กลุ่มที่ 2 ... บอกว่า

สิ่งที่ได้เรียนรู้

• ได้รับความรู้เกี่ยวกับผู้สูงอายุ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องโรค การรักษาโรค และการให้ยาก่อนทำการรักษา
• เห็นรูปแบบในการทำงานชุมชน เช่น รพ.ลำปลายมาศ รพ.แจ้ห่ม รูปแบบการทำงานแล้วแต่บริบทของพื้นที่ ชุมชน หรือ Key person ในชุมชน
• รับทราบนโยบายของการทำงานของกรมอนามัย เรื่องผู้สูงอายุเป็นอย่างไรบ้าง
• การทำงานกับผู้สูงอายุควรจะมีการบูรณาการ ไม่ใช่เข้าไปโดดๆ ไปตรวจแค่ฟันจบ "การไปดูผู้สูงอายุ ควรจะดูทั้งหมด ไม่ใช่แค่ดูเฉพาะปากเล็กๆ ว่ามีฟันกี่ซี่เท่านั้นพอ"
  ... แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น เราต้องการการเพิ่มทักษะตรงนั้นด้วย เป็นเรื่องที่ผู้จัดควรจัดให้พวกเราอีกรอบหนึ่ง
  ... เคยให้คนที่เขี้ยวหมาก บอกให้เลิกได้ไหม ก็ได้รับคำตอบว่า "แม่ใกล้ฝั่งแล้วละลูก" จะพูดคำนี้ คำว่าเลิก จะไม่ออกจากปาก เลิกสูบบุหรี่ได้มั๊ย จะไม่หลุดจากปากผู้สุงอายุแน่นอน แต่คำว่าไม้ใกล้ฝั่งน่ะแหล่ะ อยู่อีกไม่นาน อีกไม่กี่ปี พ่อก็จะไป แม่ก็จะไป คำนี้เราก็จะได้ตลอด แต่เราจะแก้ไขอย่างไร ก็คงอีก shot หนึ่งละค่ะ
• ความรู้ที่ได้คือ ทุกคนก็เข้าสู่วัยกลางคน และก็เตรียมตัวที่จะเข้าสู่วัยสูงอายุกันแล้ว ก็คือได้ทำกาย ทำใจ ทำตัวให้พร้อม ที่จะเป็นผู้สูงอายุ ถ้าเรามีอายุขัยจนถึงวันนั้นได้ เราได้ทำใจไว้แล้วว่า เราจะเป็นผู้สูงอายุที่มีศักยภาพ มีศักดิ์ศรี มีความสามารถที่จะช่วยเหลือคนอื่นๆ

สิ่งที่เราจะนำไปทำต่อไป

• อันแรก คือ การทำงาน ... เราทำโดดเดี่ยวไม่ได้ ต้องมีภาคีเครือข่าย เราต้องสร้างทีมงาน ด้านส่งเสริม ด้านทันตฯ เราจะเข้าไปพร้อมกัน 
  ... เราจะเข้าไป ไม่ได้เฉพาะใน รพ. ในชมรม หรือองค์กรส่วนท้องถิ่น เราสามารถหาใครๆ ที่เขามาช่วยทำงานได้
  ... เรื่องงบประมาณเป็นเรื่องจิ๊บจ๊อย ถ้าเราสามารถดึงคนมาร่วมทำงานได้ ... ชุมชนภาคอีสาน มีผู้ใหญ่บ้าน ที่ภรรยาจะเป็น อสม. หรือประธาน อสม. ประธาน อสม. ก็จะช่วยได้ ... เราต้องหาคนประเภทนี้ ว่า ดึงมาทำงานกับเรา ชุมชนของเรามีเยอะ ถ้าเราเข้าถึงจริงๆ ก็จะมีเยอะค่ะ
• เราอยากมีชุมชนต้นแบบ เมื่อมีภาคีเครือข่ายแล้ว ก็ต้องทดลองก่อนว่า เครือข่ายเราทำงานได้หรือเปล่า ดีหรือไม่ ถ้าดี เราก็ไปพัฒนาต้นแบบสัก 1 ที่ ที่ภาคอีสาน จะมีการจำศีล ทุกวันพระ แล้วทุกเดือนจะมี 4 ศีล ศีลเล็ก ศีลใหญ่ หรือศีลน้อย ศีลใหญ่ รูปแบบ คือ เราจะไปให้ผู้สูงอายุแปรงฟันก่อนนอนได้หรือไม่ คือ เวลาที่เขาไปจำศีล ก็ให้พระช่วยสอนบ้าง หรือผู้สูงอายุช่วยสอนพระแปรงฟัน ก่อนสวนมนต์
• ทุกสิ่งที่กล่าวมานี้ เป็นการเริ่มต้น เราต้องไป คัดทีมงานที่เจ๋งๆ เราก็ต้องเจ๋ง เขาก็ต้องเจ๋งด้วย เพราะว่าต้องพากันไปละค่ะ

รวมเรื่อง สุขภาพช่องปากที่สัมพันธ์กับโรคทางระบบ