ภูมิปัญญาการคบหาสมาคมกันของคนใต้: เกริ่นนำ


ภูมิปัญญา คือ ปัญญาที่ติดอยู่กับแผ่นดิน หรือความรู้ที่อยู่คู่กับพื้นที่ คือ องค์ความรู้ที่เราสามารถนำไปใช้เป็นแบบแผนในการอยู่ร่วมกันในสังคม เช่น ภูมิปัญญาในการคบหาสมาคมกัน ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงไปได้ตามยุคสมัยและคนแต่ละวัยก็ใช้วิธีการคบหาสมาคมไม่เหมือนกัน ซึ่งในแต่ละพื้นที่ย่อมมีวิธีการที่แตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับ ศาสนา ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรม


คำว่าภูมิ  หมายถึง  พื้นที่  แผ่นดิน    และคำว่า ปัญญา คือ ความรู้ (รู้จัก-รู้จริง-รู้แจ้ง)   ดังนั้น ภูมิปัญญา   คือ  ปัญญาที่ติดอยู่กับแผ่นดิน     หรือความรู้ที่อยู่คู่กับพื้นที่    คือ องค์ความรู้ที่เราสามารถนำไปใช้เป็นแบบแผนในการอยู่ร่วมกันในสังคม    เช่น  ภูมิปัญญาในการคบหาสมาคมกัน  ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงไปได้ตามยุคสมัยและคนแต่ละวัยก็ใช้วิธีการคบหาสมาคมไม่เหมือนกัน ซึ่งในแต่ละพื้นที่ย่อมมีวิธีการที่แตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับ ศาสนา  ขนบธรรมเนียมประเพณี   และวัฒนธรรม    เช่น ศาสนาอิสลาม  มุสลิม(ผู้ชาย)จะต้องไปทำละหมาดวันศุกร์ร่วมกันทุกวันศุกร์  และเทศกาลฮารีรายอ  ปีละสองครั้งที่จะต้องไปละหมาดร่วมกัน พบปะญาติพี่น้อง คนที่อยู่ไกลบ้านก็จะกลับมาบ้านเกิดของตัวเองและจะไปเยี่ยมเยียนเพื่อน ๆ หรือว่าญาติที่ไม่เจอกันนาน  ซึ่งก็ไม่แตกต่างกับชาวพุทธ ที่มีเทศกาลทำบุญเดือนสิบ       การทำบุญสารทเดือนสิบ เป็นการแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมทางด้านจิตใจของผู้ปฏิบัติที่มี ต่อบุรพชน อันเป็นค่านิยมที่สำคัญยิ่งของคนใต้ และของคนไทยทั่วไป ชาวภาคใต้จึงรู้สึกว่า งานบุญนี้มีความสำคัญมาก เมื่อใกล้ถึงวันทำบุญเดือนสิบ ทุกครอบครัวต่างก็เตรียมข้าวของให้ พร้อมเพื่อการทำบุญ ผู้ที่จากภูมิลำเนาไปอยู่ที่อื่นทั้งใกล้และไกลก็จะเริ่มกลับสู่ถิ่นใต้บ้านเกิดเมืองนอนของตนเพื่อมาร่วมงานประเพณีโดยทั่วหน้ากัน  

ที่ได้หยิบประเด็นเรื่องภูมิปัญญาขึ้นมาเขียนวันนี้เพราะว่า ได้รับมอบหมายจากอาจารย์อนุชาให้ไปทำวิจัยเชิงคุณภาพเรื่องภูมิปัญญาการคบหากันของคนใต้     ซึ่งนับว่าเป็นเรื่องที่น่าศึกษา  และทำให้เราได้ฝึกฝนในเรื่องของการทำวิจัยในงานประจำ  อย่างน้อยก็ได้มีผลงานวิจัยติดตัวกับเขาบ้าง  และคิดว่าเป็นเรื่องที่ไม่ยากจนเกินไป  เป็นเรื่องที่อยู่คู่กับเราแต่เราไม่ได้ยกมันมาเรียบเรียงใหม่ว่าภูมิปัญญาอะไรบ้างที่เรา(ชาวใต้)ใช้ในการคบหาสมาคมกันและมีวิธีการปฏิบัติอย่างไร  
การทำวิจัยครั้งนี้มีเวลาจำกัดมาก ๆ  เพราะต้องนำเสนอให้คณะกรรมการศวพถ.ฟัง  3-4 พฤษภาคมนี้แล้ว   ใครพอจะมีข้อมูลเกี่ยวกับภูมิปัญญาในเรื่องการคบหากันของคนใต้  ว่าที่ไหนเขาปฏิบัติกันอย่างไรช่วยเล่าสู่กันฟังหน่อยนะคะ

