หมอป๊อป แห่งเมืองลำปางค่ะ ... เธอมาเล่าทบทวนเรื่องราว การทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุ เมืองลำปาง ว่ามีพัฒนาการเป็นมาอย่างไร ... ทำให้เห็นความก้าวหน้าของกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ของชมรมผู้สูงอายุจังหวัดลำปางที่มีการดำเนินงานมาอย่างต่อเนื่อง มากมายค่ะ

"... จากข้อมูลการสรุปการทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากในชมรมผู้สูงอายุของจังหวัดลำปาง พบว่า ชมรมผู้สูงอายุทำกิจกรรมได้หลากหลาย ไม่แพ้กันกับของระดับประเทศ

เราไม่ได้ทำแค่การส่งเสริมสุขภาพในชมรมผู้สูงอายุ แต่ทำทั้ง 3 โครงการ เพราะว่า ต้องการให้คุณพ่อคุณแม่ที่มีฟันน้อย หรือไม่มีฟัน มีฟันเคี้ยวได้ และที่มีฟันอยู่ ถ้ามีความผิดปกติใดๆ ที่จะต้องรักษา ก็จะมีโครงการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากตามชุดสิทธิประโยชน์ ได้แก่ เรื่องการขูดหินปูน เคลือบฟลูออไรด์ เพื่อลดการสูญเสียฟัน ที่อาจะเกิดขึ้นในอนาคต และการดูแลฟันของตัวเอง ที่มีเหลืออยู่ในปาก ไปได้ตลอดชีวิต ด้วยศักยภาพของท่าน เพื่อสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุที่ดี

ปีที่แล้ว ที่ลำปางมีการรวมตัวกันของผู้สูงอายุ มา ลปรร. กันว่า ใน 1 ปี ที่ทำงานในชมรมฯ มีอะไรเกิดขึ้นบ้าง สุดท้ายสัญญากันว่า ชมรมผู้สูงอายุที่เข้มแข็ง จะขยายสู่ชมรมข้างเคียง

... อำเภอเกาะคา ขยายเพิ่มขึ้น และอำเภอเถิน อำเภอเมือง อำเภอแม่ทะ อำเภอแจ้ห่ม ได้ขยายออกไปแล้วเช่นกัน ...

เมื่อปี 2549 เราทำ 2 ชมรมฯ ที่อำเภอแจ้ห่ม กับห้างฉัตร ปี 2550 เพิ่มเป็น 5 ชมรม ปี 2551 เป็น 13 ชมรม ปี 2552 เป็น 22 ชมรม ปีนี้ (2553) เพิ่มเป็น 28 ชมรมฯ

เรามีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของภาคเหนือ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ แสดงผลงานการทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากในชมรมผู้สูงอายุ ของจังหวัดลำปางให้ชมรมผู้สูงอายุอื่นๆ ในจังหวัดภาคเหนือได้ดู เพราะว่าเขายังไม่เคยทำ ลำปางได้ทำเป็นแม่แบบ และได้หัดในเรื่องของการเขียนแผน ว่า จะพัฒนากิจกรรมในชมรมผู้สูงอายุ อย่างไร ต่อไปได้บ้าง

กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากที่เกิดขึ้นบ้ ในเวลาที่ผ่านมา จะมีหลากหลายกิจกรรม ได้แก่

• แกนนำชมรมได้มีการพัฒนาศักยภาพ ในเรื่องของการดูแลสุขภาพช่องปากมากขึ้น
• มีการเชิญเจ้าหน้าที่ไปให้ความรู้ เช่น เรื่องโรคในช่องปาก การดูแลรักษาสุขภาพในช่องปาก อาหารที่มีประโยชน์
• กิจกรรมพื้นฐานที่มีในชมรมผู้สูงอายุขณะนี้ คือ การตรวจฟันโดยแกนนำ หลายๆ ที่อาจตรวจกันเองได้แล้ว
• แกนนำผู้สูงอายุสามารถบอกให้เพื่อนๆ ในชมรมฯ ไปรักษาที่โรงพยาบาลได้
• ผู้สูงอายุมีการฝึกแปรงฟันร่วมกัน มีการย้อมสีฟัน ในความถี่ต่างๆ กัน
• หมอฟันไปตรวจสุขภาพช่องปากให้ผู้สูงอายุที่ชมรมฯ ด้วย เพื่อการเสาะหาผู้สูงอายุที่ต้องการใส่ฟันเทียม และผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคในช่องปาก เพื่อมารับการรักษา
• ชมรมฯ ทำในเรื่องการไปดูแลสมาชิกที่ไม่ใช่สมาชิกในชมรมด้วย

มีรายละเอียด ก็คือว่าแต่ละที่ทำอย่างไรไปบ้าง

อำเภอเถิน ...

