ก่อนหน้านี้การจัดสัมนา Team Building ทั่วๆไป เราจะใช้บริการจากวิทยากรของหน่วยงานภายนอกซึ่งก็สะดวกสบายดี แต่งานนี้พวกเราคิดว่าน่าจะเล่นกันเองดีกว่า เพราะถ้าใช้บริการจากหน่วยงานภายนอกน่าจะไม่เป็นการตอบโจทย์ได้อย่างเต็มที่ ส่วนงานที่ผมรับผิดชอบอยู่เป็นส่วนงานฝึกอบรม (TNV) ได้รับโจทย์จากลูกค้าต้นสังกัดซึ่งเป็นส่วนงานปฏิบัติการเดินรถ (TOV) ว่ามีปัญหาในการประสานงานระหว่างหน่วยงาน แบ่งเป็นก๊กเป็นเหล่า แต่ละคนมี EGO สูง ไม่ค่อยมีการคุยกัน  ดังนั้นพวกเรา TNV จึงได้ออกแบบกิจกรรมเพื่อตอบโจทย์นี้อย่างใกล้ชิด โดยใช้ทีม TNV เองรับผิดชอบงานทั้งหมด ทั้งการประสานงานและทีมวิทยากร ผมก็เป็นหนึ่งในทีมวิทยากรกับเขาด้วย (ความจริงน่าจะใช้คำว่ากระบวนกรมากกว่าเพราะเราไม่ได้สอนใครเลย เพียงแต่เราทำหน้าที่เป็นผู้นำกิจกรรม เพื่อจุดประกายให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมไปยังเป้าหมายหลักร่วมกันเท่านั้น) เนื่องจากการทำงานของลูกค้าต้นสังกัดต้องทำงานเป็นกะดังนั้นต้องแบ่งจำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรมออกเป็นรุ่นๆ แต่ละรุ่นก็จัดได้ไม่มาก ประมาณรุ่นละ 15-20 คน โดยรายชื่อที่ส่งเข้ามา ทางต้นสังกัด TOV กับ TNV ก็จะร่วมกันจัดรายชื่อร่วมกัน เพราะเราจะรู้นิสัยใจคอของแต่ละคนอยู่แล้ว ใครอยู่ก๊กไหน ลักษณะพิเศษของแต่ละคนเป็นอย่างไร  ผมในฐานะครูฝึกของคนเหล่านี้มาก่อนก็จะรู้นิสัยใจคอเบื้องต้น และคิดว่าน่าจะได้รับความไว้วางใจจากผู้เข้าร่วมกิจกรรม เพราะไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย และคิดว่าน่าจะเป็นผู้จุดประกายในการเป็นกระจกสะท้อนของผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้

ลักษณะของกิจกรรมคร่าวๆ ที่เราออกแบบไว้เราคิดว่าจะใช้เวลาประมาณ 2 วัน 1 คืน ดังนี้ คือ ในช่วงเช้าของวันแรกเราจะรวมตัวเพื่อลงทะเบียนที่บริษัทและออกเดินทางตั้งแต่เช้าตรู่ใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมงไปถึงสถานที่ทำกิจกรรมประมาณสายๆ จากนั้นก็เริ่มกิจกรรมละลายพฤติกรรม Walk Rally จนถึงเที่ยง ระหว่างการทำกิจกรรมเราจะต้องเป็นกันเองมากๆ เพราะเรารู้จักกันดีอยู่แล้ว เปรียบเสมือนการมาพักผ่อน  แต่เราจะแฝงกิจกรรมที่มีนัยยะของการทำงานเป็นทีมและเชื่อมโยงไปยังเรื่องการขับเคลื่อนองค์กรอยู่ตลอดเวลา จะมีการอำและปล่อยมุกตลอดเวลาแม้กระทั่งช่วงพักรับประทานอาหารเราก็ไม่เว้น และเนื่องจากการจัดการเหล่านี้เราไม่ได้ใช้บริการจากวิทยากรของหน่วยงานภายนอกดังนั้นการบริการจัดการต่างเราจึงทำได้อย่างอิสระ เช่น เรื่องอาหารว่างเครื่องดื่ม เราจะไม่มีการพัก แต่เราจะจัดเป็นซุ้มอาหารว่างเครื่องดื่มที่ผู้เข้าร่วมกิจกรรมสามารถเข้ามารับประทานได้ตลอดเวลาของการทำกิจกรรม พยายามอำนวยความสะดวกให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมให้เต็มที่ตลอดเวลาอย่างเป็นกันเองไม่ให้รู้สึกว่าถูกทอดทิ้ง ช่วงบ่ายก็จะเป็นกิจกรรมผจญภัยจากเครื่องเล่นที่ทางรีสอร์ตมีไว้ให้ จากนั้นช่วงค่ำหลังรับประทานอาหารเย็นแล้ว ก็จะเป็นกิจกรรมเปิดใจล้อมวงพูดคุยกัน ซึ่งคาดว่าน่าจะเสร็จสิ้นไม่เกิน 3-4 ทุ่ม ก็ให้แต่ละคนไปพักผ่อนตามอัธยาศัย ตื่นเช้าในวันที่ 2 มาก็ค่อยรวมตัวกันสรุปกิจกรรมทั้งหมด จนถึงเที่ยง แล้วรับประทานกลางวัน จากนั้นก็เดินทางกลับออกจากรีสอร์ตประมาณบ่ายโมงกว่าๆ ไปถึงบริษัทประมาณไม่เกิน 4 โมงเย็น

