ประชาคมสาธารณสุข..... เพื่อสุขภาวะของคนในชุมชน สอ. ไทรพอน 3.
จากประวัติศาสตร์ชุมชนเริ่มขยายไปถึงวิถีชนคนทำนา คนเฒ่าช่วยกันเล่า ช่วยกันบอก ช่วยกันชี้ ว่าเขาที่เห็นสุดลูกตาคือเขา"จังโหลน" อยู่ไกล้กับเขาคูหา ของจังหวัดสงขลา
ทุกปีก่อนถึงฤดูทำนา ต้องไปขนมายา* มูลค้างคาวมาจากเขาจังโหลนเพื่อชุบหัวกล้า* มายาขี้มันสีแดง มายามันกุ้งสีดำ มีถ้ำที่ค้างคาวถ่ายมูลอยู่หลายถ้ำ เช่น ถ้ำถด ถ้ำคง ถ้ำนางร้อง และถ้ำหน้าพระ
เขาจังโหลนที่เห็นลิบๆคือที่ชาวบ้านขึ้นไปเอามูลค้างคาวมาทำปุ๋ย
นาข้าวในอดีตไม่รู้จักปุ๋ยเคมี อย่างดีก็ขี้วัว ขี้ควายตามธรรมชาติ มีการกล่าวถึงพันธ์ข้าวในอดีตว่ามี ข้าวขุนนงค์ ข้างลูกมาก* ข้าวนางทอง ข้าวนางหมุย ข้าวหนัก ข้าวแถมห้อง ข้าว กุลารักมุก ข้าวขาวรูขี้ดำ* ข้าวหยี ข้าวยาไทร ข้าวตะเดาะ ข้าวยาเหวย* ข้าวนางทองกองทุ่ง ข้าวช้างอุ้ม ข้าวช่อละมัย ข้าวเหนียวจ้าวบง ข้าวลูกหว้า ข้าวไข่แมงดา ข้าวดอกมุด ข้าวยอดม่วง*
ยายพร้อม ยิ้มแก้ว เดินเท้าเปล่ามา 77 ปี ตรวจสุขภาพไม่พบโรคอะไรเลย ฟันก็อยู่ครบ
เป็นการทำประชาคมที่ผู้เขียนได้เรียนรู้ วิถีคนทำนา ที่พึงพาตนเองไม่หวังพึ่งพิงผู้อื่น เตรียมพร้อมสรรพรับสถานะการณ์ เป็นวิถีพอเพียงที่อาจารย์" ประมวล มณีโรจน์"ให้ความหมายไว้ว่า ชาวนา "เลี้ยงเป็ดไว้กินไข่ เลี้ยงไก่ไว้กินตัว เลี้ยงวัวไว้ใถนา เลี้ยงหมาไว้เฝ้าบ้าน" เป็นความมั่นคงทางด้านอาหารของสุขภาวะชุมชน เป็นวิถีพอเพียงทุกประการ
จากนั้นผู้เขียนก็ตั้งคำถามให้ได้คิดให้ได้ตอบว่า ปัญหาสุขภาพของคนในชุมชนมีอะไรบ้าง ทุกคนได้ได้คิด ได้บอก ได้เล่า ถึงสิ่งที่ตนเองคิดว่าเป็นปัญหาสุขภาพของชุมชน
สรุปจากการฟังได้หลายปัญหา หลายโรค น้องนา มามาสรุปให้เห็นว่ามีโรคอะไรบ้างที่รักษาเองได้ไม่ต้องไปหาหมอ แล้วยังเหลือโรคที่จัดการเองไม่ได้ ต้องให้หมอรักษา เป็นปัญหาโรคของชุมชน
เอ้าถ้าเห็นว่าบ้านเรามีปัญหาสุขภาพเรื่องนี้ ชูมือขึ้น
โดยการยกมือประชามติ ฟังเสียงจากชาวบ้าน ให้ชาวบ้านเป็นคนคิด แล้วหมออนามัยช่วยทำ แล้วเราก็ได้ปัญหาที่มาจากการทำประชาคมในรูปแบบที่ถือเอาชุมชนเป็นฐาน(Community -Based Development Approach)
เสร็จจากการทำประชาคมแม่บ้านก็มานั่งทำขนมกันต่อ
ปั้นขลิบฝีมือแม่บ้านน่าทานจัง
*มายา =มูลค้างคาว
*ชุบหัวกล้า =ขุดบึงในนาให้มีน้ำขังแล้วเอามูลค้างคาวใส่ลงแล้วเอากล้ามาจุ่มรากให้ติดมายา
*ข้าวลูกมาก =ข้าวสารแข็งบ้านไหนมีลูกมากจะปลูกข้าวนี้ไว้กิน
*ข้าวขาวรูขี้ดำ =ข้าวขาวก้นดำ
*ข้าวยาเหวย =ข้าวพญารับประทาน
* ข้าวยอดม่วง = เป็นข้าวที่กินอร่อย ปัจจุบันไม่มีพันธ์แล้ว
ความเห็น (22)
ขอบคุณค่ะ ท่านวอญ่าฯ ที่ไปเชียร์ คนดีของแผ่นดิน ..
คนดีที่ได้รับเลือกของ จ.พัทลุง คือ คุณจำเนียร พงศาปาน ประธานกรรมการสหกรณ์การเกษตรพนมวังก์ ซึ่งเป็นองค์กรที่มีประสิทธิภาพ
--ในการเป็นที่พึ่งทางเศรษฐกิจของสมาชิก
-- ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตสู่ชุมชนแบบยั่งยืน
--ช่วยเหลือซึ่งกันและกันและสังคม มุ่งเน้นการประหยัด อดออม
สวัสดีครับคุณนงนาท น้าจำเนียร เคยประชุมเกษตรกรร่วมกันครับ ผมเป็นสมาชิกสหกรณ์อาหารสัตว์ พนมวังก์ครับ
เหมาะสมแล้วครับท่าน
สวัสดีค่ะคุณลุง
หนูได้ดูรายการโรงเรียนของหนูรอบที่ ๒ ค่ะ
รอบแรกอยู่ที่สถานี TPBS หนูไม่ทราบว่าอยู่ตรงไหน
ส่วนวันนี้ก็ได้ออกอีก ๑ รายการ ยังหาไม่เจอค่ะ
หนูแอบนำมาฝากคุณลุงค่ะ คุณลุงรักษาสุขภาพด้วยนะคะ
สวัสดีครับ น้องนัท เข้าไปดูมแล้ว เยี่ยมจริงวิทยสัมพันธ์
สวัสดีคะท่านบังวอญ่า
ตอนเที่ยงไก่จะส่งพันธ์บวบหอยยักษ์ ไปให้ หาที่อยู่ไม่เจอ
- ตอนนี้หาเจอแล้ว จะให้ส่งไปตามที่อยู่นี้ถึงแน่นอนใช่ไหมคะ
- ถ้าส่งให้พรุ่งนี้ จะได้ปลูกครอบครัวเดียว ถ้ารออีกสักอาทิตย์ ให้บวบที่แก่จัดแล้วแห้งดี จะเคาะเมล็ดพันธ์ไปให้แจกชาวบ้านด้วย จะได้ปลูกกันหลาย ๆครอบครัว มีผักรับประทาน สร้างเสริมสุขภาพ
- ไก่งงเหมือนกันว่าตอนนั้นที่หาดใหญ่ ท่านพี่ชาย ทำไมไม่ได้รับแจกเม็ดบวบ ให้อยู่นะคะ ซองเล็ก ๆ เหมือนซองยา อาจจะทำหายไป หรือเปล่าเหมือนครูคิม ขอให้ส่งไปให้ใหม่ อาจารย์หมอเต็มยังเก็บไว้แล้วปลูกจนได้แจกชาวบ้านและได้ทานแกงเลียงอร่อยที่สุดในโลก
สวัสดีครับคุณประกาย เหมือว่า คงได้รับแล้ว แต่ด้วยความดี อาจทำหายก็ได้
เพราะงานที่หาดใหญ่ เพื่อนๆ ให้ของกันหลายคน
รอใหม่จะได้ขยายพันธ์ไปให้สมาชิกกลุ่มเกษตรครับ
ท่านวอญ่า..ที่เคารพยิ่ง
เข้ามาดูปัญหาสุขภาพของชุมชน (Community -Based Development Approach) ค่ะ
สรุปว่า ชุมชนนี้มีปัญหาอะไรบ้างค่ะ
แถวอิสาน บางชุมชนดื่มเหล้ามาก(มีงานเทศกาลบ่อย) เป็นโรคตับ โรคเบาหวาน เกือบทั้งบ้านค่ะ
แวะมาเยี่ยมท่านวอญ่าขอรับ..
ท่านสบายดีเนาะ..
ร่วมแรงร่วมใจคนละไม้ละมือ
ชุมชนก็เพิ่มพลังเข้มแข็งได้จริงๆขอรับ..
สวัสดีครับคุณ ลดา
ขอบคุณมากที่มาช่วยให้ภาษาถูกต้องครับ
กะว่าจะสรุปทั้ง 5 หมู้บ้านในภาพรวมครับ
ส่วนใหญ่จะพบแต่ ความดัน เบาหวาน เพราะกลู่มที่มาประชาคม ล้วนแต่สูงวัยครับ
สวัสดีคะคุณวอญ่า แวะเข้ามาทักทาย
ขอบคุณนะคะที่แวะไปให้กำลังใจ
เข้ามาตามอ่านและชื่นชมกิจกรรมที่ทำจริงๆค่ะ
หมอไม่ค่อยรู้เรื่องเกี่ยวกับชุมชนค่ะ
อ่านแล้วเห็นประโยชน์มากๆค่ะ
ให้กำลังใจนะคะ
- "เลี้ยงเป็ดไว้กินไข่ เลี้ยงไก่ไว้กินตัว เลี้ยงวัวไว้ใถนา เลี้ยงหมาไว้เฝ้าบ้าน"
- เดี๋ยวนี้หลายที่คงไม่เหลืออะไรแล้วนะครับ
- ขอบพระคุณท่านผู้เฒ่ามากครับที่นำสิ่งดีๆ มาแลกเปลี่ยนเสมอ
นมัสการพระคุณเจ้าพระธรรมฐิต ความจริงแล้ว วิถีชาวบ้าน เริ่มมาจากวัดชวยขัดเกลา แต่เราผ่านการพัฒนาจากยุคอยู่ดีมีสุข พอมีพอกิน มาสู่ยุคแข่งขัน แย่งชิงธรรมชาติ และยุคปจจุบัน ยุคไร้พรมแดนทางการสื่อสาร
ทำให้เรากลับไปหารากโจดไม่พบครับ
ขนาดภาษาใต้สงขลา กับภาษาใต้ของบังยังไม่เหมือนกันเลยนะคะ
เลยได้เรียนรู้เพิ่มเติมเลย
แต่ยายแข็งแรงมากๆ เลยนะคะ
รักษาสุขภาพตัวเองด้วยนะคะบัง
สวัสดีครับคุณ ปีตานามาจิตต์
พลังชุมชน เปลี่ยนแปลงชุมชนจากรากฐานครับ
สวัสดีค่ะบังวอญ่า
มาชื่นชม ท่านผู้คมคิด คมคำเปี่ยมด้วยฝีมือและน้ำใจ
แถมท้ายด้วยการแนะนำพันธ์ข้าวพื้นเมือง
น่าสนใจข้าวลูกมาก เป็นกลยุทธ์การประหยัดที่น่าจะใช้ได้ผลดีทีเดียวนะคะ
สวัสดีครับ คุณหมอ อัจฉรา เรียนรู้ชุมชน สีสรรค์ชุมชน เข้าใจชุมชนแล้วสนุกครับ ได้เรียนรู้ภูมิปัญญาจากชาวบ้านครับหมอ
สวัสดีครับน้องสิงห์ วันนี้สนง. ตรวจสอบบัญชี เข้ามา ตรวจสอบ กิจการของกลุ่มเกษตรกร ปากพะยูน พอดีว่า กลุ่มของเราไม่มีพนักงานบัญชี หลายอย่างประธานดำเนินการเอง มีข้อสังเก๖เยอะมากครับ จากกลุ่ม มาเป็นกลุ้มแล้วครับ
แวะมาเรียนรู้ค่ะ..วอญ่า
มีความสุข ปลอดภัยในทุกก้าวย่างนะคะ
ขอบคุณมากมายค่ะ
สวัสดีครับครู แอน ภาษาใต้ถิ่นเดิมแต่ละจังหวัดจะไม่เหมือนกัน กะมังโคม ตรัง พังงากระบี่ เรียก ปุ้น ถาด เรียก ต้าหลำ
กางเกง เรียก ค้อ เป็นต้นครับ
สวัสดีครับคุณ Giant bird
ข้าวลูกมากมีนิทานโจ๊กเล่ากัน ปัจจุบันข้าวลูกมากสูญพันธ์แล้วครับ
สวัสดีครับคุณ สายธารแห่งศรัทธา ลงมาจากเขาเจ็ดยอดได้ ถือว่ามีบุญแล้วครับ กับการเดินป่าทริป วัดใจครับ