สวัสดีครับ ศ.ดร.จีระ /นักศึกษา MBA/MPA ม.นานาชาติสแตมฟอร์ด หัวหินและที่กรุงเทพฯ
Blog นี้ ผมทำการสรุปประเด็นที่ได้สอนนักศึกษา MBA ม.นานาชาติ สแตมฟอร์ด ที่หัวหิน เม่อวันศุกร์ตอนเย็นและวันเสาร์ที่ผ่านมา เกี่ยวกับ ภาวะผู้นำกับการเปลี่ยนแปลง สรุปสาระที่มีการเรียนการสอน และแนะนำให้ศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม ดังนี้
- โลกปัจจุบันยุคแห่งการเปลี่ยนแปล
- ปัจจัยแห่งความสำเร็จขององค์กร
- ความหมาย ผู้นำ ภาวะผู้นำ คุณลักษณะของผู้นำ
- กรอบแนวความคิด แนวคิดทฤษฎีฯ
- สมรรถนะของผู้นำยุคใหม่
- แนวทางการพัฒนาตนเองสู่ภาวะผู้นำที่เป็นเลิศ
- กิจกรรมกลุ่ม
I. โลกปัจจุบันยุคแห่งการเปลี่ยนแปลง
กรอบแนวความคิด
สภาพแวดล้อมทางธุรกิจ เช่น การเมือง เศรษฐกิจ สังคม เทคโนโลยี มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
สัตว์ในโลกที่ไม่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมของโลก ได้สูญพันธ์ไปแล้ว เช่น ไดโนเสาร์
ความต้องการของลูกค้า เปลี่ยนแปลงทั้งปริมาณและคุณภาพ ถ้าเราไม่ปรับเปลี่ยน ลูกค้าจะเปลี่ยนไปซื้อรายอื่น
Bill Gates “Business is going to change more in the next ten yearsthan it has in the last fifty.”
II. ปัจจัยแห่งความสำเร็จขององค์กร
กรอบแนวความคิด
ภาวะผู้นำ : เป็นพลังขับเคลื่อนองค์กรสู่ความเป็นเลิศ
The Energy that Drives Your Organization towards Excellence
ภาวะผู้นำ : สมรรถนะหลักของผู้บริหาร คือปัจจัยหนึ่งที่จะนำความสำเร็จมาสู่องค์กร
(ปัจจัยความสำเร็จอื่น ๆ แนะนำให้ค้นคว้าเพิ่มเติมจาก Internet เช่น ปัจจัยแห่งความสำเร็จของโครงการปัจจัยภายนอก (PEST framwork)ได้แก่ด้านสถานการณ์การเมืองด้านเศรษฐกิจด้านสังคม ด้านเทคโนโลยีฯปัจจัยภายใน (7's framwork)ได้แก่วิสัยทัศน์ยุทธ์ศาสตร์การจัดการ โครงสร้างการจัดการที่เหมาะสม. ระบบที่เอื้อต่อการทำงาน.คน/ทีมงาน/ผู้บริหาร/ผู้นำทักษะ ประสบการณ์ของทีมรูปแบบการทำงาน/รูปแบบการจัดการ ที่ทันสมัย ทันเหตุการณ์)
III. ความหมาย ผู้นำ ภาวะผู้นำ คุณลักษณะของผู้นำ
กรอบแนวความคิด
ความหมายผู้นำ (Leader) คือ บุคคลที่มีอิทธิพลต่อกลุ่ม และสามารถนำกลุ่มปฏิบัติงานต่างๆเพื่อให้บรรลุเป้าหมายขององค์การ ภาวะผู้นำ Leadership เป็นความสามารถที่จะสร้างความเชื่อมั่นและให้การสนับสนุนผลักดันบุคคลเพื่อให้บรรลุเป้าหมายขององค์กร ลักษณะผู้นำที่ดีผู้นำที่ฉลาดควรมี 3 ลักษณะอยู่ในตน- (ทฤษฎี 8 K’s ของ ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์)สามารถนำเสนอความคิดใหม่