• ไปพัฒนาศักยภาพแกนนำผู้สูงอายุ ในการดูแลทันตสุขภาพกลุ่มเด็กนักเรียนในชุมชน
• ขยายผลกิจกรรมไปยังชมรมผู้สูงอายุบ้านอุมลอน และบ้านดอนทราย
• จัดกิจกรรมต่างๆ ให้สอดคล้องกับโครงการอุมลองดอน ดอนทรายดอนไชยร่วมใจเพื่อหมู่บ้านอ่อนหวาน มัน เค็ม เข้มแข็ง
• คิดค้นนวัตกรรมในชมรม ได้แก่ ยาสีฟันสมุนไพร การใช้สมุนไพรในการรักษาการเจ็บป่วย
• การเยี่ยมบ้านในกิจกรรมเพื่อนช่วยเพื่อน พบปะสมาชิกที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ให้กำลังใจในการดำรงชีวิต

อำเภอแม่เมาะ ... ผู้สูงอายุในชมรมฯ สามารถตรวจฟันด้วยตนเอง

อำเภอเมืองปาน ... ผู้สูงอายุมีกิจกรรมการเรียนรู้เกิดขึ้นในชมรม เพื่อสามารถเป็นตัวอย่าง เป็นที่ปรึกษาแก่ชมรมผู้สูงอายุอื่นๆ ในพื้นที่

อำเภอวังเหนือ ...

• สอดแทรกกิจกรรมทันตสุขภาพ ในการประชุมชมรมผู้สูงอายุทุกเดือน
• พัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ ให้สามารถตรวจสุขภาพช่องปากในกลุ่มผู้สูงอายุด้วยกัน

อำเภอแจ้ห่ม ...

• มีหลายวิชาชีพไม่ได้แค่หมอฟัน พยาบาล แต่จะมีบุคลากรอื่นๆ บูรณาการงานส่งเสริมสุขภาพเข้าด้วยกัน ไปช่วยกระตุ้น สนับสนุนให้ชมรมฯ สามารถเดินต่อไปด้วยความเข้มแข็ง
• มีการประยุกต์งานทันตสาธารณสุข เข้ากับงานศูนย์ 3 วัย ของโครงการสายใยรักแห่งครอบครัว
• การพัฒนาสถานีอนามัย เป็นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ทำให้โรงพยาบาลแจ้ห่มต้องมีการแบ่งเขตความรับผิดชอบ เข้าไปให้ความรู้ และดูแลชมรมฯ ในแต่ละพื้นที่ได้อย่างทั่วถึงมากขึ้น

อำเภอแม่ทะ ...

• กิจกรรมที่ทำได้ดี ยังทำอยู่ ได้แก่ ในเรื่องตรวจฟัน แปรงฟัน
• ฝ่ายทันตฯ ไปเพิ่มศักยภาพให้เจ้าหน้าที่สถานีอนามัย ช่วยดูแลสุขภาพช่องปากให้แก่ผู้สูงอายุ โดยทำในสถานีอนามัยละ 1 ชมรม เป็นอย่างน้อย ทำกิจกรรมในเรื่อง การให้ความรู้ และการตรวจสภาวะช่องปากผู้สูงอายุ และมีการส่งต่อ เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

อำเภอสบปราบ ...

• มีการจัดเสียงตามสาย เดือนละ 2 ครั้ง
• จัดประกวดฟันดีระดับอำเภอในวันผู้สูงอายุ

อำเภอเกาะคา ... ขยายชมรมผู้สูงอายุต่อไปในหมู่บ้านหนองหล่าย เพราะหมู่บ้านนี้มีองค์ประกอบ ที่มีจุดแข็งหลายด้าน และคาดว่า จะมีการดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุในกลุ่ม อสม. ซึ่ง อสม. ที่มาร่วมกิจกรรม ให้ความสนใจเป็นอย่างมาก

อำเภอเมือง ... มีการขยายผลการดำเนินงาน สู่ชมรมผู้สูงอายุในเขตเทศบาล

อนาคต เมืองลำปางจะมี 1 อำเภอ 1 ชมรมผู้สูงอายุไม่ไกลแล้ว และก็กำลังจะก้าวไปสู่ 1 ตำบล 1 ชมรมผู้สูงอายุ ในไม่ช้านี้ละค่ะ ... ขอเป็นกำลังใจให้เต็มร้อยเลยนะคะ

รวมเรื่อง สังคม สว. เข้มแข็ง ที่นครลำปาง