กำแพงเพชร ... มาเล่าให้ฟัง เรื่อง ความสามารถ ต้นทุนในพื้นที่ ของ ชมรมผู้สูงอายุอำเภอบ้านหลวงค่ะ

เรื่องนี้ แบ่งความสามารถและต้นทุนออกมาได้ เป็น 4 กลุ่มใหญ่ๆ ก็คือ

บุคลากร

เป็นส่วนที่มีความสำคัญในการขับเคลื่อนชมรมผู้สูงอายุของบ้านหลวง บุคลากร ของเขาประกอบด้วย สมาชิก และคณะกรรมการ ซึ่งกรรมการ แบ่งออกเป็น ประธานชมรมอำเภอ โดยจะมีรองประธาน เหรัญญิก และเลขานุการ กลุ่มนี้จะมาจาก บุคคลในหมู่บ้าน คือ การทำประชาคมการเลือกตั้ง คนที่ได้รับความยอมรับนับถือ มาเป็นประธานชมรมหมู่บ้านก่อน ซึ่งมีทั้งหมด 26 หมู่บ้าน และใน 26 หมู่บ้าน จะเลือกเป็น กลุ่มตำบล จะมี 4 ตำบล และเลือกมาเป็นประธานชมรมอำเภอ และคณะกรรมการ ที่จะมาเป็นผู้นำ เป็นผู้บริหารของชมรมผู้สูงอายุ

อีกส่วนหนึ่ง ก็คือ สมาชิกชมรม จะมีอายุตั้งแต่ 45 ปีขึ้นไป ซึ่งถือว่า เป็นช่วงที่ทำงานได้ค่อนข้างดี แต่ในส่วนของกรรมการต้องมีอายุมากกว่า 60 ปี ขึ้นไป

บุคลากรในชมรม จะมีความรู้ใน 2 ส่วน คือ

• ผู้บริหาร ... ต้องมีการศึกษาดูงาน ความรู้เพิ่มเติม และมีการคิดค้นสิ่งต่างๆ เพื่อที่จะนำมาทำงานในชมรมฯ
• ความรู้ ... ที่เป็นประโยชน์กับชมรม จะเห็นว่า เขามีการทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ และบางส่วนมาจากภายนอกบ้าง เช่น วิทยากรให้ความรู้ กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ให้ความรู้ในการจักสาน การตีมีด แต่บางส่วนจะเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่สืบทอดกันมา เช่น การบรรเลงดนตรีพื้นบ้าน การทำสมุนไพร การสานหมวก เป็นต้น ซึ่งถือว่า เป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้บุคลากรของชมรม ทำงานตรงนี้ได้

อีกส่วนหนึ่ง คือ การมีศักยภาพ มีลักษณะนิสัยที่เป็นจุดเด่นของบุคคล เช่น ความเป็นผู้นำ จะเป็นผู้ที่ดำเนินงานหลัก เป็นกลุ่มแกนนำ และสมาชิกเอง ต้องมีความภาคภูมิใจในชมรม มีความสามัคคี และยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นได้

ต้นทุนของเขายังมีผู้ที่สนับสนุน เป็นหน่วยงาน และองค์กร

เช่น โรงพยาบาล มีพยาบาลเป็นผู้ปฏิบัติงานในชมรม มีการทำกิจกรรมร่วมกับชมรม เช่น วัดชีพจร ความดันโลหิต ตรวจสุขภาพทั่วไป การเยี่ยมบ้าน การออกกำลังกาย

และงานทันตกรรม ตอนนี้จะมีการเข้าไปตรวจฟัน หลังจากการประชุมประจำเดือน และมีการรับมาให้บริการทางทันตกรรมที่โรงพยาบาลเป็นรายบุคคล

และมีสิ่งที่ช่วยงานทันตกรรม คือ นักศึกษาทันตแพทย์ จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เข้ามาช่วยทำการศึกษาชุมชน ทำให้ได้ข้อมูลชุมชน รวมทั้งมีการทำวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อหาแนวทางการรวมกลุ่มทางด้านสุขภาพช่องปาก ในชมรมผู้สูงอายุ

