"ความคิดเชิงประยุกต์ (Appreciative Thinking)"

การคิดเชิงประยุกต์ หมายถึง ความสามารถที่มีอยู่เดิมมาปรับใช้ในบริบทใหม่ คล้าย ๆ กับนำต้นไม้ เช่น นำต้นยางจากภาคใต้ไปปลูกภาคเหนือ ภาคอีสาน หรือในสมัยรัชกาลที่ 5 นำต้นสักไปปลูกที่ประเทศมาเลเซีย ต้นยางหรือต้นสักไม่เปลี่ยนแปลงแต่สภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงเป็นเสมือนว่าเรานำกรอบ วิธีการหรือหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ที่มีอยู่นั้น นำมาประยุกต์พวกนี้เกิดจากการคิดว่า เหล่านี้นำมาประยุกต์ใช้ได้ไหม เกิดผลดี ผลเสียอย่างไร นำมาประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ที่เราเผชิญอยู่

หลักการคิดเชิงประยุกต์ ประกอบด้วย...

1. ใช้หลักการทดแทนคุณสมบัติหลัก

2. ใช้หลักปรับสิ่งเดิมให้เข้ากับสถานการณ์

3. ใช้หลักการหาสิ่งทดแทน

สรุป : การคิดเชิงประยุกต์ เป็นการนำความรู้ ความสามารถเดิมที่มีอยู่ นำมาปรับใช้กับในบริบทหรือสถานที่ที่แห่งใหม่ ผู้เขียนขอยกตัวอย่างอันเกิดมาจากตัวของผู้เขียนเองว่า...สมัยก่อนผู้เขียนได้ทำงานในส่วนราชการ ซึ่งเรียกว่า สำนักงานประถมศึกษาอำเภอ ซึ่งผู้เขียนได้ทำงานในทุก ๆ ด้าน เช่น งานธุรการ งานสารบรรณ งานการเงินและบัญชี งานการเจ้าหน้าที่ (งานด้านบุคคล) งานวางแผนและงบประมาณ งานนิเทศการศึกษา งานเกี่ยวกับการเป็นหัวหน้างาน หัวหน้าส่วนราชการ...(เรียกว่า เติบโตมาตั้งแต่ซี 2 จนมาถึงซี 7 ในสมัยนั้น)...แต่ต่อมา รัฐได้ยุบตำแหน่งของผู้เขียน...ผู้เขียนจึงต้องสอบโอนมาอยู่ที่มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม...เหตุเพื่อต้องการให้ชีวิตดำรงอยู่ได้...

ในความเป็นจริงนั้น ผู้เขียนไม่เคยคิดที่จะมาอยู่ที่มหาวิทยาลัยเลย...แต่เนื่องด้วยที่ต้องมาเพราะผู้เขียนคิดว่า การเป็นรองผู้อำนวยการเขตพื้นที่การศึกษา นั้น มีตำแหน่งรอง ผอ. ฯ มากเกินไป...จึงขอใช้ความรู้ ความสามารถที่มีอยู่ให้กับส่วนราชการที่มีความพร้อมรับการทำงานของเราดีกว่า... เพราะเป็นส่วนราชการที่เป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทยเหมือนกัน...อยู่ที่ไหนก็ได้ ทำงานให้กับประเทศไทยทั้งนั้น...แต่ในการมาอยู่ ผู้เขียนก็ต้องปรับตัวเองอย่างมากในการเข้ามาทำงานในสถานที่แห่งใหม่...แต่ผู้เขียนก็สามารถอยู่ในมหาวิทยาลัยแห่งนี้ได้...โดยใช้ผลงานของตัวเองมาเพื่อพิสูจน์ให้ทุกคนเห็นว่า เราเป็นคนที่ทำงาน...มิได้มาเพื่อหวังผลประโยชน์อื่นใด...

โดยได้รับมอบหมายในครั้งแรกให้ทำงานในตำแหน่งผู้อำนวยการกองกลาง ต่อมาได้เข้าสู่ตำแหน่งในปัจจุบัน คือ ตำแหน่งผู้อำนวยการกองบริหารงานบุคคล...ผู้เขียนได้ใช้ความรู้ ความสามารถเดิมที่ติดตัวของผู้เขียนมาประมาณ 16 ปี...นำมาปรับให้กับความรู้ของมหาวิทยาลัย โดยสามารถทำงานให้กับมหาวิทยาลัยได้และเป็นผลงานให้กับมหาวิทยาลัยได้หลาย ๆ เรื่อง...

นี่ก็คือ การนำความรู้ ความสามารถเดิมมาประยุกต์ให้กับบริบทในมหาวิทยาลัย ซึ่งผู้เขียนมีความคิดเห็นว่า...ขึ้นอยู่กับตัวเราว่าเราจะไขว่คว้า ขวนขวายหาความรู้เพิ่มเติม เพื่อให้เราอยู่รอดในสังคมใหม่ได้หรือไม่...และทำอย่างไรเราถึงจะทำประโยชน์ให้กับมหาวิทยาลัยและทำให้มหาวิทยาลัยเป็นที่รู้จักและได้รับการยอมรับจากคนภายนอกได้...คือ เป็นการปรับความรู้เดิม (ซึ่งไม่ได้หายไปไหน ยังคงฝังรากอยู่ในตัวของผู้เขียนเอง) ให้เข้ากับสถานที่ทำงานแห่งใหม่ คือ มหาวิทยาลัย นั่นเอง...