การศึกษาภาษาต่างประเทศ  ไม่ใช่เรียนรู้แค่ตัวภาษาเท่านั้น  ต้องศึกษาด้านวัฒนธรรมควบคู่ไปด้วย  จึงจะสามารถนำภาษาไปใช้สื่อสารได้อย่างเหมาะสมและเป็นธรรมชาติ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการศึกษา " ภาษาญี่ปุ่น"  ซึ่งให้ความสำคัญต่อเรื่องมารยาทและความใส่ใจต่อความรู้สึกของผู้คนเป็นอย่างมาก   มีรูปภาษาที่ใช้แตกต่างกันไปตามระดับความสัมพันธ์ของคู่สนทนา เช่น   ภาษาที่ใช้กับผู้อ่อนกว่า  ระดับเดียวกัน  และระดับสูงกว่า  รูปถ่อมตน   รูปแบบเป็นกันเอง  รูปสุภาพ   และรูปยกย่อง   กล่าวได้ว่า เป็นภาษาที่ยากอันดับต้นๆของโลกเลยทีเดียว

                              
   

                                                                   อาจารย์อารียา  ไชยทิพย์อาสน์  

 
อาจารย์อารียา  ไชยทิพย์อาสน์  ผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรมเป็นวิทยากรนำเสนอในหัวข้อนี้  มีการนำเสนอทั้งเรื่องกิริยามารยาทและการใช้รูป ประโยค  สำนวนฯ   ในแต่ละสถานการณ์ เช่น
        มารยาทในการขึ้นรถไฟ  ไม่ส่งเสียงดัง / ไม่ใช้โทรศัพท์มือถือ
         การใช้ชีวิตในสังคม   ชาวญี่ปุ่นให้ความสำคัญและใส่ใจต่อความรู้สึกของผู้คนและพยายามไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน ปฏิบัติตามกฏระเบียบอย่างเคร่งครัด แต่งตัวให้ถูกต้องตามกาละเทศะ - ตามฤดูกาล  อย่าแต่งไปตามอารมณ์-ความรู้สึก  คนญี่ปุ่นไม่ชอบทำสิ่งใดที่จะถูกแยกออกจากวง หรือพวก 
        วัดชินโตในญี่ปุ่น   พระเป็นอาชีพอย่างหนึ่ง  สามารถแต่งงานได้ ดื่มเหล้า-ไปคาราโอเกะ ได้ 
        การเรียกชื่อคน  ในที่ทำงาน   ชาวญีป่นจะเรียกตำแหน่งเขาด้วยเป็นการให้เกียรติผู้ร่วมงาน  และจะมีคำต่อท้ายชื่อ เช่น  Hiroko San หมายถึง คุณฮิโรโกะ   
        วิธีอาบน้ำในครอบครัว   ชาวญี่ปุ่นจะชำระร่างกายให้สะอาดและลงแช่น้ำร้อนในอ่างเรียกว่า おふろ（Ofuro）เพราะอากาศหนาวเย็นมาก  จะไม่เทน้ำทิ้ง จนกว่าสมาชิกจะลงครบทุกคน  โดยเรียงตามลำดับความอาวุโส  การไปอาบน้ำรวมตามที่สาธารณะต้องปฏิบัติตามระเบียบและกฏเกณฑ์ของเขา  
        การสวมใส่กิโมโน   กิโมโนเป็นชุดประจำชาติที่นิยมใส่ในโอกาสสำคัญๆ เช่นวันฉลองอายุครบ 20 ปีของเด็กสาว   วันขึ้นปีใหม่และงานพิธีต่างๆ สำหรับผู้หญิงเวลาใส่จะป้ายผ้าขวาก่อนแล้วทับด้วยซ้าย (ซ้ายอยู่บน)
         
         ***  ขอนำภาพสไลด์การสวมใส่ชุดกิมิโนสวยๆ มาให้ชม (เชิญคลิ๊ก) ***

        การรับประทานอาหาร  จะกินอาหารชุดของตนเอง  ไม่มีการตักอาหารแบ่งปันให้ผู้อื่น  หากไปคีบอาหารให้เขาจะทำความลำบากใจให้เขามาก  หากทานอาหารชนิดใดไม่ได้ก็ให้บอกตรงๆ                               
        การไปเยี่ยมบ้านชาวญี่ปุ่น   ต้องมีการนัดหมายล่วงหน้าแบบว่าเผอิญผ่านไปแถวนั้น ไม่ควรเด็ดขาด  และควรไปถึงสถานที่นั้นก่อนกำหนดหรือล่าช้าเกินกว่า 10 นาที  และควรปฏิบัติตามมารยาทของเขา เช่นซื้อขนม  หรือดอกไม้ติดมือไปฝากด้วย   ถอดรองเท้าของตนและเปลี่ยนไปใส่รองเท้าแตะที่เขาเตรียมไว้  แต่ต้องวางรองเท้าให้เป็นระเบียบหันหัวออกแบบพร้อมใส่ก้าวออกไป   ต้องกล่าวขอบคุณเวลาอำลากลับและวันรุ่งขึ้นต้องโทรศัพท์ไปขอบคุณอีกครั้ง   และหากมีโอกาสได้พบกันอีกก็ต้องกล่าวขอบคุณอีกรอบหนึ่ง( รวมแล้วอย่างน้อย 2 ครั้ง)
         งานเทศกาลต่างๆ  ชาวญี่ปุ่นมีงานเทศกาลต่างๆ มากมาย  แต่จะให้ความสำคัญกับเทศกาลปีใหม่มาก มีการทำความสะอาดครั้งใหญ่ (おおそうじ)  บะหมี่ทำให้อายุยืน (としこしそば) อาหารปรุงรสพิเศษ (おせちりょうり) ซองอั่งเปา　(お年玉) การไปไหว้พระในวันปีใหม่　(はつもうで)  เป็นต้น
   
         おべんとう　อาหารกล่อง  แม่บ้านชาวญี่ปุ่นจะใส่ใจดูแลและทำอาหารใส่กล่องให้กับสมาชิกในครอบครัว นำไปรับประทานในช่วงกลางวันอย่างใส่ใจ ด้วยการตกแต่งเป็นอย่างดี การจัดอาหารกล่องให้พ่อบ้านกับอาหารกล่องให้ลูกจะต่างกันไปตามความชอบ   
                     
  ***  ผู้เขียนขอนำภาพยนต์โฆษณาที่ชื่นชอบเกี่ยวกับ  おべんとう　มาฝาก เป็นเรื่องเกี่ยวกับคุณแม่ทำอาหารใส่กล่องให้ลูกชายไปทานทุกวันอย่างพิถึ-พิถัน  ไม่เคยรับรู้ว่าลูกคิดอย่างไร  แต่ไม่มีอาหารเหลือกลับมา   และในวันสุดท้ายของการเรียนชั้นมัธยมฯของลูกชายเธอก็ทำอาหารใส่กล่องให้เป็นครั้งสุดท้าย   จึงได้รับข้อความเขียนใส่กล่องกลับมาว่า " ขอบคุณ" และ " ขอโทษ " ที่ตลอดเวลาที่ผ่านมาไม่เคยได้เอ่ยสักครั้งหนึ่ง

 
                            

ภาพยนต์โฆษณาของชาวญี่ปุ่นสร้างสรรค์ขึ้นมาอย่างมีคุณค่า  ให้ข้อคิดเตือนใจที่ดี  จึงขอนำอีกเรื่องหนึ่งมาฝาก.... เป็นการสะท้อนให้เห็นถึงความรัก-ความใส่ใจของพ่อที่ดูแลลูกสาว  ปรุงอาหารให้ทานตั้งแต่เด็ก....เคยถามลูกว่าอร่อยไหม.... แต่ลูกสาวก็ไม่เคยตอบ....จวบจนวันสุดท้ายที่จะต้องแยกจากพ่อไปแต่งงาน  เธอกล่าวว่า " อยากกินข้าวผัดที่พ่อทำ "   และยอมบอกว่า  อาหารนั้นอร่อย うまい(umai)  หรือใช้คำว่า おいしい (Oishii)

                   
                            

***  ขอบคุณผู้เข้ามาศึกษาเรียนรู้ด้วยกัน...  ขอบคุณสื่อสร้างสรรค์ที่สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมอันดีงามของความรัก-ความผูกพันอันน่าประทับใจ  ***