ทางเลือกใหม่

         การดำเนินโครงการผู้สูงอายุถ่ายทอดประสบการณ์สอนลูกหลานรักฟันได้มีกิจกรรมนำร่อง  ขยายเครือข่ายต่อเนื่องไปที่ชุมชนบ้านนาโยงเหนือในปีต่อมา  ทำให้เกิดกิจกรรมทางทันตสุขภาพเป็นทีมงาน การขยายเครือข่ายเป็นเครือข่ายต้นแบบและได้รับการยอมรับเป็นชมรมต้นแบบของจังหวัด  

         การดำเนินงานที่ผ่านมานั้น  นับเป็นการทำงานอิงระบบการจัดการอย่างมีกระบวน สู่คุณภาพ เริ่มตั้งแต่มีการวางแผนลงไปสู่เป้าหมาย  การลงมือทำงานตามแผนที่วางไว้ แม้ว่าจะมีปัญหาและอุปสรรคเรื่องเวลาและการรวมกลุ่ม  แต่สามารถปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับบริบทจริง  นำผลมาร่วมกันตรวจสอบ เพื่อหาทางเลือกทำให้ทราบแนวทางและยุทธวิธีใหม่ สู่ทางเลือกใหม่คือขยายเครือข่าย เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถดูแลสุขภาพช่องปากตนเองและขยายเครือข่ายการดูแลสุขภาพช่องปากเป็น “โครงการพัฒนาเครือข่าย”

         การวางแผนการดำเนินงาน  ได้กำหนดขึ้นในปี ๒๕๕๓ โดยมีเป้าหมายไปสู่  ๖ ตำบลของอำเภอนาโยง  จังหวัดตรัง ได้แก่ตำบลนาโยงเหนือ  ตำบลช่อง  ตำบลละมอ  ตำบลโคกสะบ้า  ตำบลนาหมื่นศรี  และตำบลนาข้าวเสีย

        “ทีมสุขภาพ” เป็นมุมมองของการจัดการใหม่ที่เบ่งบานขึ้นอย่างเป็นรูปแบบชัดเจนที่แสดงให้เห็นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน  ได้แก่การมีส่วนร่วมขององค์กรภาครัฐ ท้องถิ่น  และชุมชนต่อไปนี้

       ทันตบุคลากร : มีหน้าที่โดยตรงในการรับผิดชอบส่งเสริม ป้องกัน และคัดกรองเรื่องสุขภาพปากและฟันของเด็ก ผู้สูงอายุและคนในชุมชน  รวมทั้งการติดต่อประสานงาน การบริหารจัดการโครงการเชิงรุกและเชิงรับให้การดำเนินโครงการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพประสิทธิผล

         ทีมสุขภาพของโรงพยาบาลนาโยง : ได้แก่งานการพยาบาล  งานเภสัชกรรม งานส่งเสริมสุขภาพ งานแพทย์แผนไทย และงานประชาสัมพันธ์ ได้เข้ามามีส่วนร่วมสนับสนุนวิทยากร และกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของผู้สูงอายุ

        กลุ่มเวชปฏิบัติ :  ให้ความร่วมมือด้านโภชนาการ และยา  การเยี่ยมบ้าน  ส่งเสริมสุขภาพกายและสุขภาพจิต  การตรวจ การคัดกรองความเสี่ยงต่าง  ๆ เช่น BMI ความดัน โลหิตและเบาหวาน

        บุคลากรสาธารณสุข : สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดให้ความร่วมมือในการติดตาม สนับสนุนและเป็นพี่เลี้ยง อนามัยตำบลให้ความร่วมมือด้านการรองรับโครงการ การเป็นเครือข่ายและการถ่ายทอดความรู้สู่ชุมชน  การดูแลสุขภาพเบื้องต้น  และส่งต่อ  ดูแลผู้สูงอายุ ผู้พิการและให้คำแนะนำวิธีการที่ถูกต้อง

        โรงเรียน :  ให้ความร่วมมือด้านการดูแลรับผิดชอบโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ และ อย.น้อย และเฝ้าระวัง การส่งเสริม การป้องกัน การคัดกรองกลุ่มเป้าหมาย และการส่งต่อ  รวมัท้งการสนับสนุนกิจกรรมของโครงการและการรับผิดชอบในการถ่ายทอดความรู้

