โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษาเป็นสถานศึกษาที่จัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ปี ๒๕๔๒ สำหรับพระภิกษุสามเณร ปัจจุบันมี ๔๐๖ แห่งทั่วประเทศ จำนวนนักเรียนทั้งสิ้น ๗๑,๘๙๒ คน มีห้องเรียน ๒,๗๐๑ ห้องแยกเป็นระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ๑,๘๒๑ ห้อง ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ๘๘๐ ห้อง มีครูประจำการ ๔,๓๖๓ รูป/คน แยกเป็นครูบรรพชิต ๑,๘๗๓ รูป เป็นครูฆราวาส ๒,๔๙๐ คน
แม้ว่าโรงเรียนพระปริยัติธรรมจะอยู่ภายใต้สังกัดของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ และได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล แต่เมื่อเทียบกับโรงเรียนโดยทั่วไปถือว่าได้น้อยมาก ค่าใช้จ่ายที่ได้รับจัดสรรตามรายหัวนักเรียนได้เพียง รูปละ ๖,๕๐๐ บาทต่อปี ลำพังค่าใช้จ่ายที่ถูกจักสรรให้น้อยอยู่แล้วยังถูกหักอีก ๒,๓๐๐ บาทที่ส่วนกลาง เหลือตกมาถึงโรงเรียนจริง ๆ เพียง ๔,๒๐๐ บาท เงินที่ถูกหักไปแท้ที่จริงแล้วเกิดประโยชน์กับโรงเรียนน้อยมาก เพราะเงินที่ได้รับโรงเรียนต้องนำไปเป็นค่าใช้จ่ายทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็น ค่าตอบแทนผู้บริหารโรงเรียน ค่าตอบแทนครูสอน ค่าสาธารณูปโภค ซึ่งอยู่ในภาวะที่อัตคัดขัดสนเป็นอย่างยิ่ง
พระสมุห์สุพล สุทฺธสีโล อาจารย์ใหญ่โรงเรียนบาลีสาธิต ได้สะท้อนปัญหาการบริหารโรงเรียนว่า
“โรงเรียนพระปริยัติธรรมไม่ได้รับการพัฒนาคุณภาพการศึกษาเท่าที่ควรเป็นเพราะการสนับสนุนจากรัฐบาลน้อยมาก ทั้งที่โรงเรียนได้ช่วยบรรเทาภาระของรัฐบาลได้มาก เพราะมีผู้ที่เข้าไม่ถึงบริการการศึกษาของรัฐจำนวนมาก แม้ว่าส่วนใหญ่ของนักเรียนเมื่อสำเร็จการศึกษาแล้วจะลาสิกขา คนกลุ่มนี้ก็เป็นกำลังสำคัญของชาติโดยรัฐลงทุนน้อยมาก”
ในส่วนการสนับสนุนจากประชาชนโดยทั่วไปก็มีไม่มาก
“ญาติโยมไม่ค่อยทำบุญในส่วนของการสร้างคน มักจะทำบุญไปในการก่อสร้างวัตถุสิ่งของ เงินบริจาคที่โรงเรียนได้รับมีน้อยมาก จนเอาไปทำอะไรไม่ได้”
พระปลัดธงชัย ปุญฺญชโย ผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียนสมเด็จพระพุทธชินวงศ์ วัดศรีโสดา กล่าวถึงการบริหารโรงเรียนที่ไม่ได้รับการสนับสนุนเท่าที่ควรจากรัฐบาลว่า
“โรงเรียนต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายที่มากกว่าการได้รับการสนับสนุนมาหลายปี ในปีการศึกษา ๒๕๔๖ ได้ตัดสินใจรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เหลือเพียง ๔๐ รูป”
ซึ่งการตัดสินใจของโรงเรียนสมเด็จพระพุทธชินวงศ์ดังกล่าว จะส่งผลให้สามเณรที่จบมัธยมศึกษาตอนต้นกว่า ๑๐๐ รูป รวมทั้งเด็กชายที่ด้อยโอกาสทางการศึกษาที่มีความหวังกับการบวชเรียน โอกาสดังกล่าวก็จะลดลง
....................................................................................................................
สามเณรจำนวนมากที่เป็นเด็กชายขอบสังคมไทย ที่ไม่มีโอกาสเข้าถึงบริการการศึกษาของรัฐ และหากไม่ขวนขวายดิ้นรนเข้ามาบวชเรียน โอกาสที่จะได้รับการศึกษาก็จะริบหรี่ลงไป
แม้ว่าจะมีโอกาสเข้ามาศึกษาเล่าเรียน ชีวิตก็ยังคงดิ้นรนต่อสู้ทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นการเดินฝ่าสายฝนเพื่อรับอาหารบิณฑบาตเพื่อยังชีพ บางครั้งต้องทนฉันอาหารบูด บางคราวต้องอดอาหาร การเรียนการสอนก็ด้อยคุณภาพเต็มทีจากการจำกัดจำเขี่ยของทรัพยากรที่ได้รับการสนับสนุน
เป็นเพราะเราไม่ได้ทำความเข้าใจอย่างจริงจังและยอมรับว่าปัญหานี้มีอยู่จริง จึงปล่อยให้เป็นเรื่องของสงฆ์ที่จะจัดการกันเอง โดยการสนับสนุนจากรัฐที่ได้รับเพียงหยิบมือทั้งที่รัฐและสังคมได้ประโยชน์มากมาย
แนวโน้มที่จะยุบโรงเรียน และรับนักเรียนใหม่ในโรงเรียนพระปริยัติธรรมลดลงจึงมีมากขึ้น
เด็กชายไทยที่อยู่ชายขอบสังคม เราจะเอาเขาไปไว้ที่ไหน ?