1. ทุนความรู้
2. ทุนปัญญา
3. ทุนทางสังคม
4. ทุนทาง IT
· สามารถสร้างความสุขให้กับตนเองได้
5. ทุนความเป็นมนุษย์
6. ทุนทางความสุข
· สามารถสร้างความสุขให้กับผู้อื่นได้
7. ทุนจริยธรรม คุณธรรม
8. ทุนแห่งความยั่งยืน
Best Leaders(Susan Annunzio .2006 eLEADERSHIP: 27-32)- Honesty
- Responsiveness
- Vigilance = Continued Success
- Livingness to learn and relearn
- Sense of adventure
- Vision
- Altruism
คุณค่าของผู้นำ/ผู้บริหาร
- การมุ่งประโยชน์ส่วนรวม ประโยชน์แผ่นดิน (Social/National Interest)
- ปกครองด้วยหลักธรรมาธิปไตย/ธรรมาภิบาล (Meritocracy/Good Governance)
- มีความสามารถ (Competence)
- มีความสำนึกรับผิดชอบ (Accountability)
- มีความเป็นกลาง (Neutrality)
- การมุ่งสัมฤทธิ์ผล (Result Orientation)
- ความเป็นมืออาชีพ (Professionalism)
ลักษณะของผู้นำที่ไม่ดี
- มุ่งแสวงหาประโยชน์ส่วนตนเป็นที่ตั้ง
- ทำตนเข้าสู่กับดักแห่งอำนาจ ยึดมั่นถือมั่น มีอัตตาสูง
- ขาดความรับผิดชอบ
- การไม่สามารถมอบหมายให้ผู้อื่นทำการตัดสินใจแทนตนได้
- ไม่คิด ไม่สร้างตัวตายตัวแทน
- แต่งตั้งคนไม่ได้เรื่องมาดำรงตำแหน่งสำคัญ แสดงความไม่เต็มใจที่จะแบ่งบันข้อมูลอย่างชัดเจนและต่อเนื่อง
- ขาดความรู้ ขาดความเป็นธรรม
- ขาดความสมดุล ขาดเหตุผล ขาดการพอประมาณ
- ดื้อรั้น ทิฐิ หลงตัวเอง ไม่เชื่อ ไม่ฟังใคร ฯลฯ
ทฤษฎีภาวะการเป็นผู้นำ
- ทฤษฎีเกี่ยวกับลักษณะ
- ทฤษฎีทางด้านพฤติกรรม
- ทฤษฎีทางด้านสถานการณ์
1. ทฤษฎีเกี่ยวกับลักษณะ
มีความเชื่อว่า ผู้นำที่มีคุณลักษณะดี จะนำองค์กรไปสู่ความสำเร็จตามศาสตร์ของจีน มีการเก็บข้อมูลลักษณะของผู้นำว่า มีลักษณะสูงใหญ่ คิ้วดก ขนดกดำ สังเกตจากรูปภาพแม่ทัพจีนโบราณ ซุนวู เป็นต้น สัตว์ป่าจ่าฝูง เพศผู้จะมีลักษณะโครงสร้างใหญ่ มีขนสวยสง่างาม เป็นต้น ต่อมาภายหลังมีการพัฒนาการศึกษาลักษณะผู้นำ ว่าเป็นผู้ที่มีลักษณะ ดังนี้(แนะนำให้นักศึกษาอ่านเพิ่มเติมใน Sheet)- มีความทะเยอทะยาน (Ambition)
- มีความอุสาหะพากเพียร (Persistence)
- มีความกล้าหาญ (Courage)
- มีความเชื่อถือศรัทธา (Faith)
- มีความซื่อสัตย์มั่นคง (Integrity)
- มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ (Creativity)
- มีความยุติธรรม (Justice)
- มีจุดมุ่งหมาย (Objectivity)
- มีความยืดหยุ่น (Flexibility)
- มีความสามารถในการตัดสินใจ (Decisiveness)
- มีวินัยในตนเอง (Self-Discipline)
Robert R. Blake & Jane S. Mouton
