กลับจาก 8th HA National Forum  พอถึงบ้าน เอาถุงขนมที่น้องสาวฟากมาให้พ่อ  มีหนังสือเล่มเล็ก ๆ สคส. 2550 เรื่อง " อย่าให้ทุกข์ทับถมชีวิต "  อยู่ในถุงด้วย เป็น สคส. ธรรมะ ที่เป็นบทเทศน์ ของ หลวงพ่อปัญญานันทะ ( ปัจจุบัน พระพรหมมังคลาจารย์ )

ผมได้รู้ว่า ธรรมะ คือชีวิต และ ชีวิตที่ดี อยู่ได้ต้องมี ธรรมะ  ก็ได้จาก หลวงพ่อปัญญานันทะภิกขุ  นี่แหละครับ    บทเทศนาของท่านอยู่ในแบบ เรียนหนังสือ ภาษาไทย ม.3  ( เมื่อ 25   ปีก่อน )  ผมจำได้ว่าชื่อ เรื่อง  "พระที่แท้จริง "   ผมอ่านเพื่อสอบ  แต่สิ่งที่ได้กลับ เป็นความเข้าใจ ธรรมะ และเกิดปัญญา  ซึ่งเป็นความโชคดี  ที่ทำให้ชีวิตผมเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง ได้ดีมาจนถึงทุกวันนี้    

จนถึงวันที่ผมบวช ก็บวชที่วัดชลประทาน นนทบุรี เพราะท่านคือ                                           พระที่เป็น  อาจารย์ ทางปัญญา องค์แรกของผม                             

หลวงพ่อ ปัญญาฯ ท่านเทศน์ใน   สิ่งที่เป็นจริง  เรียบง่าย แต่ มีความหมาย และลึกซึ้ง เกิดปัญญา   เด็ก ๆ อย่างผมในช่วงนั้น ก็ยังเข้าใจ   ทุกวันนี้อายุ 96 ปีแล้ว  ท่านยังเทศน์อยู่เลย   ตาม ปณิธาน    ของท่าน ที่จะต้องเผยแผ่ พระศาสนา ทำให้คนมีปัญญา    จนกว่าจะหมดแรง  หมดลมหายใจ    ทำงานมาตลอดชีวิต  ท่านเตือนเราอยู่เสมอ " งานคือชีวิต ชีวิตคืองาน  บันดาลสุข " 

วันอาทิตย์ก่อน ผม ก็ยังได้ฟัง  ท่านเทศน์ ที่สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย    เสียงแหบแห้งมาก บางครั้งผมต้องตั้งใจฟังว่าท่านเทศน์ว่าอย่างไร  เพราะฟังได้ไม่ชัด    ซึ่งเป็น  ร่างกาย ที่เปลี่ยนไป ตามเวลา  แต่สิ่งที่ยังมีเหมือนเดิมคือ เรื่องราวที่สดใส สำเนียงเดิม  สติปัญญาเดิม  ปณิธานเดิม  ไม่เคยเปลี่ยนเลย

ผมนึกในใจ   " ตัวอย่างที่ดี มีค่ากว่าคำสอน "  ท่านสอนอย่างไร ท่านก็ทำให้ดู

เรื่องราวข้างบนผมนึกทบทวนใช้เวลาพอสมควร เพราะบันทึกความจำจากอดีตนานมาก  ระหว่างที่บันทึก ทำให้ผมเข้าใจตัวเองมากขึ้น  ว่าหลายครั้งเราทำอะไรไปบางอย่าง เราตัดสินใจอะไรบางเรื่อง ในปัจจุบัน  เป็น เพราะอะไร   เป็นสิ่งถูกปลูกฝังโดยไม่รู้ตัว มาตั้งแต่เด็ก   เป็นเรื่องที่น่าสนใจจริง ๆ

เราได้เรียนรู้อะไรบ้างจากเรื่องนี้

1. แบบเรียนภาษาไทย เรื่อง " พระที่แท้จริง " มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงชีวิตของผมมาก   ผมเริ่มเข้าใจ ว่า ทุกอย่างเราต้องกำหนดเอง พระปางลีลา สอนให้เราก้าวหน้าไปเรื่อย ๆ ไม่หยุดอยู่กับที่   ผมเป็นเด็กเรียนปานกลาง บทความนี้ผมอ่านพบและ รับรู้ ช่วงต้นปี ม.3    เกิดความ มุมานะ เวลาผมไหว้พระ แทนที่จะขอให้สอบ เข้าโรงเรียนเตรียมอุดมได้    ผมกลับขอเป็นคนขยัน  ตั้งใจเรียน และจะต้องสอบเข้า โรงเรียนเตรียม ฯ ให้ได้     เมื่อถึงวันสอบผมก็สอบเข้า โรงเรียน เตรียมอุดมศึกษาได้ตามที่ต้องการ   