หมายเลขบันทึก: 172414เขียนเมื่อ 22 มีนาคม 2008 22:18 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 23:14 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (10)

รีบ ๆ เก็บข้อมูล แล้วจะเป็นกำลังใจให้นะ

สวัสดีครับ 

มานำบทความดีๆไปรวม  ขอบคุณมากครับ

                                              รวมตะกอน

น้องเยาะครับ

     ดูเหมือนจะมีเวลาจำกัดบ้าง แต่เชื่อว่าผลที่ได้ออกมาจะช่วยทำให้เราได้เรียนรู้ความเป็นธรรมชาติของการสร้างเครือข่าย และความเป็นเครือข่ายที่มีอยู่เดิมในชุมชน เงื่อนไขเหล่านี้อาจจะนำไปสู่ประตูทางออกที่ดีที่สุดและเหมาะสมในสถานการณ์ปัจจุบันนะครับ

ขอบใจพี่ไก่ (ศวพถ.)  นะจะที่คอยให้กำลังใจ   ตัวเองก็เหมือนกันรีบ ๆ เก็บข้อมูลจะได้นำพร้อม ๆ กันนะ

< ภูมปัญญา

<เป็นทรัพยากรสำคัญยิ่ง

<ในมวลมนุษยชาติ

<ตั้งแต่มนุษย์เกิด จนถึงตายไป

<ได้เก็บซับความรู้

<ประสบการณ์ ทักษะความคิดคำนึง

<จนเป็นภูมิปัญญาติดตัวอยู่

<เมื่อถึงเวลาก็ตายไป

<หากมิได้เผยแพร่ภูมิปัญญา

<ให้อนุชนรุ่นหลัง

<ก็เปรียบเสมือนได้โขมย

<ตำราและภูมิญญาจากโลกมนุษย์ไป

<นับเป็นเรื่องสูญเสียโอกาส

<ของมนุษย์ที่เกิดมาทีหลัง

<เป็นอย่างยิ่ง????????????

0จาก

พงศา

ป่าไม้

สายน้ำ

ชีวิต

ยินดีต้อนรับสู่วงลปรร.แบบIT คะบังฮีม ขอบคุณคะที่นำความหมายของภูมิปัญญามาฝาก คราวหน้าเอารูปเท่ห์ มาโพสให้ดูบ้างนะคะ

 

สวัสดีคะ น้องเยาะ

บันทึกนี้เข้าอ่านหลายครั้งแล้วแต่ไม่ได้ทิ้งร่องรอยไว้ แต่ครั้งนี้สดุด ความเห็นของบังหีมมากเลยคะ  ภูมปัญญา

<เป็นทรัพยากรสำคัญยิ่ง  <ในมวลมนุษยชาติ<ตั้งแต่มนุษย์เกิด จนถึงตายไป<ได้เก็บซับความรู้

<ประสบการณ์ ทักษะความคิดคำนึง

<จนเป็นภูมิปัญญาติดตัวอยู่ <เมื่อถึงเวลาก็ตายไป   <หากมิได้เผยแพร่ภูมิปัญญา  <ให้อนุชนรุ่นหลัง  <ก็เปรียบเสมือนได้โขมย   <ตำราและภูมิญญาจากโลกมนุษย์ไป  <นับเป็นเรื่องสูญเสียโอกาส  <ของมนุษย์ที่เกิดมาทีหลัง

   มีทุกรส ทุกขบวนความ อยากบอกบังหีมว่า ระวัง บังหีมจะเป็นคน หนึ่ง หากไม่รีบ เอาภูมิปัญญาของตัวเองมาให้ลูกหลานได้เรียนรู้ (อยากบอกว่าทุกครั้งที่ได้คุยกับบังหีม จะมีความรู้ใหม่ๆ เกิดขึ้นเสมอ) 

น้องเยาะช่วยลบความเห็นแรกให้ด้วยนะคะ

สวัสดีคะ พี่ปู พี่ปูเนี๊ยะมีลูกเล่นเยอะจังคะ ...555 เห็นด้วยกับพี่ปูคะเรื่องบังหีมมีภูมิปัญญาเพรียบจริง ๆ มีทั้งตลกบวกกับสาระ สามารถเก็บไปเป็นข้อคิดได้หมด

สลามน้องเยาะ อ่านแนวคิดน้องเยาะแล้วชอบ การยอมรับ รับรู้ในศาสนา ประเพณีซึ่งกันและกัน ให้เข้าใจ ไม่ล้ำเส้นสิทธิของกันและกันให้เกียรติกันคือการสมานฉันท์

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท