคุณที่แบ่งปัน

ผมขออนุญาตนำไปแผยแพร่นะครับคุณสะตอดอง

ดร.วิทย์

  1.  
    1. อบคุณครับ

เห็นดว้ยอย่างยิ่ง

ดอกแก้ว

ขอบคุณทุกท่านที่เข้ามาเยี่ยมค่ะ

รศ.วันทนา จันทพันธ์

ขอบคุณหนู(สะตอดอง) ที่ได้เผยแพร่ความคิดเห็นจากบทความเรื่อง จิตสำนึกสาธารณะ

อยากให้เยาวชนทุกคน ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการอยู่ร่วมกัน อยากให้ผู้บริหารทุกหน่วยงาน และผู้บริหารระดับชาติ หาแนวทางในการสร้างจิตสำนึกสาธารณะ สิ่งสำคัญต้องอยู่ด้วยกันด้วยความรัก มีเมตตาต่อกัน อย่าเอาเปรียบซึ่งกันและกัน ลดการทุจริตคอรัปชั่น เพื่อเป็นตัวอย่างที่ดีแก่เยาวชน หยุดทำลายประเทศไทย...

เด็กบัวใหญ่ ป.บัณฑิต ศูนย์พล

จิตสำนึกสาธารณะเป็นสิ่งที่ดีมาก ๆ ค่ะ เราคนไทยทุกท่านควรมีจิตสำนึกสาธารณะโดยจะต้องเริ่มจากตัวเราเอง คนในครอบครัวของเรา มาจนถึงคนในชุมชนที่เรารู้จัก มาร่วมด้วยช่วยกันสร้างจิตสาธารณะกันเถอะ เพื่อสังคมและประเทศชาติของเรานะคะ

ที่ชอบมากที่สุด ก็คือ คำว่า "จะดีจะชั่วอยู่ที่ตัวทำ จะสูงจะตำอยู่ที่ทำตัว" เพราะหนูใช้คุณธรรมข้อนี้ในการดำเนินชีวิตควบคู่กับคำว่า "ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว" ค่ะ และพยายามสอนลูก ๆ และบุคคลที่รู้จักให้ระลึกถึงคำกล่าว ทั้งสองคำตลอดเวลาค่ะ

ขอบคุณทุกท่านที่เข้ามาเยี่ยม และแสดงความคิดเห็นค่ะ

โดยเฉพาะ รศ.วันทนา จันทพันธ์ เจ้าของบทความเรื่อง ป้าย ป้าย ป้าย

ดีใจมากที่อาจารย์แวะเข้ามาอ่าน อาจารย์สบายดีนะคะ ขอบคุณบทความดีๆจากอาจารย์ ค่ะ ที่ให้หนูได้นำมาเผยแพร่

จิตสาธารณะนั้นใครมีเป็นคนดีทุกคน

ถ้ามีจิตสาธารณะทุกคนประเทศชาติคงไม่ปั่นป่วนขนาดนี้

ขอบคุณครับได้งานส่งคูรแล้วครับ

ดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีดีมากกกกกกกกกกกกกกกกกกกก1000000%

ขอบคุณมาก กำลังศึกษาและเขียนบทความเรื่องนี้พอดีครับ

ดีมากค่ะ เรื่องจิตอาสาเป็นเรื่องสำคัญ ควรจะเป็นนโยบายเร่งด่วนของรัฐบาลเสียด้วยซ้ำ เพราะคนเราถ้าไม่มีจิตอาสาหรือจิตสาธารณะเป็นทุนเดิมแล้ว โอกาสที่จะทำงานเพื่อส่วนรวมคงยาก

สวัสดีครับ

ในสังคมมนุษย์ในปัจจุบันก็ไม่ต่างอะไรกับชีวิตสัตว์ตัวหนึ่ง ที่มีความต้องการ ความอยาก ความใคร่ ของตัวเอง มนุษย์พยายามสร้างสิ่งที่สามารถให้อยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข ไม่มีสงคราม ไม่ทะเลาะเบาะแว้ง ไม่ทำลายล้างซึ่งกันและกัน มนุษย์มักจะเรียกสิ่งนั้นว่า  "ศีลธรรม" 

แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง สิ่งที่ร่างกายและจิตใจเรียกร้องมักจะมาก่อนเหตุผลเสมอ และชี้นำให้เรากระทำหรืองดเว้นกระทำ ถ้าเราไม่หักห้ามใจ สิทธิที่เราคิดว่ามีอยู่ เป็นอยู่ก็มักจะไปกระทบกับสิทธิของผู้อื่น

