จากตอนที่แล้วผมได้เขียนเรื่อง บั้งฉีดน้ำ (http://gotoknow.org/blog/attawutc/255848) ทำให้ตอนนี้ จึงมีเรื่องที่สามารถเขียนได้อีกเรื่องที่เกี่ยวเนื่องกัน คือ ตอนที่ผมไปตัดไม้มาทำบั้งฉีดน้ำนั้น ผมก็นึกได้ว่า ยังมีของเล่นที่ใช้วัสดุใกล้เคียงกัน นั่นก็คือ "บั้งโผะ" นั่นเอง ชื่อของมันผมเข้าใจว่า มาจากเสียงที่ดัง "โพล๊ะ" เมื่อตอนยิงออกมา

วิธีการทำก็เริ่มจากตัดไม้ไผ่กระบอกเล็กๆ ขนาดใหญ่กว่าหัวแม่มือเล็กน้อย ยาวประมาณ 1 ฟุต หรือประมาณ 1 ปล้องของมัน โดยเลือกขนาดรูตรงกลางให้ได้ประมาณเท่ากับด้ามปากกาหรือดินสอ ธรรมชาติของปล้องไผ่นี้ เส้นผ่านศูนย์กลางด้านต้น จะใหญ่กว่าด้านปลาย ทำให้เวลาใส่กระสุนเข้าไปด้านปลายจึงถูกอัดแน่นยิ่งขึ้น

สำหรับด้ามยิงกระทุ้ง ให้ใช้ไม้ที่เหลือผ่าซึกแล้วเหลาให้กลมกลึง และตัดให้สั้นกว่ากระบอกประมาณครึ่งข้อนิ้ว ( 1 เซนติเมตร) เพื่อไม่ให้ดันกระสุนด้านปลายออก และทำด้ามเสียบให้เหมาะมือ

หลักการทำงานของ "บั้งโผะ" นี้ จะใช้หลักการของการอัดอากาศ คือ จะใช้กระดาษแช่น้ำเป็นกระสุน ลูกแรกที่อัดเข้าไปจะไปอยู่ด้านปลายของกระบอก ลูกที่สองที่อัดเข้าไปก็จะทำหน้าที่ในการดันให้ลูกแรกพุ่งออกไปตามความหนาแน่นของการอัดอากาศ สมัยที่ผมยังเป็นเด็กจะใช้ลูกคอม ซึ่งมีลักษณะคล้ายลูกกาแฟเป็นลูกกระสุน ซึ่งอานุภาพการยิงจะรุนแรงมาก ถ้าถูกยิงจะช้ำเป็นรอยได้ แต่ถ้าไม่ต้องการความรุนแรงผมก็จะใช้ใบสาบเสือเป็นลูกกระสุนแทน

ของเล่นชนิดนี้ดูเผินๆ อาจจะเป็นของเล่นทั่วไปสำหรับเด็กผู้ชายบ้านนอก แต่ถ้าเรานำของเล่นชนิดนี้มาเป็นสื่อการสอนวิชาวิทยาศาสตร์ ผมคิดว่าน่าจะมีประโยชน์ได้มาก เพราะเราสามารถโยงความรู้ไปยังเรื่องของความหนาแน่นของอากาศ การอัดอากาศ ความดันอากาศ เรื่องของมวล / พื้นที่ เป็นต้น