- ผู้นำที่เน้นความสนใจที่คน ไม่ค่อยเน้นที่งาน
- ผู้นำที่ไม่สนใจทั้งงานและคน
- ผู้นำที่เอาใจใส่ทั้งคนและงาน
- ผู้นำที่เน้นความสนใจที่งาน ไม่ค่อยเน้นที่คน
- ผู้นำที่เดินสายกลาง
- เมื่อสถานการณ์เอื้อต่อการใช้ความเป็นผู้นำ กลุ่มจะตั้งใจทำงานโดยไม่ต้องมีการคะยั้นคะยอมาก
- บุคคลแต่ละคนจึงควรทำงานในสถานการณ์ที่เหมาะกับแบบภาวะการเป็นผู้นำของเขา
- ต้องเปลี่ยนแปลงสถานการณ์เพื่อให้สอดคล้องกับแบบภาวะการเป็นผู้นำของเขาเอง
- (The Hersey-Blanchard Life Cycle Theory of Leadership)
Leadership Competency Definitions
สมรรถนะหลัก 5 ด้าน นำสู่ภาวะผู้นำ
1. LEADING CHANGE ศักยภาพในการเปลี่ยนแปลง
- Continual Learning การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
- Creativity and Innovation มีความคิดสร้างสรรค์และใช้นวัตกรรม
- External Awareness ตระหนักถึงผลกระทบจากภายนอก
- Flexibility ความยืดหยุ่น
- Resilience ปรับเปลี่ยนได้
- Service Motivation จูงใจใฝ่บริหาร
- Strategic Thinking การคิดเชิงกลยุทธ์
- Vision การมีวิสัยทัศน์ มองการณ์ไกลได้ดี
- Conflict Management การบริหารความขัดแย้ง
- Leveraging Diversity ตระหนักในคุณค่าทางวัฒนธรรม
- Integrity/Honesty ความจงรักภักดี / ความซื่อสัตย์
- Team Building สร้างทีมงาน
- Accountability . ความรับผิดชอบ
- Customer Service การให้บริการลูกค้า
- Decisiveness การตัดสินใจ
- Entrepreneurship ความเป็นผู้ประกอบการ
- Problem Solving การแก้ไขปัญหา
- Technical Credibility มีเทคนิคที่เชื่อถือได้
- Financial Management การบริหารจัดการด้านการเงิน
- Human Resources Management การบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์
- Technology Management การบริหารจัดการด้านเทคโนโลยี
- Customer Management การบริหารลูกค้า
- Influencing/Negotiating การเจรจาต่อรอง
- Interpersonal Skills ทักษะด้านคน การโน้มน้าว
- Oral Communication ความสามารถในการสื่อสารด้วยวาจา
- Partnering ความสามารถในการมีส่วนร่วม
- Political Savvy ความรอบรู้ด้านการเมือง
- Written Communication ความสามารถในการสื่อสารด้วยการเขียน
- ENERGY Drive/ Embraces/ Change
- ENERGIZE Vision / Sparks / Others
- EDGE Strong Competitor/ Makes Difficult Decisions
- EXECUTION Delivers Results/Consistent / Performer
- คล่องคิด (Mental Agility) ล่วงรู้ปัญหา รู้แจ้ง เผชิญความยุ่งยากได้หลากหลาย อย่างเป็นสุข มีแง่คิด มีปัญญา
