ฉบับที่ 41 (3 กันยายน 2552)

จดหมายน้อยจากริมชายแดนตะวันตก

ถึงศูนย์ข่าวข้ามพรมแดน

เมื่อวานนี้ วันที่ 2 กันยายน 2552 เวลาเช้าราวหกโมง ตำรวจตระเวนชายแดนราว 7-8 นายได้เข้าไปจับผู้นำชุมชนผู้ลี้ภัยใหม่ที่บ้านอุสุทะ ตำบลแม่อุสุ อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตากไป 2 คน คือนายจีวินหรือหม่องวิน และนายปูลู โดยไม่ได้สอบสวนหรือตั้งข้อกล่าวหาว่าอย่างไรชัดเจน นอกจากบอกว่าเป็นผู้เข้าเมืองผิดกฎหมาย มาวันนี้ทราบข่าวว่า ทั้งสองจะถูกส่งไปที่แม่สอด เพื่อทำเรื่องส่งกลับประเทศพม่า และกำลังมีหน่วยงานต่าง ๆรวมทั้งสำนักข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (ยูเอ็นเอชซีอาร์) ดำเนินการช่วยเหลืออยู่

ล่าสุดราว 5 โมงเย็นวันนี้ (3 กันยายน 52) คนที่ถูกจับกุมไปได้รับการปล่อยตัวแล้ว โดยปราศจากคำอธิบายใดๆทั้งสิ้นว่าจับไปทำไม อย่างไรก็ตามต่อกรณีดังกล่าวนี้ ดิฉันคิดว่าควรจะต้องมีคำอธิบายจากตำรวจตระเวนชายแดนเพิ่มเติม

คงจำผู้ลี้ภัยชาวกะเหรี่ยงจากเล่อป่อเฮอและหมู่บ้านใกล้เคียงราวกว่าสามพันที่อพยพเข้ามาเมื่อเดือนมิถุนายนกันได้ คนกลุ่มนี้กระจายอยู่สองจุด คือ ที่บ้านหนองบัว และบ้านอุสุทะ

ที่บ้านหนองบัว มีทหารพรานและอาสาสมัคร (อ.ส.) ดูแล

ส่วนที่บ้านอุสุทะ อยู่ในความควบคุมของตำรวจตระเวนชายแดน (ต.ช.ด.) 

หลังจากที่มีแถลงการณ์สองฉบับจากทางศูนย์ข่าว ฯ ร่วมกับองค์กรอื่น ๆ ล่าสุดดิฉันได้ทราบข่าวว่า ทางปลัดอำเภอท่าสองยางที่เป็นผู้ดูแลค่ายผู้ลี้ภัยแม่หละ ได้พบปะกับผู้ลี้ภัยเพื่อหารือถึงการย้ายคนเข้าค่าย หากได้รับอนุญาตจากทางจังหวัดและเบื้องบน 

ข่าวนี้เป็นข่าวดีสำหรับหลาย ๆคน โดยเฉพาะเด็ก ๆและคนจากเล่อป่อเฮอซึ่งเป็นกลุ่มที่กลับประเทศพม่าไม่ได้อย่างสิ้นเชิง เพราะในแม่หละนั้นมีสาธารณูปโภคอำนวยความสะดวกต่าง ๆ มีโรงเรียน โรงพยาบาล แต่ชาวบ้านหลายคน โดยเฉพาะคนที่มาจากหมู่บ้านอื่นที่มีแนวโน้มว่าจะกลับได้หลังจากเวลาผ่านไปสักระยะหนึ่ง ก็ไม่อยากเข้าค่ายผู้ลี้ภัย เพราะไม่อยากไร้เสรีภาพ และยังมีข่าวลือว่าหากเข้าค่ายจะต้องไปประเทศที่สาม ไม่มีโอกาสกลับบ้าน ขณะนี้จึงมีความสับสนอยู่

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่อุสุทะเมื่อวาน ทำให้ดิฉันสงสัยว่า ต.ช.ด.กำลังทำอะไร และทำภายใต้คำสั่งของหน่วยงานใด ต.ช.ด.เอง หรือสูงกว่า? การจับกุมคนทั้งสองด้วยเหตุผลว่าเขาเป็นผู้เข้าเมืองผิดกฎหมายนั้นไร้เหตุผลเป็นอย่างยิ่ง คนทั้งสองเป็นผู้นำชุมชนผู้ลี้ภัยที่มารวมตัวกันที่นั่น หากสองคนเป็นผู้เข้าเมืองผิดกฎหมาย คนอื่นก็ย่อมเป็นด้วย

หลายวันผ่านมาดิฉันได้อ่านรายงานข่าวพบว่า ต.ช.ด.ได้กล่าวหาว่าพวกเขาพยายามนำผู้ลี้ภัยมาเพิ่มอีก หลังจากมีหน่วยข่าวกรองไทยมาคุยกับผู้นำทั้งสองที่แม่อุสุ ต.ช.ด.ก็จับกุมพวกเขา เรื่องทั้งหมดนี้จะมีความเชื่อมโยงกันหรือไม่ ดิฉันไม่ทราบ ทราบแต่ว่า การกระทำดังกล่าว เป็นการเขย่าขวัญของชาวบ้านที่หนีภัยมา ว่าหากผู้นำของเขาถูกจับกุมและส่งกลับ แล้วพวกเขาเล่า จะอยู่อย่างไร?

ในขณะที่ทางศูนย์พักพิงชั่วคราวหลังวัดหนองบัวที่ทหารพรานและ อ.ส.ดูแลนั้น ยังดำเนินไปด้วยดีตามอัตภาพ  ทางอุสุทะนั้นมีข่าวหลายครั้งว่ามีการพยายามกดดันให้ชาวบ้านกลับไป (โดยที่รัฐไม่ต้องไป "ผลักดัน" ให้เห็น ๆ) มีข่าวทั้งในหน้าสื่อและจากชุมชนรายรอบว่า ทางกองกำลังกะเหรี่ยงพุทธได้พยายามเจรจาให้ไทยส่งคนกลับ และพวกเขาจะรับรองความปลอดภัย แต่ดิฉันอยากจะถามว่า หากพื้นที่นั้น ๆปลอดภัยจริง จำเป็นหรือไม่ที่ดีเคบีเอจะต้องมาตกลงกับเจ้าหน้าที่รัฐไทย เพราะชาวบ้านล้วนอยากกลับบ้านด้วยกันทั้งสิ้น

ดิฉันอยากเรียกร้องผ่านศูนย์ข่าวข้ามพรมแดน ว่า “เรา” ในฐานะประชาชนไทย ย่อมมีสิทธิที่จะได้ยินคำชี้แจงจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ว่าเหตุการณ์เมื่อวันที่ 2 และ 3 กันยายน กับนายหม่องจีและนายปูลู กับผู้ลี้ภัยที่อุสุทะนั้น คืออะไร ? 

เรากำลังทำอะไรกับผู้ลี้ภัยชาวกะเหรี่ยงเหล่านี้ เพราะความเสียหายใด ๆที่เกิดหรืออาจเกิดขึ้น รวมถึงบาปกรรมและความรู้สึกผิด ย่อมตกอยู่แก่พวกเราด้วยในฐานะประชาชนไทย ผู้มีสิทธิเสรีภาพและอำนาจในการตัดสินใจต่อกิจการของประเทศไทย เช่นกัน

ด้วยความเคารพ

ทิวา พรหมสุภา

3 กันยายน 52