        องค์กรบริหารส่วนตำบล : ให้ความร่วมมือด้าน การสนับสนุนเชิงนโยบาย มีแผนสุขภาพของตำบลเป็นที่รองรับ  รับผิดชอบต่อสวัสดิการผู้สูงวัย การดำเนินงานศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก อาหารเสริมและอาหารกลางวันสำหรับนักเรียน  เครือข่ายกิจกรรม การถ่ายทอดความรู้และร่วมประชุมชี้แจงและติดตามโครงการ และการสนับสนุนงบประมาณ อำนวยความสะดวกเมื่อมีกิจกรรม

        ชุมชน : กลุ่มวัยทำงานทำหน้าที่เป็นอาสาสมัครหมู่บ้าน (อสม) ผู้สูงอายุให้ความร่วมมือด้านการทำหน้าที่เป็นวิทยากร เป็นพี่เลี้ยง  และเป็นบุคลากรต้นแบบในการทำงานเพื่อสังคม  โครงการผู้สูงอายุสามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนเอง และครอบครัว  การเข้ารับบริการทันตกรรม การฝึกทักษะการดูแลความสะอาดฟัน  การทำความสะอาดฟันเทียม การทดสอบประสิทธิภาพการแปรงฟัน  และการถ่ายทอดประสบการณ์สอนลูกหลานรักฟัน  ครอบครัวของผู้สูงอายุให้กำลังใจ มีความตระหนักและเห็นคุณค่าของการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพชีวิต

           การดำเนินโครงการ ฯ ตามแผนปฏิบัติงานที่ได้กำหนดกิจกรรมมี ๓ กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่

          โครงการเครือข่ายชวนคิดจิตแจ่มใสใส่ใจสุขภาพฟัน  ให้การบริการและดูแลเด็กกลุ่มก่อนวัยเรียนที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กขององค์การบริหารส่วนตำบล และเด็กปฐมวัยในโรงเรียนปฐมศึกษา 

          โครงการนักเรียนประถมยิ้มสวยสดใส ใส่ใจสุขภาพฟัน สานฝันทันตสุขภาพ  ให้การบริการและดูแลเด็กกลุ่มวัยเรียนในโรงเรียน

         โครงการสายใยรักษ์ฟัน  ให้การบริการและดูแลกลุ่มแม่และเด็ก  แม่ที่กำลังตั้งครรภ์ และแม่ที่ดูแลเด็กแรกเกิดและเด็กเล็ก  ให้สามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนเอง และครอบครัว  การเข้ารับบริการทันตกรรม การฝึกทักษะการดูแลความสะอาดฟัน  การทำความสะอาดฟันเทียม การทดสอบประสิทธิภาพการแปรงฟัน 

         “เราเดินคนเดียวไม่ได้” เสียงใส ๆ ของทันตแพทย์หญิงแห่งโรงพยาบาลนาโยง นับเป็นก้าวใหม่ที่มุ่งมั่นไปสู่ความสำเร็จของทีมทันตบุคลากร  ที่มาจากความร่วมมือ และการระดมพลังจากทุกฝ่าย ในการดูแลสุขภาพของตนเอง และการปรับปรุงสังคมด้านต่างๆ เช่น สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ การเมือง การศึกษา และอื่นๆ ให้ประชาชน มีพลังอำนาจที่จะดูแลสุขภาพ และจัดการกับชุมชนของตนเอง อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับความต้องการ และความเป็นไปได้ ในท้องถิ่น โดยคำนึงถึง ระบบสังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจของชุมชนบ้านนาหมื่นศรี และบ้านนาโยงเหนือ ให้ทำงานร่วมกันอย่างเต็มที่

         การถอดบทเรียนการดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุโรงพยาบาลนาโยง  มีขั้นตอนนำไปสู่ความสำเร็จของโครงการ ฯ คือการทำงานที่เป็นกระบวนการจัดการที่เป็นระบบ สามารถมองหาทางเลือกใหม่ที่น่าจะเป็นไปได้  โดยใช้ความพยายาม การประสานงานขอความช่วยเหลือร่วมมือจากทุกฝ่ายและเปลี่ยนเป้าหมายเพิ่มขีดจำกัดใหม่ เพื่อการวางแผนการดำเนินงานสู่เป้าหมายที่ต้องการบรรลุผลสำเร็จ  โดยการมีส่วนร่วมของภาครัฐ ชุมชน และองค์กรท้องถิ่น