(30)

การฝึกทักษะการรู้เท่าทันการสื่อสาร : การฝึกนิสัยด้วยงานอย่างง่ายใกล้ๆตัว

          เป้าหมายสูงสุดของการฝึกทักษะการรู้เท่าทันการสื่อสาร ในโพสต์ติ้งทั้งหมดนี้ ก็เพื่อสร้างคนดี สร้างคนที่มีจิตใจดีงามโดยเนื้อแท้

          การฝึกคนให้เป็นคนดี ต้องเริ่มที่การสร้างนิสัยในชีวิตประจำวัน มีคำคมหนึ่งของฝรั่งกล่าวว่า

         “ จงเพาะนิสัยที่ดี เพราะมันเลิกได้ยาก เช่นเดียวกับนิสัยที่เลว “
          Form good habits. They’re as hard to break as bad ones.

          การฝึกนิสัยพื้นฐาน แม้จะด้วยวิธีการสอนแบบบ้านๆ แบบที่ไม่กล้าเขียนในแผนการสอน และถ้าอธิบายละเอียดก็จะกลายเป็นเวอร์ชั่นแม่สอนลูกนี้  จำเป็นต้องนำเสนอ เพื่อทำความเข้าใจให้ตรงกันว่า การฝึกงาน และการฝึกนิสัย (ในที่นี้)นั้น ต่างกันอย่างไร

          การฝึกงาน เป็นการฝึกให้ทำงานเพื่อให้ได้ผลงาน เรามักประเมินผลสำเร็จจากงานที่ทำ และความสามารถที่เพิ่มขึ้นในการทำงาน    การฝึกงาน  มักเน้นวัดที่ผล....คือตัวงาน

          นิสัย หมายถึงความประพฤติที่ทำจนเคยชิน การฝึกนิสัย เป็นการฝึกให้ประพฤติในทางที่ดี ที่เหมาะที่ควร จนเกิดความเคยชิน และแสดงออกได้อย่างเป็นอัตโนมัติ สามารถทำดีได้โดยไม่ต้องฝืน

          ........เรามักประเมินนิสัยคนจากการแสดงออกของเขา.......

          การฝึกนิสัย เน้นที่ตัวคน เน้นลึกเข้าไปที่จิตใจเนื้อแท้ของคนๆนั้น และว่ากันเป็นคนๆไป

         ทุกครั้งที่ครูฝึกเด็ก ครูจะเห็นภาพสะท้อนของตนเอง ก็จะเกิดความสำนึกตระหนักไปพร้อมๆกับเด็ก

          เสียงที่ครูพูดพร่ำสอนพร่ำบ่นด้วยความรัก ด้วยความห่วงใยจากใจจริง ก็จะสะท้อนเข้าหูครู ครูก็จะได้ไตร่ตรอง ตรวจสอบทบทวนนิสัยของตนเองไปด้วยพร้อมๆกัน

          เมื่ออยากให้เด็กเป็นคนดี......ครูก็ต้องเพียรพยายามฝึกตนให้เป็นคนดีให้จงได้ด้วย

          การฝึกนิสัยเป็นงานหนัก ครูต้องทุ่มเทเวลาฝึกเด็กเป็นคนๆไป เหมือนพ่อแม่ฝึกลูกๆของตน ต้องรู้จักตัวตนแท้ๆของเขา ต้องเรียนรู้ที่จะเข้าใจหัวใจของเขาก่อน ถ้าไม่เข้าใจหัวใจของเขา เราจะฝึกได้แต่เปลือกนอก ได้ผลหลอกๆเพื่อให้สบายใจว่าได้ฝึกแล้ว

         .....ซึ่งอาจทำให้ครูต้องเสียใจในสักวันหนึ่งข้างหน้า......

          อย่างไรก็ตาม แม้ว่าโดยระบบการเรียนการสอน จะมีกรอบบังคับ (หรือโดยปริยายเป็นการบังคับ)ตามคำอธิบายรายวิชา และวัตถุประสงค์ของรายวิชา ให้ประเมินคนที่ผลงาน มากกว่าที่นิสัย

          และแม้ว่าครูจะหาวิธีการอันแยบคายในการประเมินจิตใจคนโดยวิธีใดก็ตาม สุดท้าย เมื่อปลายทางการประเมินอยู่ที่งาน หรือความสามารถในการทำงาน หรือความเก่งกาจในการเรียนรู้แบบนับแต้มติดคะแนน ก็ยากอยู่ไม่น้อยที่จะสร้างนิสัยให้เป็นคนดีโดยจิตใจเนื้อแท้ได้

          แต่เชื่อว่าไม่ยากเกินความพยายามของครูที่ตั้งใจจริง !....

........................................................

ปรับเพิ่มเติมจาก เว็บไซต์ วิชาการด็อตคอม กระทู้ การรู้เท่าทันการสื่อสาร (Communication Literacy) ความคิดเห็นที่ 48  (14 ธ.ค. 2549)