อบต. อบจ. และ กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ถือว่า เป็นแหล่งงบประมาณ สนับสนุนการทำโครงการต่างๆ

และมี NGO เข้ามาทำงานร่วมด้วย

ทรัพยากรในท้องถิ่น

เขามีเป็นวัตถุดิบ ที่มีความสำคัญ และทำโดยสมาชิกชมรม สามารถใช้วัตถุดิบมาสร้างประโยชน์ให้ชมรมผู้สูงอายุ เช่น พืชสมุนไพร มาจำหน่าย และใช้ในการรักษาโรคได้ ไม้ไผ่นำมาจักสาน ผักตบชวามาทำประโยชน์ หญ้าคา ไม้กวาด ฟางข้าว มาเพาะเห็ดได้ เป็นสิ่งที่เอื้ออำนวย และส่วนสำคัญ คือ มาจากความรู้ และการพัฒนาคุณภาพของเขาเอง ทั้งจากการรับความรู้ข้างนอก และจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่สืบทอดกันมา

และอีกส่วนหนึ่งที่เราพอจะจับประเด็นได้ คือ สถานที่

เขาบอกว่า ภูมิประเทศของเขา เดินทางได้ง่าย เพราะว่าเป็นพื้นที่ราบ สะดวก ไม่เหมือนกับการที่เราเดินทางออกไปนอกอำเภอ และมีศาลาประชาคม ที่เขาใช้ในการประชุมงาน และ สถานีอนามัยเก่า ที่ดัดแปลงทำเป็นห้องนวดสมุนไพร

คุณหมอก้องต่อยอด ...

สิ่งที่สำคัญ ที่เราจะจับประเด็นได้ ก็คือ บุคลากรของชมรม

ในชมรมผู้สูงอายุ บุคลากรที่สำคัญที่สุดที่เคยมีประสบการณ์เรียนรู้มา ไม่ใช่เจ้าหน้าที่ ... หน่วยงาน องค์กรทั้งหลาย น่าจะเป็นปัจจัยแห่งความสำเร็จ แต่ว่า อาจเป็นลักษณะของความสามารถ หรือต้นทุน แต่ละที่ไม่เหมือนกัน

ที่จังหวัดน่าน เขามีหน่วยงาน องค์กร มารวมกันทำกิจกรรม ไม่ว่าจะเป็นมหาวิทยากร NGO พม. องค์กรเอกชน ทุกคนต่างมาทำงานที่น่าน โดยเฉพาะมหาวิทยาลัย เป็นที่นิยม ตั้งแต่ออกหน่วยบ้าง มาทำวิจัยบ้าง ที่นี่เลยได้เปรียบ ว่า มีคนเข้ามาช่วยเยอะ ไม่เหมือนจังหวัดแถวบ้านเรา เราก็เลยต้องเข้าไปดูในพื้นที่ก่อนว่า ของเขามีอะไรดีดีบ้างไหม

ผมเคยไปดูที่ลำปาง ที่แจ้ห่ม พบว่า คนที่เกษียณส่วนใหญ่จะอยู่ที่นั่น เพราะฉะนั้น ในชมรมจึงมีคนเกษียณเยอะ เป็นครู ปลัด เขาเป็นผู้รู้ ทำประโยชน์เยอะ

ถ้าพื้นที่ ดูแล้ว ยังไม่มีต้นทุน ซึ่งต้นทุน อาจเป็นองค์กร หรือเจ้าหน้าที่ เพราะฉะนั้น เราก็ต้องให้ความรู้เขาเยอะๆ เพื่อให้เขาได้เรียนรู้ รับรู้ และมีส่วนร่วมก่อน

รวมเรื่อง ส่งเสริมสุขภาพ สว. พื้นที่ ศูนย์ฯ 8