—(••÷[ ไข่แมงมัน @ กินได้]÷••)— ตอนที่ ๑


มารู้จัก...ที่มา...ของแมงมัน...กันก่อน

(¯`•._.•   แมงมัน • •._.•´¯)

แมงมัน หมายถึง  ลูกมดชนิดหนึ่ง เรียกมดชนิดนี้ว่า "แม่แมงมัน"

รูปร่างของแมงมันจะมีลักษณะคล้ายลูกมดแดง (ที่ชาวบ้านเรียกว่า "แม่เพ้อ")

คือมีปีกสำหรับบินไปผสมพันธุ์ แมงมันมี ๒ ประเภทได้แก่

๑.
แมงมันตัวเมีย มีสีแดงคล้ำ ตัวใหญ่ มีรสมันนิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร  

เรียกกันทั่วไปว่า "แมงมันแม่"
๒.
แมงมันตัวผู้ มีสีเหลือง ตัวเล็กกว่าแมงมันตัวเมีย ไม่นิยมรับประทานเพราะมีรสขม

เรียกกันทั่วไปว่า "แมงมันปู๊" หรือ "แมงมันคา"

..ชีวิตของแมงมัน..

หลังจากผสมพันธุ์แล้ว ตัวแม่จะลงดินหาที่ไข่ ไข่ครั้งแรกจะไข่เป็น "มดแม่หมัน"

เพื่อเป็นมดงานที่มีหน้าที่สร้างรัง สร้างรูและหาอาหาร ไข่ครั้งที่สองไข่เป็นมดงานเรียกว่า "แย็บ"    มดทหารเรียกว่า "แย็บใหญ่"

มดตัวผู้เรียกว่า "เต้งรอง" และมดตัวเมียเรียกว่า "เต้งใหญ่"

เมื่อไข่เจริญเป็นตัวแล้ว มดงานและมดทหารจะทำงานตามหน้าที่

กล่าวคือ มดงานจะทำงาน มดทหารจะรักษาความปลอดภัยจากการรุกรานของมดชนิดอื่น

แต่มดตัวผู้และมดตัวเมียไม่ได้ทำอะไร

พอถึงฤดูกาลประมาณเดือนพฤษภาคม ฝนตก ดินเปียก

มดงานจะกัดดินเป็นรู เพื่อให้มดตัวผู้และมดตัวเมียออกไปทำหน้าที่ผสมพันธุ์

 เมื่อเสร็จภารกิจแล้วมดตัวผู้จะตาย ตัวเมียจะหาที่ว่างไข่ต่อไป

แมงมัน เป็นสัตว์สังคม มีโครงสร้างทางสังคมโดยธรรมชาติมีการแบ่งหน้าที่ชัดเจน

มีการใช้หนวด ปล่อยสาร Pheromone เพื่อส่งกลิ่นสัญญาณ

เช่น ชุมนุมหามอาหาร   หาทางเดิน ทักทาย เตือนภัย

ขอความช่วยเหลือ รวมทั้งการเกี้ยวพาราสีกัน


..การบริโภคแมงมัน..

ส่วนไข่แมงมันจะนิยมนำมาแกงใส่ผักหวานหรือผสมไข่เจียว  หรือนำไปดองกับน้ำแช่ข้าวเหนียว (น้ำข้าวมวก) เรียกว่า "แมงมันจ่อม"  ปรุงแล้วรับประทานกับข้าวเหนียว

 

 

...การขุด...


ในช่วงฤดูแล้งประมาณเดือนกุมภาพันธ์ ชาวบ้านจะขุดบริเวณที่แมงมันเคยออก ขุดเพื่อหารูโดยสังเกตจากการพบแม่แมงมัน จากนั้นจึงไล่รูไปตามแนวนอนไปเรื่อยๆ จนถึงแนวดิ่งจะพบโพรงไข่สำรองที่เรียกว่า "โผ้งเผาะ" ให้บรรจงตักด้วยจวัก ตักทั้งรังทั้งแม่และไข่ออกใส่ภาชนะไว้ จากนั้นค่อยๆ ขุดลงไปจะพบโพรงจริงที่เรียกว่า "โผ้งใหญ่" จะพบไข่เป็นจำนวนมาก ให้บรรจงตักด้วยลักษณะเดิม แล้งนำไข่ทั้งหมดมากรองด้วยผ้าขาวบางเรียกว่า

"ถะหลอง" เพื่อคัดเอาเศษสวะ เศษรากไม้ออก ส่วนหลุมเดิมให้โยนเศษกระดูกสัตว์ใส่ไว้ก่อนกลบโดยเชื่อว่าแมงมันจะไม่ย้ายไปไหน ด้วยชื่นชอบในรสเศษกระดูก

 



แมงมัน สำหรับชาวล้านนาแล้ว ถือเป็นอาหารพิเศษชั้นยอด

เมื่อถึงฤดูกาลจะมีราคาที่สูงมากและนอกจากนี้ยังพบว่าบางท้องถิ่นมีความเชื่อว่า

การบริโภคแมงมันจะทำให้มีพละกำลังและเพิ่มสมรรถภาพทางเพศอีกด้วย.

