อุทัยธานี ... มาเล่าเรื่อง สิ่งที่ชุมชนบ้านหลวงได้รับ หรือผลประโยชน์นั่นเอง

ประโยชน์แบ่งได้ 5 อย่าง ก็คือ

เริ่มที่ตนเอง สมาชิกในชมรมที่มารวมกลุ่มกัน เขารู้สึกว่าเขาได้เพื่อน ไม่เป็นโรคซึมเศร้า มานั่งคุยกัน ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์

ชุมชน สังคม มีความร่วมมือที่ดี เพราะว่าเขาอยู่กันเป็นกลุ่มอยู่แล้ว มีความสามัคคี เป็นแกนนำเรื่องประเพณี วัฒนธรรม ทำให้ประเพณีไม่สูญหาย

ทางเศรษฐกิจ สามารถลดรายจ่ายเพิ่มรายได้ การรวมกลุ่ม ทำให้มีอาหาร ผลไม้มาแบ่งปัน เพิ่มรายได้ ก็คือ เอาของที่มีในชุมชนมาใช้ให้เป็นประโยชน์ เช่น เครื่องจักสาน สมุนไพร พืชพันธุ์ในท้องที่นั้นๆ เรื่องสมุนไพรก็จะเป็นจุดเด่นของที่นี่

ครอบครัวอบอุ่น การรวมกลุ่ม ไม่ได้มีเฉพาะวัยผู้สูงอายุ แต่จะมีลูกหลาน พ่อแม่ มาร่วมกิจกรรมกันด้วย

เรื่องสิ่งแวดล้อม เป็นชุมชนที่เน้นพืช สมุนไพรเป็นหลัก

หมอก้องต่อยอด – แต่ประโยชน์หลักๆ อีกแง่หนึ่ง ที่ชมรมผู้สูงอายุต้องการ เราแยกได้เป็น 4 ลักษณะก็คือ (1) ทางกาย (2) ทางจิต (3) ทางสังคม และ (4) ทางปัญญา

ประโยชน์ที่เขาได้รับมากที่สุด ก็คือ ทางด้านสังคม หรือการรวมกลุ่ม

ถ้าเราวิเคราะห์ทั้งหมด สิ่งที่เราเห็น จุดแข็งของเขาคือ การรวมกลุ่มกันค่อนข้างดี อาจจะเป็นเนื่องจากปัจจัยความสำเร็จที่อยู่พื้นที่ใกล้กัน หรือคนที่มีความใกล้ชิด การทำงานร่วมกัน เพราะฉะนั้น เขาจะได้ประโยชน์ตรงนี้ คือการรวมตัวกัน กลายเป็นสังคม ทำให้ไม่โดดเดี่ยว และมีการรวมกลุ่ม

การบ้านที่ทำมาทั้ง 4 ประการนี้ ก็คือ

• กิจกรรม นวัตกรรม หรือสิ่งที่ภาคภูมิใจมีอะไรบ้าง
• ปัจจัยที่จะทำให้เกิดความสำเร็จของชมรมผู้สูงอายุ มีปัจจัยอะไรที่ส่งเสริมบ้าง
• ชมรมมีความสามารถ มีต้นทุน ในพื้นที่อะไรบ้าง
• สิ่งที่ชมรมฯ ได้รับ ไม่ว่าจากชุมชนที่อยู่ ที่อยู่ใกล้เคียง หรือในชมรมฯ เป็นอย่างไร เขาได้ประโยชน์อะไร จากการที่เขาจัดชมรมนั้นๆ

เราลองดูประโยชน์ตรงนี้ และจะสามารถจัดกิจกรรมให้กับกลุ่มตรงนั้นได้ จะเห็นได้ว่า 4 กิจกรรมนี้ เราต้องจับประเด็นให้ได้ ... ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องกิจกรรมที่เขามีอยู่ อันที่สอง ปัจจัยแห่งความสำเร็จ อันที่สาม คือ กูรู ในพื้นที่ ว่ามีใครบ้าง และอันที่ 4 คือ ประโยชน์ที่เขาต้องการ ที่คาดว่าจะได้รับ คือ สิ่งเหล่านั้น เราก็จะทำกิจกรรมต่างๆ ได้สำเร็จ

และสิ่งที่สำคัญที่สุด ที่จะกลับไปทำในพื้นที่กัน ก็คือ เราต้องรู้ว่า Key person คือใคร บางครั้ง Key person อาจไม่ได้มีขีดความสามารถ ตรงกับความต้องการของเรา เพราะบางที่ Key person เขาจะมีความรู้เรื่องทันตสุขภาพของเราค่อนข้างเยอะอยู่แล้ว เราก็จะสบายหน่อย เพราะว่า เขาตามเราได้ เราแนะอะไรไป เขาก็นั่งทำต่อได้

แต่ถ้าลักษณะที่เราไปดู Key person ที่เป็นคนในพื้นที่ ไม่ใช่คนที่มีอาชีพ สิ่งที่เราทำได้ ตอนแรก เราอาจจะให้เขาได้รับความรู้ พาเขาไปดูงาน ว่าที่อื่นเขาทำอะไร และเห็นว่า พอเอามาทำ จะได้ประโยชน์อะไรจากการทำกิจกรรม เขาจะได้ต่อยอด

แต่สิ่งที่เขาบอกว่า ถ้าให้ทำอะไร ก็ทำตามเราหมด ก็ไม่ควร เพราะว่า เวลาเราวิเคราะห์ชุมชน อย่าไปมองว่า จุดแข็งของชุมชนคือ เรา ... ไม่ได้นะครับ เพราะว่าจะไม่ยั่งยืน เพราะว่า ถ้าเราไม่อยู่แล้ว เขาจะอยู่ได้หรือเปล่า ?

ข้อสรุปกิจกรรมนี้ก็คือ 

กิจกรรมนี้ เป็นการฝึกให้เราได้รับรู้ว่า เวลาเราเข้าชุมชน เข้าชมรมฯ เวลาเราจะวิเคราะห์ ทำงานอะไร ถ้าใส่ลักษณะนี้เข้าไป ตัวเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเอง พยาบาลเอง ก็เป็นช่องทาง ที่แสดงความเข้มแข็ง เราก็จะแทรกเข้าไปได้ง่ายยิ่งขึ้น แต่เวลาเราแทรกเข้าไป จะเข้าไปเลยก็ไม่ได้ ควรต้องไปดูบริบทของในชมรมนั้นๆ ก่อน ว่า เขามีอะไรอยู่ จะแทรกอะไรเข้าไปได้ และวิธีการแทรกก็ต้องทำประชาสังคมก่อน ดูในชมรมเขาก่อน ว่า เขาต้องการสิ่งที่เราจะนำเข้าไปหรือเปล่า สิ่งที่จะทำให้เขาเห็นความสำคัญ ก็คือ ให้เขามีความรู้ก่อน ว่า ผลลัพธ์ หรือผลเสียที่เราไม่ได้ทำ คืออะไร

รวมเรื่อง ส่งเสริมสุขภาพ สว. พื้นที่ ศูนย์ฯ 8