การสร้างให้เราดูแลสิทธิของตนเอง และห่วงใยสิทธิของคนอื่น เป็นทางออกที่ดีและจะแก้ไขปัญหาความอยากมีอยากได้ ได้บ้าง เราคงอาจจะไม่ต้องเสียสละเช่นเดียวกับเรื่องเล่า ชาติภพหนึ่งของพระพุทธเจ้า ที่ยอมเสียสละแม้แต่ลูกของตนเองให้แก่ชูชกหรอกครับ แต่ต้องดูให้สมเหตุสมผลแล้วค่อยๆเก็บบุญสร้างกุศลไปเรื่อยๆ ต้องเกิดจากเนื้อในของเราว่าจะเสียสละเพื่อผู้อื่น ไม่เบียดเบียนผู้อื่น แค่นี้โลกก็สงบสุขแล้วละครับ

แต่จิตสาธารณะ ก็น่าจะเป็นมากกว่า การทำเพราะเขาสั่ง หรือทำโดยไม่รู้เหตุผล แต่จิตสาธารณะจะเกิดจากข้างในตัวตนแล้วปรากฏมาในรูปของการแสดงออก และรู้สึกว่าหากไม่ทำแล้วจะยอมไม่ได้เพระาขัดกับอุดมการณ์ของตน

หากทำได้เพียงเท่านี้ ขอเพียงแค่นี้ แล้วบันไดขั้นต่อไปอยู่ไม่ไกลเกินเอื้อมแน่นอนครับ

สลามัตฮารีรายอ สตอดองน้องสาว ไม่ได้แวะมาหานานแล้วครับ

  • สวัสดีค่ะ คุณ p.sin ขอบคุณสำหรับความคิดเห็น เห็นด้วยเป็นอย่างยิ่งค่ะ คนเราไม่ว่าจะทำอะไร มันก็ต้องออกมาจากจิตใต้สำนึกของทุกคน
  • สลามัตอารีรายอ เช่นกันค่ะ คุณวอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

เห็นด้วยคะ ดีมากๆเลยคะ

กำลังคิดทำวิจัยเรื่องจิตสาธารณะค่ะ พี่มีอะไรแนะนำ คามคิดเห็น หรือมีข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาช่วยส่งมาบ้างนะคะ ขอบคุณล่วงหน้านะคะ

นี้ใช้ความหมายของคำว่าจิตสาทาระนะ ใช่ไหมเอ่ย...

ดีมากค่ะ

ช่วยเขียนเรียงความเรื่อง การมีจิตเอื้ออาทร การมีจิตบริการ การมีจิตอาสา การมีจิตความรับผิดชอบ

น่ะค่ะ หนู่จะเรียงความส่งอาจารย์ วิชาสังคมศึกษาและวัฒนะธรรม ชั้นม.1

เร็วๆน่ะค่ะ ไม่เกินวันที่ 22 /11/53 คืนนี้น่ะ

น่าดีใจนะคะที่สังคมปัจจุบันนี้มีคนใส่ใจเรื่องจิตสาธารณะมากขึ้น  ขอให้สังคมเรามีคนคิดและปฏิบัติในเรื่องจิตสาธารณะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ แล้วประเทศของเราคงมีความสุขขึ้นอีกเยอะทีเดียว ขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะ

เห็นด้วยกับบทความข้างต้น

เพราะสังคมเราหันไปสนใจวัตถุมากเกินไป

ทำให้ลืมนึกถึงความสำคัญด้านจิตใจ

ไม่แปลกที่สังคมเรามีแต่ปัญหา

ทำให้มีสำนึกเลยค่ะ

รศ.ดร.จุฬาภรณ์ โสตะ

จิตสาธารณะ

หรือ  Public mind เป็นหัวใจสำคัญแห่งความสุขในการอยู่ร่วมกันในสังคม  เราทุกคนควร ให้ความสำคัญ   ทำวันละเล็กละน้อย และเป็นประจำ   ถึงแม้นว่าทุกวันนี้ วิถีชีวิต จะเปลี่ยนแปลงไปตามกระแสโลกาภิวัตน์  แต่เรายังคงต้องยึดติอกับความสุข ความแบ่งปัน ความเกื้อกูล ความช่วยเหลือ ความใส่ใจ สาระทุกข์สุกดิบของกันและกัน และช่วยเหลือกันได้เท่าที่จะมีโอกาส  สังคมเราจะไม่แห้งแล้ง   จะอุดมไปด้วยความรัก ความอบอุ่น   ห่วงใย ใส่ใจ เอื้ออาทร   ช่วยเหลือเกื้อกูล    เรามาช่วยกันนะคะ  ทุกคน  

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท