เคยกันไหมที่อยากสร้างแบบสอบถามออนไลน์ ไม่ว่าจะสอบถามในงานวิจัยอย่าง ภาวะโลกร้อน การใช้งานอินเทอร์เน็ตในเมืองไทย หรือแม้แต่ทำแบบสอบถามเล่นๆ อย่าง งานคอส หรือการ์ตูนเรื่องที่ชอบ ซึ่งการสร้างแบบสอบถามนั้น ทำไม่ยากอย่างที่คิด และที่สำคัญฟรีอีกด้วย โดยการสร้างด้วยกูเกิล (Google) อันนี้ผมลองสร้างเล่นๆ ทดสอบ ลองเล่นกันได้ที่ http://spreadsheets.google.com/viewform?key=p4AZuFkVkw_fSdaMX4fGwEg

ตัวแบบสอบถามออนไลน์ (แบบสำรวจ แบบสำรวจออนไลน์ เซอร์เวย์ เซอร์เวย์ออนไลน์ ออนไลน์เซอร์เวย์ แล้วแต่คนจะเรียก) หลายคนคงเคยกรอกกันมาบ้างแล้ว โดยข้อดีของการทำแบบสอบถามออนไลน์นั้น มีหลายอย่างไม่ว่า คนสร้างสะดวก คนตอบสบายใจ ข้อมูลรวดเร็วครบถ้วน ไม่ต้องมานั่งปรินต์แจกและนำข้อมูลมากรอกทีหลังในคอม ประหยัด และลดโลกร้อนอีกตะหาก (อ้าวก็ไม่ต้องใช้กระดาษนี่) และที่สำคัญก็พร้อมนำมาวิเคราะห์ได้ทันที ซึ่งมีหลายวิธีกันที่จะสร้างแบบสอบถามออนไลน์กันไม่ว่า

• สร้างผ่านเว็บไซต์ที่ให้บริการอย่าง SurveyMonkey (ยอดฮิต), polldaddy, LimeService, Surveyspro และอีกหลายเจ้าที่ให้บริการ(กึ่ง)ฟรี โดยมักจะมีเงื่อนไขว่า ถ้าเสียเงินจะได้ ใส่จำนวนคำถามได้เพิ่ม เพิ่มลิมิตคนตอบ สามารถเซฟไฟล์เป็น Excel ได้ และอีกหลายอย่าง
• พวกเสมือนเทพจะเขียนโปรแกรมของตัวเอง หรือนำโปรแกรมโอเพนซอร์ซมาลงอย่าง phpESP ก็แล้วแต่ความแรงของเทพและเวลาว่าง หรืออย่างวิธีการง่ายๆ ที่คนไทยนิยมใช้กัน
• ฟอร์เวิร์ดเมลและแนบไฟล์ Words ส่งไปหาทุกคนที่รู้จัก และให้กรอกและส่งกับมาก็มีให้เห็นบ้าง ลำบากคนกรอกแบบสอบถามนิดหน่อย นอกจากมีก็มีการโพสต์คำถามทั้งหมดลงตามเว็บบอร์ด ซึ่งวันดีคืนดีเว็บมาสเตอร์ของบอร์ดเกิดเฮี้ยนขึ้นมา ลบกระทู้ออกก็ถึงกับร้องไห้ก็มี

แต่คราวนี้ก็มาถึงคราวของการทำด้วยกูเกิล ซึ่งข้อดีของการทำด้วยกูเกิลนั้นก็มีข้อดีมากมายไม่ว่า (1) ฟรีจริงๆ (2) ง่าย (3) เซฟไฟล์มาเป็น Google Spreadsheet และ Excel ได้ (4) ทำได้ทันที (5) นำมาใส่ในเว็บหรือบล็อกได้ ถ้าเว็บนั้นรองรับคำสั่ง iframe (6) ประหยัดเวลาคนส่งและสบายคนตอบ ใครอ่านถึงตรงนี้แล้วอยากลอง ก็เข้าได้ที่ http://spreadsheets.google.com/newform

คราวนี้ก็มาถึงกับขั้นตอนการสร้าง โดยหลังจากเข้าเว็บจะเห็นหน้าตาคล้ายภาพด้านหลัง โดยด้านบนสุดก็เป็นการใส่ชื่อฟอร์ม บอกคนตอบว่าแบบสอบถามนี่เกี่ยวกับอะไรคร่าวๆ พร้อมคำอธิบายในช่องต่อมา และเมื่อเราต้องการเริ่มใส่คำถาม ก็กดตรง Add question ก็จะมีรูปแบบคำตอบทั้ง 6 แบบออกมาดังภาพ

โดยทั้ง 6 แบบ ได้แก่

• Text - สำหรับคำตอบที่ต้องการเป็นข้อความไม่ยาวมาก
• Paragraph text - สำหรับคำตอบที่ต้องการเป็นย่อหน้า ยาวๆ ส่วนใหญ่พวกความคิดเห็น
• Multiple choice - ตัวเลือก หรือรู้จักในชื่อ "ช้อยส์" สำหรับคำตอบที่ให้เลือกอันใดอันหนึ่ง
• Check boxes - ตัวเลือกเหมือนกัน แต่สามารถเลือกได้หลายข้อพร้อมกัน
• Choose from a list - ตัวเลือกเหมือนกันอีกแล้ว โดยเลือกจากรายการ โดยสามารถเลือกได้หนึ่งอย่าง
• Scale (1-n) - สเกล สำหรับให้คะแนน เช่น จาก 1 -5 เห็นด้วยไหม 1 = ไม่เห็นด้วย, 5 = เห็นด้วย ก็ว่าไป

ซึ่งในแต่ละคำถามก็จะมีให้เลือก "Make this a required question" หมายถึง ว่าคำถามนี้จำเป็นต้องตอบ ถ้าไม่ตอบไม่ได้ ส่วนหน้าตาของเว็บก็เรียบง่ายสไตล์กูเกิล ไม่มีอะไรให้รกมากนัก พอเสร็จแล้วก็กด Done

เมื่อเราทำคำถามเสร็จหมดแล้ว ก็ลงมาที่ท้ายหน้าก็จะมีลิงก์สำหรับส่งให้คนตอบคำถามเรา ซึ่งอย่างของผมก็คือ http://spreadsheets.google.com/viewform?key=p4AZuFkVkw_fSdaMX4fGwEg นอกจากนี้สามารถนำไปฝังในบล็อกหรือเว็บได้ โดยกดตรง embed ด้านขวาบน

ส่วนขั้นตอนการเชิญชวนคนอื่นมาทำแบบสอบถามเราก็ขึ้นอยู่กับตัวเราแล้วละไม่ว่า ส่งอีเมลหาคนรู้จักโดยส่งลิงก์ไปให้คนทำ นำไปโพสต์ตามเว็บบอร์ดต่างๆ ส่งหาเพื่อนในเอ็มของเรา ส่งข้อความผ่านทวิตเตอร์ หรือจะส่งทางไหนก็แล้วสะดวก ที่คาดว่ากลุ่มเป้าหมายจะเข้ามาทำแบบสอบถามของเรานี้

คราวนี้ก็มาถึงการใช้งานในส่วนการวิเคราะห์และประเมินผล โดยกดตรง Show analysis ตรงด้านบน ทางซอฟต์แวร์ก็จะสรุปมาเป็นกราฟให้เห็น ซึ่งตรงนี้ยังมีปัญหากับภาษาไทยนิดหน่อยในตัวกราฟ ดังแสดงตามภาพด้านล่าง

ส่วนถ้าต้องการข้อมูลทั้งหมดก็สามารถเลือกได้โดยกดตรง see complete responses ก็จะได้ดังภาพด้านล่าง

อ่านถึงตรงนี้ถ้าใครยังไม่ได้ลอง ก็เข้าได้ที่ http://spreadsheets.google.com/newform การทำแบบสอบถามออนไลน์นั้น นอกจากจะรวดเร็ว และสะดวกแล้ว ยังทำไม่ยากอีกด้วย

// ข้อความนี้คัดลอกมาจาก http://itshee.exteen.com/20081017/online-survey-google ตามลักษณะลิขสิทธิ์แบบครีเอทีฟคอมมอนส์ดังแสดง