ตามที่ผมเล่าให้ฟังว่าในแต่ละช่วงเวลาที่ผ่านไปของกิจกรรมจะแฝงไปด้วยนัยยะของการเป็นกระจกสะท้อนตัวเองและโยงเนื้อหาไปกับการทำงานเป็นทีมรวมทั้งการนำข้อสรุปจากกิจกรรมที่ทำเพื่อนำไปใช้ในการทำงานนั้นผมขอเล่ารายละเอียดของลักษณะกิจกรรมต่างๆ ให้ฟังดังนี้

หลังจากที่ผู้ร่วมกิจกรรมเดินทางมาถึงสถานที่ทำกิจกรรมแล้ว จะยังไม่ให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมเข้าที่พักในทันที แต่จะนำประเป๋าเสื้อผ้ามารวมไว้ที่ลานสนามหญ้า และนั่งรวมตัวกันแบบสบายๆ บนสนามหญ้าอย่างไม่เป็นทางการ ต้อนรับด้วยอาหารว่าง ขนมขบเคี้ยวต่างๆ และเครื่องดื่มเย็นๆ ที่แช่ไว้ในถังน้ำแข็ง เช่น น้ำอัดลม น้ำผลไม้ ชาเขียว กาแฟเย็น เครื่องดื่มชูกำลัง M100 กระทิงแดง เป็นต้น ซึ่งพวกเราทีม TNV ได้เดินทางการถึงก่อนและเตรียมไว้ก่อนหน้านี้แล้ว จากนั้นครูเศกก็ได้พูดคุยทักทายแนะนำความเป็นมาของโครงการและรูปแบบกิจกรรมให้ฟัง ซึ่งกิจกรรมส่วนใหญ่จะเป็นกิจกรรมกลางแจ้งลุยๆ หลังจากนั้นก็ให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมเข้าที่พัก โดยเราเตรียมกิจกรรมไว้สำหรับงานนี้โดยไม่ให้ผู้เข้ากิจกรรมรู้ตัว และแต่ละคนก็ไม่รู้ตัวว่าจะได้อยู่ร่วมห้องกับใครบ้าง ซึ่งเราก็พยายามแยกคละกันให้ทั่วถึงจากการทำกิจกรรมสุ่มรวมกลุ่มจับคู่ จนได้กลุ่มที่เรา (TNV) คิดว่าพอใจแล้วก็ให้แต่ละคนเข้าพักตามห้องของกลุ่มที่ได้จัดไว้แล้วนั้นๆ

หลังจากเข้าที่พักและเปลี่ยนชุดเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็ให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมารวมตัวกันที่เดิมอีกครั้ง แล้วแบ่งกลุ่มออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ นั่งเป็นแถวตอนแล้วให้หันหน้าเข้าหากัน จากนั้นจึงเริ่มด้วยกิจกรรมเปิดตัวเปิดใจ ด้วยการอำผู้เข้าร่วมกิจกรรมว่าเป็นกิจกรรมพัฒนาบุคลิกภาพ และการเปิดใจระบายความในใจเป็นกระจกให้กันและกันโดยให้แต่ละคู่ผลัดกันพูดคุย ซึ่งการพูดคุยกันต้องเป็นไปอย่างเปิดอก ออกมาจากใจ ถอดหัวโขนของตำแหน่งหน้าที่การงานออกให้หมด ผู้นำกิจกรรมจึงบอกให้ทุกคนถอดเสื้อออก ยกเว้นผู้หญิง ระหว่างนั้นทีมงานก็เริ่มแจกอุปกรณ์แต่งหน้า แป้ง และสีแต่งหน้า ให้แต่ละคู่ และผู้นำกิจกรรมก็แจ้งให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมเริ่มแต่งหน้ากัน โดยใช้ keyword คำว่า”ระบาย” นั่นเอง ทุกคนก็เริ่มแต่งหน้าแต่งตากันอย่างสนุกสนาน ชุลมุนไม่รู้ว่าใครเป็นใคร รวมทั้งทีมงานทีมงานของผู้นำกิจกรรมด้วย

ช่วงนี้อารมณ์ร่วมของกิจกรรมกำลังได้ที่ เราจึงเชื่อมโยงกิจกรรมนี้ต่อด้วยกิจกรรม “กินเส้น” โดยใช้เส้นหมี่ดำเป็นตัวกลาง และให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมจับคู่แล้วช่วยกันกินเส้นหมี่คนละข้างให้เหลือน้อยที่สุด โดยผู้ที่เหลือน้อยที่สุดก็จะเป็นผู้ชนะ แต่ก่อนที่จะให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมเริ่มทำดำเนินการ เราผู้นำกิจกรรมก็ต้องทำให้ดูเป็นตัวอย่างเสียก่อน ซึ่งผลของการกิจกรรมพบว่าผู้เข้าร่วมกิจกรรมให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ด้วยความสนุกสนานและไม่ถือตัว มีเสียงหัวเราะตลอดเวลา หลังจากที่ได้ทำกิจกรรมลดอัตตาด้วยการระบายหน้าทาตัวและกินเส้นกันจนหนำใจแล้ว เราก็ได้ให้ผู้ร่วมกิจกรรมโหวตและคัดเลือกสมาชิกในกลุ่มเพื่อมาประกวดกันจนได้เป็นขวัญใจของกลุ่ม เราก็แจกรางวัลและโยงสรุปเข้าเนื้อหาเรื่องการเปิดใจต่อไป ทั้งนี้การสรุปเราจะให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมช่วยกันสรุปโดยเราจะเสริมให้ให้บางส่วนและสรุปหลอมรวมเป็นองค์ความรู้ร่วมกัน

ยังมีกิจกรรมที่ผมอยากเล่าให้ฟังอีกหลายอย่าง แค่เนื่องด้วยเนื้อหาค่อนข้างมากทำให้ไม่สะดวกที่จะนำเสนอภายในบันทึกเดียวหมด ผมจึงขออนุญาตยกยอดต่อไปยังบันทึกหน้าแล้วกันนะครับ