เด็กชายไทยที่อยู่ชายขอบสังคม เราจะเอาเขาไปไว้ที่ไหน ?
จริงๆ แล้วพวกเขามีตัวตน เพียงแต่บางทีหน่วยงานที่ควรจะเกี่ยวข้องได้มองผ่านเลยพวกเขาไปคล้ายมองอากาศธาตุ หรือเห็นว่าพวกเขาตัวเล็กๆ เล็กเกินไป เนอะ
ความหวังริบหรี่..ก็คงจะริบหรี่ต่อไป หากไม่มีผู้ยิ่งใหญ่คนไหนมาเหลียวแล
น้องต้อม เนปาลี ครับ
บ้านเราแปลกจริง ๆ ครับ
วัดเริ่มร้างจากสามเณรไปเรื่อย ๆ
โรงเรียนพระปริยัติธรรมทะยอยปิดตัวลง
ขณะที่เด็กเร่ร่อนตามท้องถนนมีมากขึ้น
เฮ้อ....กลุ้ม....
ผู้มีอำนาจบาตรใหญ่ไม่เคยก้มลงมองต่ำกว่าที่เคยค่ะ หรืออาจจะอยู่บนหอคอยงาช้างจนไม่รู้ซึ้งถึงปัญหา สงสัย "ในหัวใจ" จะใช้ไม้บรรทัดคนละอันกับของเราค่ะ
กลุ้มจริงๆ ด้วยค่ะ.... เวลาเห็นเด็กเร่ร่อนแล้วสะท้อนใจ
มุมมองของผม ผมว่าส่วนหนึ่ง เรามักจะเน้นการพัฒนาแต่เด็กเก่งครับ เป็นงานที่มีสีสรร และ สร้างภาพ สร้างผลงานได้ง่าย
ไม่ค่อยสนใจที่จะแก้ปัญหาเด็กด้อยโอกาส เพราะเป็นงานปิดทองหลังพระ
ต่างประเทศเขามี No child left behind
ของเราก็มี many children left behind
ขอบคุณครับ
น้องต้อม เนปาลี ครับ
ใช่ ๆ ผู้มีอำนาจบาตรใหญ่ไม่เคยก้มลงมองต่ำ อยู่บนหอคอยงาช้างจนไม่รู้ซึ้งถึงปัญหา และใช้ไม้บรรทัดคนละอันกับของเรา
ไม้บรรทัดของเขานี่ หน่วยวัดเป็น ผลประโยชน์ที่เป็นเงินทองที่จะเข้ากระเป๋าตัวและพวกพ้อง
ส่วนของเรา เป็น โอกาส ความเสมอภาค ความเป็นธรรม ความเป็นคนที่เท่าเทียม คุณภาพชีวิต
....
ท่านรองครับ small man
เห็นด้วยครับว่าคนว่วนใหญ่เน้นงานที่มีสีสรร สร้างภาพ สร้างผลงาน
เผอิญผมมีโอกาเข้าไปทำงานเกี่ยวกับการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษอยู่พักใหญ่ ผมพบว่าเด็กพวกนี้ก็เป็นเด็กด้อยโอกาสจำพวกหนึ่งเหมือนกัน
คนที่มีฐานะ ครอบครัวพร้อมก็ดีไป
แต่เด็กที่เกิดมาในฐานะระดับกลางลงมาถึงล่างนี่ค่อนข้างลำบาก
น่าสงสารไปอีกแบบครับ
เจริญพรคุณโยมหนานเกียรติ
เจริญพร
นมัสการท่านอาจารย์ครับ
ขอบพระคุณสำหรับกำลังใจจากท่านอาจารย์ครับ
ผมได้ดิบได้ดี ได้เรียนหนังสือและเป็นผู้เป็นคนมาเพราะการบวชเรียนนี่หละครับ
เป็นบุญคุณที่ตอบแทนชดใช้อย่างไรก็ไม่หมดไม่สิ้น
มีความต้ังใจจะพยายามตอบแทนพระศาสนาให้เต็มกำลังเท่าที่จะทำได้
การเขียนสะท้อนปัญหาก็เป็นวิธีการหนึ่งในการตอบแทนคุณ
ผมเองเห็นด้วย บางทีพระเองก็พูดอะไรได้ไม่มากและไม่สะดวกนัก
ขอบพระคุณอย่างสูงครับ
ปัญหารดังกล่าวนี้จะต้องมีการดูแลจากทั้งภาครัฐ และพระมหาเถรสมาคม จะต้องช่วยให้การดูแลและสนับสนุน เพราะว่าพระพุทธศาสนาเป็นที่คนไทยให้การนับถือมาชานาน
แต่ในปัจจุบันนี้ พระสงฆ์ สามเณรลดน้อยถอดลงเป็นจำนวนมาก ดังนั้นจะต้องมีการช่วยกันทุกฝ่าย เพื่อที่จะให้พระพุทธศาสนาดำเนินอยู่คู่คนไทยต่อไปในอนาคต .....เจริญพร
นมัสการพระอาจารย์ครับ
ขอบพระคุณที่แวะเข้าเยี่ยมและแบ่งปันความเห็นครับ