 

 

ขอบคุณข้อมูล  จากสารานุกรมไทย "แมงมัน"

อย่าลืม... ติดตามอาหารจากไข่แมงมันรสเลิศ...นะคะ

 

หมายเลขบันทึก: 249789เขียนเมื่อ 20 มีนาคม 2009 17:56 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 20:28 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (24)

สวัสดีค่ะ

  • เคยทานแบบเป็นไข่
  • และเป็นตัวแบบมีปีกค่ะ
  • อร่อย..และราคาแพงค่ะ
  • ขอขอบคุณที่มีข้อมูลมาเสนอค่ะ

P  ไข่แมงมัน  หรือไข่มดดินที่คนภาคกลางเรียก

แพงจริง ๆ ค่ะ

ปลายฟ้าไปซื้อมากินแล้ว

กิโลละ  400 บาทค่ะ

คุณครู ปลายฟ้า

ขอบใจมากน่าสนใจจัง

ศัพท์เยอะด้วย ถ้าพรุ่งนี้ต้องสอบคำเหล่านี้สงสัยจะทำไม่ได้แน่

แมงมัน ก็ไม่ใช่ แมงเรา

อ่านแล้ว ยังจำไม่ได้ คำเหล่านี้หมายถึงอะไรบ้างครับ

แมงมันจ่อม
แมงมัน
แม่แมงมัน
แม่เพ้อ
แมงมันแม่
แมงมันปู๊
แมงมันคา
มดแม่หมัน
แย็บ
แย็บใหญ่
เต้งรอง
เต้งใหญ่
ซ้าหวด
โผ้งเผาะ
ถะหลอง

เสร็จภารกิจแล้วมดตัวผู้จะตาย ตัวเมียจะหาที่ว่างไข่ต่อไป >>เรื่องเศร้า

  • ราคาดีจัง แพงกว่าปูทะเลอีก
  • น่าสนใจว่า จะมีใครไปทำวิจัยหาสารชูกำลัง

   สวัสดีจ้ะ...  น้อง P°o.O ปลายฟ้า O.o°

       *  แวะมาชมตลาดนัดจ้า...

       *  อาหารในตลาดนัด... จานนี้ยังไม่เคยทานเลย... แปลกดีด้วย..

       *  แถวบ้านพี่ไม่มี...คงหาชิมยาก...เน๊อะ...

                        

P  สวัสดีค่ะอาจารย์

ขอบคุณที่แวะมาอ่านความรู้...นะคะ

แมงมันจ่อม   แมงมันดอง
แมงมัน         ลูกมด
แม่แมงมัน     แม่มดที่ออกไข่
แม่เพ้อ         แมงมันตอนยังไม่เต็มวัย
แมงมันแม่     แมงมันตัวเมีย
แมงมันปู๊      แมงมันตัวผู้
แมงมันคา    ชื่อเรียกแมงมันตัวผู้
มดแม่หมัน    ไข่ของแมงมันตัวเมียที่ออกครั้งแรก
แย็บ          ไข่ของแมงมันตัวเมียที่ออกครั้งที่สองเป็นมดงานสร้างรัง
แย็บใหญ่      เป็นมดทหารคอยรักษาความปลอดภัย
เต้งรอง        เรียกมดตัวเมีย
เต้งใหญ่       เรียกมดตัวผู้
ซ้าหวด        ตะข้อง  (สานด้วยไม้ไผ่)
โผ้งเผาะ      โพรง
ถะหลอง       การกรอง

ศัพท์บางคำเป็นภาษาถิ่น อาจมีเยอะหน่อย  จำยากและสับสน

 ถ้าแปลเป็นภาษากลางอาจไม่ตรงมากนักนะคะ  

ปีนี้มีโอกาสชิมไข่แมงมันหรือยังคะ  ถ้ายัง...คงต้องรอปีหน้าแล้วค่ะ

 

โห...

ขอบคุณนะคะข้อมูล

P  ขอบคุณพี่สาว...

สำหรับอาหารจาน...น่ารัก ๆ ที่นำมาฝากนะคะ

สำหรับเมนูอาหารจากไข่แมงมัน...

ปลายฟ้าจะรีบนำมาฝากต่อนะคะ

 

 

P  พี่สาวเคยทานไข่แมงมันหรือยังคะ

อร่อย !!!  อย่าบอกใครเชียว....

                      

ได้ยินเรื่องเล่ามานานแล้วครับ...

แต่ไม่เคยได้สัมผัส-ไม่เคยทานสักที

เป็นเมนูที่สะท้อนภูมิปัญญาการหากินที่น่าสนใจมากครับ

P  อยากให้ได้ลองชิมเมนูอาหารจากไข่แมงมันจังค่ะ

แล้วจะติดใจแน่นอน

ปีหน้าลองไปหาทานดูนะคะ

P  ได้รับความรักที่มอบให้แล้วค่ะ

ขอบคุณค่ะ

ยังไม่เคยทานเลยคะ...กำลังรอเมนูพิเศษอยู่รออ่านจ้า

  • P   พี่สาวแวะมารอทานเมนูพิเศษแล้วหรอคะ
  • แย่จัง...ปลายฟ้าเพิ่งเปิด net ได้ค่ะ
  • วันนี้ฝนตก  อากาศไม่แจ่มใส
  • วันนี้จะรีบเสนอเมนูให้นะคะ
  • รอนะค่ะ

   สวัสดีจ้ะ  น้อง P  °o.O ปลายฟ้า O.o°

       *  จะรอทานเมนูจานแปลกจ้า...

       *  ถ้าให้ทำเองคงแย่แน่ ๆ...

       *  มีอาหารจานน่ารักมาฝากน้องสาวบ้างนะจ๊ะ

                
             

สวัสดีค่ะ

พอลล่าไม่เคยทานเลยค่ะ แมงมัน อิอิ

คงมันสมชื่อนะคะ

P   ขอบคุณพี่สาวที่แวะมาค่ะ

ตอนนี้เมนูอาหารรสเลิศ  จาก แมงมัน  เสร็จเรียบร้อยแล้วค่ะ

ติดตามได้เลยนะคะ

จะถูกปากหรือเปล่าไม่ทราบนะคะ

แต่หวังว่าคงจะถูกใจนะคะ

เสียดายจัง... ที่ไม่สามารถนำไปให้ชิมได้...

สวัสดีครับ

ท่าทางน่าอร่อย

แต่คงหายากนะครับ ;)

P  อยากให้คุณพอลล่า...ได้ทาน  ไข่แมงมั  จังเลยค่ะ

ทานแล้วจะติดใจค่ะ 

แต่ทานปีละครั้ง...นะคะ

มันแพง...จริง ๆ   ๆ   ค่ะ

P  แมงมันหายากจริง ๆ  ค่ะ

มีปีละครั้ง  ช่วงเดือนกุมภาพันธ์   หลังจากนั้นแมงมันจะกลายเป็นตัว

หาทานไม่ได้ค่ะ

แต่ราคา...แพงอย่าบอกใครเชียว

กิโลละ  400 บาทเป็นอย่างต่ำค่ะ

สวัสดีค่ะ

* มาช้าดีกว่าไม่มา

* ขอสักจานนะคะ

* ได้ความรู้และเทคนิคการขุดแมงมัน..ขอบคุณค่ะ

* สุขกายสุขใจนะคะ

P  ขอจานเดียว..ให้สองจานเลยค่ะ

                                     

                        

 

ขอบคุณสำหรับสิ่งที่โปรดที่สุด

  • รู้ว่าวิถีของแมงมันเป็นอย่างไรอยู่เหมือนกัน แต่ก็นั่นแหละนะ
  • มนุษย์เราอยู่ได้ก็เพราะต้องอาศัยกันและกัน
  • เป็นวิถีจริง ๆ นะคะ
  • สรุปก็คือ เป็นอีกหนึ่งอาหารที่ชอบค่ะ

P  

  • มนุษย์เราอยู่ได้ก็เพราะต้องอาศัยกันและกัน
  • ขอบคุณสำหรับข้อคิด ๆ  และดีใจที่แวะมาค่ะ
  • ทานให้อิ่มนะคะ
  • อย่าลืมรอเมนู  ใหม่ ... ของปลายฟ้าค่ะ
  • แต่ต้องรอ...นิดหนึ่งนะคะ
  • ยุ่ง ๆ  ๆ  จริง ๆ  ค่ะ
  • พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
    ClassStart
    ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
    ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
    ClassStart Books
    โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท