น้องพลอย ม.บูรพา กำลังเรียนวิชาร้อยกรอง เลยวานให้ เฮียเต๋า (กวิน) แต่งโคลงกระทู้ เกี่ยวกะ พันธมิตรฯ ให้ ถามน้องเขาว่า อยากได้แบบ แนวคิดลบ หรือแนวคิดบวก  น้องเขาบอกว่า อยากได้แนวคิดลบบ้างเพราะแนวคิดบวก มีคนแต่งเยอะแล้ว ก็เลยแต่งให้น้องเขา 2 บท ใช้เวลาประมาณ 2 นาที พร้อมคำแปล กลัวโดนอาจารย์ซักแล้วจะตอบอาจารย์ไม่ได้ (เฮียเต๋าเป็นคนรักเด็ก) โคลงกระทู้ พันธมิตรา

พัน พัวมัวกู้ชาติ-           สยาม
ธ รณิศติดไฟลาม          ระอุแท้
มิ ดับอัคคีความ-           เคืองเคียด
ตรา กฏกูไว้แก้-             ก่อเกื้ออัตตา
พัน ผูกปลูกโกรธแค้น-    ขุ่นกมล
ธ เลาะเบาะแว้งจน         จริตบ้า
มิ ใช้ อเวร วน-              เวียนว่าย เวรเอย
ตรา บ่ บอดโพกผ้า        เก่งรั้นกฎหมาย       (ตาไม่บอด แต่เอาผ้ามาโพกหน้าโพกตา ทำให้มองไม่เห็นกฎหมาย)

1.ตรงวรรคที่ว่า  "พันพัวมัวกู้ชาติ สยาม" ตำแหน่งตรงคำว่า กู้ชาติ ตามฉันทลักษณ์โคลง เอก  โท/โทเอก สามารถสลับที่ได้
2.ตรงวรรคที่ว่า "ธรณิศติดไฟลาม ระอุแท้" วรรคแรก และวรรคที่สองนี้ใช้คำเกินกว่าที่ฉันทลักษณ์โคลงกำหนด (วรรคแรก 5 พยางค์ วรรคหลัง 2 พยางค์+คำสร้อย 2 พยางค์) ซึ่งในโคลงต้นแบบใช้คำเกินคือวรรคแรกใช้ 6 พยางค์ วรรคสอง ใช้ 3 พยางค์ ด้วยเหตุเพราะ คำว่า  ธรณิศ คำว่า ระ เป็นคำ ลหุ ถือว่า ธรณิศ  เมื่ออ่านเร็วๆ จะทำให้พยางค์ในการออกเสียง ลดลงเสมือนมีแค่ 2 พยางค์ เช่นเดียวกันกับวรรคหลัง คำว่า "ระอุแท้" (3 พยางค์) จริงๆ แล้วคำว่า ระอุ (เป็นคำ ลหุ ทั้งคู่) แต่เมื่ออ่านควบกับคำว่า "ระอุแท้" คำว่า อุ เสียงจะแผ่วเบากว่าคำว่า ระ ดังนั้นเมื่ออ่านเร็วๆ จะทำให้พยางค์ในการออกเสียง ลดลงเสมือนมีแค่ 2 พยางค์
3. ท่อนที่ว่า "ขุ่นกมล" หรือ "จริตบ้า" ก็เช่นเดียวกัน หลักการณ์เช่นเดียวกันกับข้อ 2
4.ธรณี+อิศ (เข้าลิลิต อิศ) เป็น ธรณิศ ความหมายก็ยังคงเหมือนเดิม แปลว่า แผ่นดิน
5.วรรคที่ว่า "มิใช้อเวรวนเวียนว่ายเวรเอย" อเวร นี้มาจาก สพฺเพ  สตฺตา  อเวรา โหนฺตุ  ขอสัตว์ทั้งหลายทั้งปวงจงเป็นผู้ไม่มีเวรเถิด"
6. "ธ เลาะ" ในที่นี้ คือ "ทะเลาะ" (คำพ้องเสียง/เพราะติด กล ว่าด้วยเรื่องโคลงกระทู้ จึงทำให้ต้องใช้ รูป "ธ เลาะ" แต่โดยบริบทในทางความหมายยึดหลักตามคำพ้องเสียงของคำว่า ทะเลาะ)
7. โคลงบทที่สองวรรค 4 สำนวนเดิมใช้ว่า "ตรา รางขังผู้กล้า เก่งรั้นกฎหมาย" แก้เป็น "ตรา บ่บอดโพกผ้า เก่งรั้นกฎหมาย" เหตุผลที่แก้เพราะคำว่า ราง (เสียงสามัญ) แต่ฉันทลักษณ์ของโคลงวรรคนี้ กำหนดให้ใช้คำที่มีเสียง เอก จึง ต้องแก้ทั้งวรรค
8. การใช้คำว่า ตราราง=ตาราง และ ตราบ่บอด=ตาบ่บอด การแทรก ร กลางคำเช่นนี้ถือเป็นอักขรวิธีโบราณที่กวีโบราณนิยมใช้ ยกตัวอย่าง เช่น สนุก โบราณ เขียนว่า สรนุก หรือดังที่นายผี แทรก ร เอาไว้ในคำว่า โซ่ ว่า โซร่ ใน บทกวีนิพนธ์ "(เรา)ชนะแล้วแม่จ๋า" ความว่า