- คล่องคน (People Agility) รู้เขา รู้เรา เรียนรู้จากประสบการณ์ผู้อื่น สร้างโอกาส เย็นสงบ สุขุม สง่างามภายใต้แรงกดดันได้
- คล่องผล (Result Agility) ทำให้ผู้คนมีพลังทำงานได้สำเร็จ ให้ผลงานได้เกินคาด สร้างความมั่นใจให้แก่ผู้อื่น ส่งมอบผลงานที่ยากได้
- คล่องเปลี่ยน (Change Agility) ใฝ่รู้ สู้ยิ่งยาก ไม่ย่นระย่อ ชอบทดลอง ปรับเปลี่ยน สนใจที่จะพัฒนาตน สร้างนวตกรรม
- รักมั่น
- กตัญญู
- รู้คุณ
- ทำบุญสุนทาน
- อภิบาลอารมณ์
- ไม่กล่าวร้าย ไม่กล่าวหา ไม่เป็นกลุ่มฮายิน่า
- อดทน ฟันฝ่า เดินหน้า สร้างอนาคต
- ระเบิดจากข้างใน
- ปลูกจิตสำนึก
- เน้นให้พึ่งตนเองได้
- คำนึงถึงภูมิสังคม
- ทำตามลำดับขั้น
- ประหยัด เรียบง่าย
ประโยชน์สูงสุด - บริการที่จุดเดียว
- แก้ปัญหาจากจุดเล็ก
- ไม่ติดตำรา
- ใช้ธรรมชาติช่วยธรรมชาติ
- การมีส่วนร่วม
- รู้ รัก สามัคคี
- มุ่งประโยชน์คนส่วนใหญ่
ฝึกตนเองให้มีภาวะผู้นำ จากจริยธรรมของผู้นำในแนวคิดของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
- การบริหารจะต้องเป็นการบริหารเพื่อความมั่นคงของชาติ เพื่อความเจริญของประเทศ และเพื่อความผาสุกของประชาชน การบริหารจะต้องไม่เอาประโยชน์ส่วนตัว ประโยชน์ของญาติพี่น้อง ประโยชน์ของบริวารเข้ามาเกี่ยวข้อง
- จะต้องบริหารด้วยความสามัคคี เพราะจะนำไปสู่ความร่วมมือและความเข้มแข็ง ทำให้งานบรรลุผลสำเร็จ
- จะต้องบริหารด้วยความซื่อสัตย์สุจริต พระองค์ทรงรับสั่งว่าจะต้องซื่อสัตย์สุจริตทั้งในความคิด การพูด และการกระทำ ผมขอให้ความเห็นส่วนตัว เป็นการขยายความ ผู้บริหารนอกจากจะซื่อสัตย์สุจริตแล้ว ต้องดูแลคนรอบข้างตัวเราให้ซื่อสัตย์สุจริตด้วย ยิ่งไปกว่านั้นผู้บริหารจำต้องเพิ่มเติมคำว่า เสียสละและจงรักภักดีเข้าไปด้วย
- จะต้องเป็นการบริหารที่ถูกต้อง คือถูกต้องตามกฎหมาย ตามกฎเกณฑ์ เที่ยงธรรม เที่ยงตรง มีประสิทธิภาพ และให้ประสิทธิผลสูง ความเห็นส่วนตัวของผม เห็นว่าผู้บริหารจะต้องมีมาตรฐานเดียวเสมอหน้ากัน ทั่วถึงกัน ต้องไม่มีหลายมาตรฐาน หรือ ไม่มีมาตรฐานเลย หรือใช้มาตรฐานตามอารมณ์ มาตรฐานตามกิเลส
- จะต้องเป็นการบริหารงานที่เป็นเอกภาพ คือการประสานงาน ประสานประโยชน์ ระหว่างหน่วยงาน พระราชดำรินี้ชัดเจนและเข้าใจง่าย แต่โดยข้อเท็จจริง หน่วยงานภาครัฐค่อนข้างละเลยจนเป็นอุปสรรคที่ไม่มีในตำรา บางทีก็กลายเป็นการแข่งขัน หรือกลายเป็นการแก่งแย่งกันเองระหว่างหน่วยงานต่างๆ
- ต้องบริหารด้วยความเฉียบอย่างต่อเนื่องอย่าง เช่น พระมหาชนก ผู้บริหารจะต้องไม่กลัวลำบาก กลัวเหนื