ตำราพิชัยสงครามของไทย

Strategic Management

บทวิเคราะห์ ตำราพิชัยสงคราม จ.เพชรบูรณ์ เปิดเผย 11 ธ.ค.51โดย ดร.ดนัย เทียนพุฒ (1)

ตำราพิชัยสงคราม จ.เพชรบูรณ์เปิดเผย เมื่อ 11 ธ.ค.51

(รูปจาก http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1229260862&grpid=10&catid=04)

บทวิเคราะห์ โดย ดร.ดนัย เทียนพุฒ 19 ธ.ค.51

ตำราพิชัยสงครามของไทย เล่มแรกตามประวัติศาสตร์ เขียนขึ้นใน สมัยสมเด็จพระรามาธิยดีที่ 2 ใน พ.ศ.2041 ซึ่งมีทั้งกลศึก แ ละ เวทมนต์ แ ละวิทยาคม

....ข้อความนี้อ้างว่าเป็นในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 แต่ตาม ข้อเขียนของสมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพไม่น่าจะถูกต้อง..อ่านด้านล่าง

"เ มื่อมีศึกให้เทครัว ปิดพระนครรับศึกรอจนกว่าจะมีน้ำหลาก แล้วข้าศึกจะยกทัพกลับเราก็จะยกทัพตามตี"

(อ้างจาก หน้าบานเท่าด้ง

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K2896714/K2896714.html )

และ เมื่อปี พ.ศ.2061ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้จัดทำบัญชีกำลังพล เพื่อเกณฑ์พลเมืองเข้ารับราชการทั้งฝ่ายทหารและพลเรือน

ถ้าวิเคราะห์ตาม พิชัยสงครามฮินดูโบราณ (ร้อยเอก ยี.อี.เยรินี,ร.ศ.113 ค.ศ.1894) บทที่ 1 และ 2จะว่าด้วย แบบอย่างจัดกองทัพบกของชาวฮินดู และ กระบวนพยุหะ แสดงให้เห็นว่า ตำราพิชัยสงครามแรกเริ่มนั้นเข้าใจว่า ชำระและลอกเลียนแบบ "พิชัยสงครามฮินดูโบราณ"

ภาพ:รูปแบบอาณาจักรมณฑลตาม ฮินดูโบราณ

ภาพ : แ ผนที่เมืองพิษณุโลกในตำราพิชัยสงคราม

แม้กระทั้งในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ไ ด้มีการเขียนตำราพิชัยสงครามขึ้นใหม่ ได้พบ แผนที่เมืองพิษณุโลกในตำราพิชัยสงคราม ก็เป็นแบบอย่างของการเขียนรูปแบบราชอาณาจักรมณฑล ตาม "พิชัยสงครามฮินดูโบราณ

ซึ่งตาม ตำราพิชัยสงคราม ฉบับ จ.เพขรบรูณ์ ก็มีรูปดังกล่าวให้เห็นตาม VDO ของ เนชั่น

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงอธิบายไว้ว่า

"ที่พระราชพงศาวดารว่า แรกทำตำราพิชัยสงครามในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 นั้น รู้ได้แน่แท้ว่าด้วยการทหารที่จัดในครั้งนั้น แต่ตำราพิชัยสงครามที่ทำขึ้นในคราวนั้นจะมากจะน้อย และแต่งไว้อย่างไรไม่มีหนังสือที่จะสอบให้รู้ได้ หนังสือเก่าที่เรียกว่า ตำราพิชัยสงครามที่มีอยู่ในเวลานี้ ฉบับ 1 เป็นแผนที่กระบวนเดินทัพและกระบวนตั้งทัพหลายอย่าง อีกฉบับ1 ว่าด้วยวิธีจัดทัพกองทัพ ตลอดจนวิธีรบ แต่เรื่องหลังนี้ เ ป็นหนังสือที่มีผู้เก็บแต่ใจความเอามาแต่งเป็นกลอนสำหรับท่องให้จำได้ เห็นจะไม่ใช่ตัวตำราที่แต่งในครั้งแผ่นดินสมเด็นพระรามาธิบดีที่ 2...."(ประยุกต์ บุนนาค,2548; "พิชัยสงครามของไทย"ในพิชัยสงครามฮินดูโบราณ หน้า 196-197)

Narisa Chakrabongse แ ละ คณะ ในหนังสือ Siam in Trade and War Royal Maps of The Nineteenth Century (Narisa Chakrabongse, et al.2006;p22) ระบุว่าตำราพิชัยสงครามฉบับแรกนี้ได้มีการชำระในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ขณะที่เ ป็นรัชทายาทครองเมืองพิษณุโลก

Tamra Phichai Songkhram(The Art of War) นี้ไ ด้แบ่งออกเป็น 3 แผนก คือ ว่าด้วยเหตุแ ห่งการสงคราม อุบายแ ละยุทธวิธีพิเศษ กับ ยุทธศาสตร์และยุทธวิธีของสงคราม กลยุทธในที่นี้คือ การจัดทัพและการใช้สภาพภูมิศาสตร์เพื่อเอาชนะสงคราม และ ในแต่ละตอนจะแบ่งเป็นเรื่อง เวทมนต์ ฤกษ์ เลขผานาที คาถายันต์

และในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสิน ก็ไม่ได้มีหลักฐานว่ามีการเขียนหรือชำระตำราพิชัยสงครามขึ้นใหม่

สรุปในขั้นที่ 1 ตำราพิชัยสงครามเล่มนี้ น่าจะ อยู่ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์