เนื่องจากความเป็นผู้ที่ประทับสัตว์ชนิดหนึ่ง คือ "ม้า" เพราะถ้าไม่มี "ม้า" ในวันนั้น  "อาจจะ" ไม่มีพระพุทธศาสนาในวันนี้  ม้าที่ผู้เขียนกำลังกล่าวถึงคือ "เจ้าม้ากัณฑกะ" ซึ่งเป็น "ม้าแก้ว" ที่เป็นสัตว์คู่บุญบารมีของเจ้าชายสิทธัตถะ โดยทำหน้าที่สำคัญในการเป็น "พาหนะที่นำเจ้าชายสิทธัตถะข้ามฝั่งแห่งความทุกข์ไปสู่ฝั่งแห่งความสุขที่แท้จริง" 

          ถึงกระนั้น ในพระไตรปิฏกได้กล่าวถึง "ม้า" เอาหลายแห่ง โดยเฉพาะเนื้อหาที่อุปมาอุปมัยที่เกี่้ยวกับม้ามีจำนวนมาก  ซึ่งมีเนื้อหาที่ดีและมีคุณค่า แต่ด้วยเหตุที่ "ผู้เขียนกำลังรอจังหวะดีๆ ที่จะนำเรื่องราวดังกล่าวออกมาเป็นบทความเรื่อง "คุณค่าและความสำคัญของม้าในพระพุทธศาสนา" ในโอกาสนี้ ขอนำเนื้อหาบางส่วนมา "นำเสนอบางส่วนเพื่อค่อยๆ ขยายพื้นที่เอาไว้ก่อน" เพื่อแบ่งปันกับ "สมาคมคนชอบม้า" ที่ไม่เคยไปสนามม้านางเลิ้ง

ความแตกต่างระหว่าง "ม้าอาชาไนย" กับ "ม้ากระจอก"

          ไ่ม่ว่าในกาลใด สถานที่ใด ขณะใด สนามรบใด หรือเวลาใด ม้าอาชาไนยก็เร่งความเร็ว ส่วน "ม้ากระจอก" ย่อมล้าหลัง

ขุ.เอกก. 27/24/10 (เล่ม/ข้อ/หน้า)

          ผู้มีปัญญาดี เป็นผู้ไม่ประมาท ในเมื่อผู้อื่นประมาท เป็นผู้ตื่นอยู่โดยมาก ในเมื่อผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้งคนมีปัญญาทรามไปไกล เหมือนม้าฝีเท้าจัด ละทิ้งม้าที่หมดแรง (ม้ากระจอก)ไว้ ฉะนั้น

ขุ.ธ. 25/29/33 (เล่ม/ข้อ/หน้า)

          ม้าสินธพชาติอาชาไนย ที่ถูกยิงด้วยลูกศร แม้นอนตะแคงอยู่ ก็ยังประเสริฐกว่า "ม้ากระจอก"

ขุ.เอกก. 27/23/10  (เล่ม/ข้อ/หน้า)

ม้าอาชาไนย... กายเคลื่อนไหว ใจสงบนิ่ง

         ๑. ม้าอาชาไนยจะเป็นม้าที่ได้รับการฝึกพัฒนาและพัฒนามาเป็นอย่างดี ให้เหมาะแก่ภาระงาน และหน้าที่ที่จะต้องทำทั้งต่อพระราชา หรือใครที่จะต้องไปสัมพันธ์ด้วย

         ๒. ผลจากการฝึก ม้าอาชาไนยจะกลายเป็น "ม้าสติ" คือมีสติและรู้เท่าทันสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา จนกลายเป็นม้าที่ไม่ประมาท ทำหน้าที่อย่างขยันหมั่นเพียร อดทนต่อการทำงาน และรักษาความเสมอต้นเสมอปลายในการวิ่ง

         ๓. ผลจากการทำหน้าที่ดังกล่าว จึงทำให้ม้าอาชาไนยเป็นม้าที่ (๑) ปราดเปรียว แคล่วคล่องว่องไว (๒) การติดต่อประสานงานเป็นไปด้วยความราบรื่น ไม่ติดขัด (๓) ตื่นตัวอยู่ตลอดเวลา ไม่หยุดนิ่ง (๔) มีธรรมฉันทะ และความทะเยอทะยาน (๕) มองกว้าง คิดไกล ใฝ่สูง

         ๔. ม้าอาชาไนย เป็นม้าที่คู่ควรกับพระราชา นักปกครอง นักรบ หรือนักสู้ที่ยิ่งใหญ่  เคียงคู่กับเหล่าเทพบุตร เทพธิดาในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์