ทุกวันที่ 16 สิงหาคมของทุกปี เป็นวันสันติภาพไทย ปีนี้เป็นปีที่ 63

        ศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ ในฐานะผู้สำเร็จราชการ และหัวหน้าขบวนการเสรีไทยในประเทศ ได้ประกาศสงครามต่อสหรัฐอเมริกาและอังกฤษเมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2485 เป็นโมฆะ เนื่องจากเป็นการกระทำอันขัดต่อเจตจำนงของประชาชนและขัดต่อรัฐธรรมนูญ ซึ่งประชาชนชาวไทยทั้งในและนอกประเทศได้ร่วมกันแสดงเจตจำนงไม่ยอมรับคำประกาศดังกล่าวด้วยการจัดตั้งขบวนการเสรีไทยช่วยเหลือฝ่ายสัมพันธมิตรในการต่อสู้กับกองทัพญี่ปุ่นที่ยึดครองประเทศไทยอยู่ในระหว่างสงคราม

ที่มาภาพ

           ขบวนเสรีไทย เกิดขึ้น โดยนายปรีดี พนมยงค์ เป็นหัวหน้าใหญ่ในประเทศ พร้อมด้วยนายทวี บุญเกตุ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และคนอื่นๆ อีกหลายคนได้ติดต่อลับ ๆ กับอังกฤษ และอเมริกา ซึ่งมี ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช เป็นหัวหน้าเสรีไทยในต่างประเทศทำงานประสานกัน โดยจัดหน่วยเสรีไทยขึ้น 24 แห่ง ภายใต้การฝึกของอังกฤษ 11 หน่วย อเมริกา 13 หน่วย ตั้งขึ้นตามจังหวัดต่าง ๆ อย่างเป็นความลับ โดยมีนักศึกษานอกประเทศที่ได้รับการฝึกอาวุธ แล้วเดินทางเข้าประเทศไทยเพื่อฝึกอาวุธให้แก่พลพรรคใต้ดินเสรีไทยอีกทีหนึ่งเสรีไทยของเราอยู่ทั้งในอังกฤษและสหรัฐอเมริกา มี

หม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน์ เป็นหัวหน้าเสรีไทยในอังกฤษ

หัวหน้าเสรีไทยในอเมริกาคืออัครราชทูตไทย ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมช

       เสรีไทยคือนักเรียนไทยที่ถูกส่งตัวมาศึกษาในสาขาต่าง ๆ ในมหาวิทยาลัย หนุ่มไทยเหล่านี้สละการเรียน สมัครเข้าฝึกตามรูปแบบกองโจรและยุทธวิธีสงคราม ร่วมมือกันทั้งอเมริกาและอังกฤษ ส่วนในประเทศไทย เสรีไทยมีอยู่ ๒ คณะด้วยกัน ฝ่ายหนึ่งมีหัวหน้าคือ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์) และอีกฝ่ายหนึ่งคือ พลต.อ.อดุล หรือหลวงอดุลเดชจรัส อธิบดีกรมตำรวจ ต่างคนต่างก็ได้ปฏิบัติการลับเพื่อเอกราชของไทย แต่ยังมิได้ร่วมมือเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

       หลังจากฝึกกันอย่างหนัก หนุ่มเสรีไทยจากต่างประเทศเริ่มข้ามน้ำข้ามทะเล ทยอยกันเข้าปฏิบัติงานเสี่ยงตายในประเทศไทยในปี พ.ศ. ๒๔๘๖ อันตรายมีอยู่รอบด้านเพราะทหารญี่ปุ่นมีกำลังเข้มแข็งมาก รัฐบาลไทยอยู่ในฐานะพันธมิตรของญี่ปุ่นก็ไม่อาจช่วยเหลือได้อย่างเปิดเผย ส่วนประชาชนไทยก็ยังไม่เข้าใจบทบาทของเสรีไทย และยังไม่พอใจที่บ้านเมืองถูกทิ้งระเบิดจากสหรัฐฯและอังกฤษ

ที่มาภาพ

       อันตรายนั้นมีจริงดังคาด เสรีไทย ๒ คน คือ การะเวก ศรีวิจารณ์ และสมพงษ์ ศัลยพงษ์ เสียชีวิตเพราะถูกตำรวจยิงตายที่แม่น้ำโขงเมื่อจะเข้ามาทางฝั่งไทย แต่การปฏิบัติงานเริ่มได้ผลขึ้นเมื่อเสรีไทยที่เล็ดลอดเข้ามา ได้สามารถประสานงานกับเสรีไทยในประเทศได้สำเร็จ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม และหลวงอดุลเดชจรัสตกลง ร่วมมือทำงานร่วมกันเป็นหนึ่งเดียว ได้กำลังตำรวจทั่วพระราชอาณาจักรใต้บังคับบัญชาของอธิบดีกรมตำรวจ มาเพิ่มความมั่นคงแก่ขบวนการเสรีไทย


