ตั้งแต่วันแรก (๑๔ มกราคม ๒๕๕๔) ที่ข้าพเจ้าได้เหยียบเข้ามาบนผืนดินที่สร้างเมรุฯ นี้ก็พบกับ “ขี้วัว” เต็มไปหมด...
ตอนแรกข้าพเจ้ารู้สึก “ฉงนใจ” ว่าขี้วัวเหล่านี้มาจากไหน ทำไมวัวถึงเข้ามาอยู่ใน “ป่าช้า”

แต่พออยู่ไปนานวันเข้า ก็เริ่มเข้าใจระบบวงจรชีวิตวัว ว่าแต่ละวันคนเลี้ยงวัวซึ่งมีคอกอยู่ใกล้ ๆ นี้จะต้อนวัวเข้ามากินหญ้าที่ “ป่าช้า”

ไม่ตาย ไม่ตัดหญ้า...
ทั้งคนลาว และคนไทยบางภูมิภาค มีความเชื่อถือสืบต่อกันมาว่า ถ้าไม่มีงานศพ จะไม่เข้าไปตกแต่งบริเวณป่าช้า เพราะการเข้าไปตกแต่งนั้นเป็นลางไม่ดีว่า “เตรียมรับคนตาย”

ดังนั้น หญ้าที่ป่าช้าจึงขึ้นเยอะ
ดังนั้น วัวจึงมีอาหารสมบูรณ์ที่ “ป่าช้า”

ข้าพเจ้ามีวัวเป็นเพื่อน...
คอกวัวอยู่ใกล้ ๆ ที่พักของข้าพเจ้านี้เอง เมื่อก่อนตอนมาแรก ๆ ก็สงสัย ว่ากลางคืนได้ยินเสียงก๊อบแก๊บ ๆ อยู่ข้าง ๆ ได้ยินเสียงฟึ๊ด ฟั๊ด ๆ ตลอดทั้งคืน แต่ถ้าเงี่ยหูฟังดี ๆ ก็จะได้ยินเสียง “กระดิ่ง” ด้วย

ต้องเก็บของให้ดี...
เพื่อนวัวทั้งหลาย มักจะเข้ามาเที่ยวบริเวณที่พักของข้าพเจ้าเป็นประจำ
โผล่หัวเข้ามาบ้าง ถ้ามีของมีอะไรวางอยู่ เพื่อนวัวก็จะลากลงไป “กิน”

สบู่หาย...
ครั้งหนึ่งข้าพเจ้าออกไปงานบุญที่บ้านโนนยาง กลับมาถึงตอนเย็นกะว่าจะอาบน้ำแต่ก็ต้องพบว่า “สบู่หาย”

วันนั้นที่ข้าพเจ้ากลับมาตอนแรกรู้สึกแปลกใจเล็กน้อย เพราะที่พักไม่อยู่ในสภาพปกติ
ผ้าที่กั้นบังตาไม่หล่นลงมา ขันน้ำที่มีเครื่องอาบน้ำหล่นกระจาย
แต่ผู้ต้องสงสัยไม่ใช่ เพราะทิ้งหลักฐานไว้เพียบ รอยเท้าวัวเต็มไปหมด

เมื่อเก็บของที่ล่วงอยู่ตามพื้นจากฝีมือเพื่อนวัวแล้ว ข้าพเจ้าหา “สบู่” ไม่เจอ
อีกวันหนึ่งจึงไปเบิกสบู่ก้อนใหม่มา โดยให้เหตุผลกับเจ้าหน้าที่ที่คุมคลังว่า “วัวค้นที่พัก”
เจ้าหน้าที่คนนั้นตอบกลับมาทันทีว่า “แฟ้บของผมก็หมดไปเป็นถุง ๆ...”

ชีวิตที่อยู่กับเพื่อนวัวก็มีความสุขไปอีกแบบ เพราะข้าพเจ้าทานมังสวิรัติเป็นประจำ เห็นวัวที่น่ารักน่าชังก็ไม่รู้สึกผิด ก็เพราะเราไม่กินเนื้อเขา

ซึ่งสามารถตัดปัญหาที่ว่า วันดี คืนร้าย วัวที่เดินเล่นอยู่ใกล้ที่พักเรา อาจจะกลายมาเป็นอาหารอยู่ในท้องของเราคงทำใจยากน่าดู...