คิดแค้นความบีบคั้น   ที่อาธรรม์อนาทร
เคียดใจคือไฟฟอน    ขอฝากไว้แก่วันคืน
ไม่วันนี้ก็พรุ่งนี้          ไม่พรุ่งนี้ก็มะรืน
จะล้างให้โหดหืน        นั้นเหี้ยนหายทุกแห่งหน
หน้านิ่วคิ้วขมวด         ให้เจ็บปวดไปทั้งตน
ร้อนไล้ดั่งไฟลน         ทะลึ่งลุกด้วยฤทธา
ชี้นิ้วระริกริก               เพียงผลุนพลิก พสุนธรา
เหม่มึงนี่หนอมา          ประมาทกรแก่พวกกู
จะเอาให้พลิกคว่ำ        คะมำหงายแลจงดู
จะเอาให้เหล่าสู          ลงซบดินลงแดยัน
เสียงศาปเสทื้อนไป     ทั้งหล้าโลกระรัวรัน
เสียงโซร่ที่สอดพัน-     ธนาการก็กร่างดัง
ดังรับทุกแห่งหน          ทั้งสากลที่เกรอะกรัง
เลือดกรรมกรทัง-         หมดบ่หมาดก็มีใจ
ปางนั้นแลน้องแก้ว-      กรรมกรผู้เกรียงไกร
เอ็นดูแก่น้องใน-          อ้อมอกแม่มาอาดูร
ทรุดนั่งลงเคียงน้อง      ตระกองกอดแก้วกำลูน
ร่ำร่ำพิลาปปูน-            จะปราศห้วงหัวใจจร

(อัศนี พลจันทร.รวมบทกวีนายผี : อัศนี พลจันทร.--พิมพ์ครั้งที่ 1.--กรุงเทพฯ : สามัญชน, 2541 หน้า 521)

@20759 อาจารย์กวิน สงสัยอีกแล้ว  ธรณี+อิศ (เข้าลิลิต อิศ) เป็น ธรณิศ ความหมายก็ยังคงเหมือนเดิม แปลว่า แผ่นดิน  จากข้อความที่ยกมา คำว่่า เข้าลิลิต เป็นอย่างไร ?  สงสัยจึงลองไปค้นดู เจอแต่ คลิกที่นี้ ซึ่งแย้งจากที่อาจารย์เล่ามา

นมัสการพระคุณเจ้า BM.chaiwut  @20766 ตามความที่พระอาจารย์ยกมานั้นคงจะหมายถึง ท่อนที่ว่า "ลิลิต หมายถึง หนังสือที่แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภท โคลง และร่าย สลับกันเป็นช่วงๆ ตามธรรมเนียมแล้ว มักจะใช้โคลงและร่ายในแบบเดียวกัน กล่าวคือ โคลงดั้น สลับกับร่ายดั้น, โคลงสุภาพ สลับกับร่ายสุภาพ อย่างนี้เป็นต้น โคลงและร่ายที่สลับกันนั้น มักจะร้อยสัมผัสด้วยกัน เรียกว่า "เข้าลิลิต"  การร้อยสัมผัสระหว่าง โคลงกับร่าย (และยังรวมทั้งโคลงกับโคลง และร่ายกับร่าย) นี้เรียกว่าการเข้าลิลิต จึงทำให้เกิดคำถามอีกคำถามหนึ่งขึ้นมาว่า การร้อยสัมผัส อย่างไรจึงจะเรียกว่า การเข้าลิลิต  ยกตัวอย่าง การร้อยสัมผัส ระหว่าง ร่ายกับร่าย   ใน ลิลิตพระลอ (1) ซึ่งมีเนื้อความดังนี้ 
 
ร่าย (๒๘)   เจ็บเผือเหลือแผ่นดิน นะพี่ หลากระบิลในแหล่งหล้า นะพี่ บอกแล้วจะไว้หน้าแห่งใด นะพี่ ความอายใครช่วยได้ นะพี่ อายแก่คนไสร้ท่านหัว(เราะ) นะพี่ แหนงตัวตายดีกว่า นะพี่ สองพี่อย่าถามเผือ นะพี่ เจ็บเผือเหลือแห่งพร้อง โอ้เอนดูรักน้อง อย่าซ้ำจำตาย หนึ่งรา ฯ