ที่มาภาพ

       สงครามจบลงด้วยความพ่ายแพ้ของญี่ปุ่นในวันที่ ๑๕ สิงหาคม ๒๔๘๘ ประเทศไทยก็ได้ประกาศสันติภาพในวันรุ่งขึ้น (๑๖ สิงหาคม ๒๔๘๘) หลังสงคราม ชะตากรรมไทยอยู่แบบเสี่ยง ๕๐/๕๐ ว่าจะรอดหรือจะไม่รอดในฐานะประเทศพันธมิตรของผู้แพ้สงคราม และเคยประกาศสงครามกับฝ่ายพันธมิตร แต่โชคเข้าข้าง ได้รับการสนับสนุนอย่างแข็งขันจากสหรัฐอเมริกา ผู้พอใจผลงานของเสรีไทย นายเจมส์ เบิร์น รัฐมนตรีว่าการต่างประเทศของสหรัฐอเมริกา แถลงว่าการประกาศสงครามของไทยต่อพันธมิตรนั้นถือเป็นโมฆะ ไม่ถือเป็นคู่สงครามของพันธมิตร นอกจากนี้สหรัฐฯยังให้เครดิตคนไทยด้วยว่า คนไทยให้ความเอ็นดูแก่เชลยศึกฝรั่งในไทย ไม่ได้ถือเป็นศัตรู และคนไทยก็ช่วยป้องกันและต่อต้านญี่ปุ่นอีกด้วย

       เมื่อสหรัฐอเมริกาประกาศรับรองไทย อังกฤษซึ่งกำลังจะเข้ามาควบคุมประเทศไทยทั้งด้านกำลังทหารและเศรษฐกิจก็ต้องเปลี่ยนความตั้งใจ ตั้งเงื่อนไขเพียงให้ไทยเสียค่าปรับทางด้านสงคราม แม้ว่าจะค่อนข้างมาก แต่ก็นับว่าไทยรอดพ้นจากชะตากรรมของประเทศแพ้สงครามไปได้อย่างหวุดหวิด



ที่มาภาพ

   "...สันติภาพ มิได้หมายความถึงการสงบนิ่งไม่กระทำการใดๆ เลย หากเป็นปฏิบัติการแห่งความรัก ความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์ สรรพสัตว์ และสิ่งแวดล้อมทั้งมวล ภารกิจเพื่อสันติภาพจึงเป็นภารกิจที่ยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติซึ่งจะบรรลุผลสำเร็จได้ มิใช่ด้วยการเรียกร้องที่จะได้รับ หากอยู่ที่การลงมือเสียสละเพื่อประโยชน์สุขของมหาชน…" (พระราชดำรัสของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเนื่องในงาน ๕๐ ปี วันสันติภาพไทย วันที่ ๑๖ สิงหาคม ๒๕๓๘)

     เสรีไทยบางท่านยังมีชีวิตอยู่เป็นคุณตา คุณทวดและเสรีไทยบางท่านได้ล่วงลับไป ทุกท่านล้วนเป็นผู้ทำหน้าที่ปกป้องประเทศจากภัยสงครามเพื่อประโยชน์ของ ประเทศไทย ผมมีความฝันหากมีโอกาส       อยากให้เชิญเสรีไทยท่านที่มีชีิวิตอยู่ออกรายการโทรทัศน์ เพื่อรำลึกเรื่องราวและเหตุการณ์อีกครั้ง       

     สุดท้่ายขอรำลึกนึกถึงเสรีไทยทุกท่านที่ได้ล่วงลับไปแล้วทั้งในสงครามและภาย หลังสงครามด้วยจิตใจที่เคารพรักในความเสียสละ ความกล้าหาญ ความรักชาติ ที่ปกป้องประเทศไทยไว้                        
  

           เสรีไทยบางท่านยังมีชีวิตอยู่เป็นคุณตา คุณทวดและเสรีไทยบางท่านได้ล่วงลับไป ทุกท่านล้วนเป็นผู้ทำหน้าที่ปกป้องประเทศจากภัยสงครามเพื่อประโยชน์ของประเทศไทย ผมมีความฝันหากมีโอกาสอยากให้เชิญเสรีไทยท่านที่มีชีิวิตอยู่ออกรายการโทรทัศน์ เพื่อรำลึกเรื่องราวและเหตุการณ์อีกครั้

อ้างอิงแหล่งข้อมูล1แหล่งข้อมูล2แหล่งข้อมูล3แหล่งข้อมูล4แหล่งข้อมูล5แหล่งข้อมูล6แหล่งข้อมูล7