ทำให้เชื่อว่า ความรู้เกิดจากการกระทำ  ความสำเร็จต้องลงมือทำ

การประชุมครั้งหนึ่ง  เรื่อง งาน primay care  มีคุณหมอท่านหนึ่ง บอกว่า  เราเพียงแต่วางแผนให้ สอ ลงชุมชน วางระบบดี ๆ  มีมาตรฐานการลงชุมชนที่ดี ๆ  หมอที่ดูแล บริหาร pcu ไม่ต้องลงชุมชนเองก็ได้ ลงไปปีละ ครั้ง สองครั้ง  เพราะไม่มีเวลา ให้เขาสรุปมา แล้วเราวินิจฉัยชุมชน ให้ได้      บอกเขาว่าจะดำเนินการอย่างไร 

 ผมนึกในใจ ว่า  ถ้าเราไม่เยี่ยมบ้านเอง เราไม่ลงไปดูเอง แล้วเราจะรู้รสชาติได้อย่างไร ผมกลับ   ชอบลงไปทำงานกับ เจ้าหน้าที่ สอ. ไปเยี่ยมบ้าน  ไปทำงานในสภาพจริง  แล้วค่อยมาว่ากันว่าจะทำอย่างไรต่อ  

 เผอิญ คงเป็น  จริต  ของคนแต่ละคน ที่ไม่เหมือนกัน  มีประโยชน์กันคนละด้าน ผมอาจเป็นหมอ ที่ไม่เหมาะกับการเป็นผู้บริหารก็ได้ แต่เป็นผู้ปฏิบัติธรรมดา ๆ จะเหมาะกว่า แต่ถ้าไม่มีผู้บริหารระบบบริการก็จะลำบาก

 ถ้าเป็นเมื่อก่อน ผมเป็น เป็นผู้สำรวจ ผมไม่สามารถ แนะนำ เรื่องการลงชุมชน หรือเยี่ยมบ้านให้ดี ได้เลยครับ  ก็ เราไม่เคย ลงไปเยี่ยมบ้าน ไม่เคยสัมผัสคนไข้ และญาติ ที่บ้าน จริง ๆ  เลยสักครั้ง  เราคงเป็นเพียง คนที่เห็น ผลไม้ เราบอกได้ว่าผลไม้ รูปร่างเป็นอย่างไร สีอะไร  ได้แต่บอกสิ่งที่ลูบคลำได้   ที่เห็นด้วยตา  แต่เรา ไม่สามารถ แนะนำเรื่อง รสชาติของผลไม้ได้เลยครับ

เราได้เรียนรู้ว่า : ความรู้ ความสำเร็จ เกิดจากการกระทำ และต้องลงมือทำ ด้วยตนเอง  เราถึงจะได้รู้ รสชาติของ งาน 

2.  หลวงพ่อไม่รู้จักผม  ผมไม่รู้จักหลวงพ่อ เราได้สื่อ เพียงแค่ บทความในแบบเรียน ภาษาไทย ธรรมดา ๆ   แต่บทเรียนนั้นกลับ  มีผลต่อ ชีวิตของคนบางคนอย่างมาก  ในเวลาต่อมา     รวมทั้งมีผลต่อคนรอบข้างอีกหลายคน   ปณิธานของหลวงพ่อ เกิดผล ตามทีท่านตั้งใจ

ผมจึง เชื่อ  และ ชอบ เรื่องดี ๆ ความตั้งใจ ที่เป็นอาจารย์แพทย์ ที่ดีๆ ของ พี่ ๆ เพื่อน ๆ และน้อง ๆ คนทำงาน      หลายคน (อาจารย์ ประเวศ , อาจารย์ หมอโกมาตร์, หรือแม้แต่เพื่อนใน gotoknow   พี่หมอ รวิวรรณ , พี่นิพัธ  , อาจารย์แคน ( สายพิณ )  พี่หมอเต็ม พี่หมอสกล และอีกหลายคนที่ผมจะได้รู้จักในวันข้างหน้า  )   

รวมทั้ง  เรื่องที่คุณหมอโกมาตร์ เสนอ ใน 8th   HA National Forum  เรื่อง " องค์กรไม่ใช่เครื่องจักร ต้องการความรัก และความเข้าใจ "  

คงจะมีผลกับใครบางคน ไม่มากก็น้อย