ที่อำเภอสารภี มีกลุ่มชมรมผู้สูงอายุเข้มแข็ง กลุ่มหนึ่งคือ กลุ่มผู้สูงอายุตำบลท่ากว้าง ... ชมรมผู้สูงอายุที่นี่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน

น้องผู้แทนของอำเภอสารภีได้เล่าว่า

... ในการดำเนินโครงการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ เมื่อปี 2549 ... เราเลือกที่ตำบลท่ากว้าง เพราะชมรมผู้สูงอายุที่นี่ค่อนข้างมีความพร้อม และมีความเข้มแข็ง โดยเฉพาะประธานชมรม ในชมรมมีกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพที่ครบองค์รวมทั้ง 4 ด้านอยู่แล้ว ด้านสุขภาพร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านสมุนไพร และด้านโภชนาการ

พ่อดี ประธานชมรมผู้สูงอายุค่ะ เล่าเรื่องชมรมให้ฟัง

... ผม พ่อดี บุญมา เป็นประธานชมรมผู้สูงอายตำบลท่ากว้าง ชมรมฯ ก่อตั้งขึ้นมาเมื่อปี พ.ศ.2543 มีจำนวนสมาชิก 475 คน ที่ตั้งชมรมอยู่ที่ สอ.ท่ากว้าง อ.สารภี จ.เชียงใหม่

• วันนี้ผมซาบซึ้งในเรื่องของผู้สูงอายุเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นนิมิตรหมายอันดีต่อไปในภายภาคหน้าที่ผู้สูงอายุจะได้มีกำลังใจ ต่อสู้ และเผยแพร่ความรู้ไว้ ให้แก่เยาวชนคนรุ่นหลัง ... ซึ่งวันนี้ออกมาแล้ว เนื้อหาจะเป็นของผู้สูงอายุ
• ชมรมผู้สูงอายุที่ตำบลท่ากว้างนั้น มีกิจกรรมทุกวันนี้ได้ 7 ปีผ่านมา กิจกรรมที่ทำเป็นประจำ ทุกอาทิตย์ เป็นเดือน เป็นปี หมุนเวียนกันไป ก็คือ การออกกำลังกาย ถ้าออกกำลังกายดีแล้ว จิตใจผ่องใส อยู่ต่อสู้โรคภัย เลี้ยงลูกเลี้ยงหลานได้นานครับ เป็นกำลังกาย กำลังใจ ให้แก่เยาวชน ลูก หลาน ผู้ที่อยู่ใกล้ชิด และเพื่อนบ้าน ตำบลใกล้ชิด อำเภอใกล้ชิด รวมทั้งจังหวัดเรา ซึ่งถ้ากำลังกายดีแล้ว เราก็เผยแพร่ความรู้ไป
• ซึ่งกิจกรรมที่ตำบลผมทำ คือ การออกกำลังกายแบบไม้พลอง ฟ้อนเจิง และรำมวยจีน ซึ่งจะออกกำลังกาย 3 อย่างนี้ทุกวันอังคาร ศุกร์ ... และไม่ใช่ออกกำลังกายอย่างเดียว เรายังมีแถมท้ายด้วยรำวงย้อนยุค และซื้อจักรยานปั่นอยู่กับที่ให้กับผู้สูงอายุ เป็นการปั่นจักรยานเพื่อสุขภาพ อยู่ที่ สอ. ของเรา
• และอีกอย่างหนึ่ง ปีหนึ่งจะมีการพัฒนาคุณภาพชีวิต ธรรมสัญจร ในอำเภอสารภี ในเวลาเข้าพรรษา 3 เดือน 7 วันจะหมุนเวียนไปตามอำเภอสารภี ปัจจัยที่ได้จะรวบรวมไว้เป็นกองทุนวัฒนธรรมของอำเภอสารภี 7 วัน หมุนกันไป จะมีเจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะอำเภอ หมุนเวียนกันมาบรรยายธรรมะให้ฟัง นุ่งขาวห่มขาว ตั้งแต่เยาวชนถึงผู้สูงอายุ
• และนอกจากนั้น ปฏิบัติค้นหาแนวทาง เวลาผู้สูงอายุโศก เศร้า เหงา ใจ ความเหงาเป็นธรรมดา ความเศร้าเป็นธรรม และผู้สูงอายุของเราก็อยากอยู่เงียบๆ ก็เลยมีการปฏิบัติกรรมฐาน นั่งสมาธิ ในชุมชน มีการปฏิบัติที่วันของเรา
• และรักษาอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมพื้นบ้าน เช่น เมื่อไม่นานมานี้ผู้สูงอายุก็ไปแข่งกีฬาประจำปีของจังหวัด และรักษาขนบธรรมเนียมประเพณียี่เป็ง ปล่อยโคมลอย รักษาไว้ให้ลูกหลานดู และรวบรวมวัตถุโบราณของเก่า เอาไว้ให้เป็นสาธารณกุศลแก่คนรุ่นหลังได้ดู ที่ตำบลของเรา
• ผู้สูงอายุของเรากระจายความรู้ไปให้ตำบลใกล้เคียงบ้างแล้ว นับว่าเป็นงานที่ภาคภูมิใจที่ได้กระจายความรู้ให้แก่เยาวชนคนรุ่นหลัง ได้จดจำไว้ ว่า คุณพ่อ คุณแม่ คุณตา คุณยายของเรา เป็นบรรพบุรุษที่มีคุณค่า และสอนลูกหลานร่วมกับประเพณีทุกด้าน เช่น วันเด็ก ก็ไปให้ความรู้ วันพ่อ วันแม่ เราก็เข้าไปร่วมทำกิจกรรม แนะแนวทางที่ดี

และน้องได้เล่าต่อว่า ในส่วนของ ต.ท่ากว้าง ปีที่ผ่านมาคุณผ่องพรรณ ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ฝ่ายทันตฯ ได้ทำการศึกษาเรื่องคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุตำบลท่ากว้างโดยใช้แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม ศึกษาคุณภาพชีวิต 4 ด้านของผู้สูงอายุ

การศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุของตำบลมีคุณภาพชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง รวมด้านสิ่งแวดล้อม ด้านสังคม ด้านจิตใจ ในด้านสังคม และจิตใจ 2 อย่างนี้อยู่ในระดับดีมาก ซึ่งผลก็อาจจะมาจากการรวมกลุ่ม และการมีกิจกรรมร่วมกัน ถ้าใครได้ไปชมที่ชมรมผู้สูงอายุ จะพบว่า ผู้สูงอายุเขาจะขี่จักรยานมา และมาออกกำลังกายอย่างมีความสุขมาก พูดคุยกัน และร่วมรับประทานอาหารกลางวันร่วมกัน มีกิจกรรมอย่างนี้เกิดขึ้นทุกสัปดาห์ สัปดาห์ละ 2 วัน รู้สึกว่า เขาทำด้วยใจ มีสุข และทำให้สุขภาพจิตดี

โครงการเมื่อปี 2549 ที่ผ่านมา มีการอบรมแกนนำผู้สูงอายุด้านทันตสุขภาพ ซึ่งแกนนำผู้สูงอายุเขาก็มาตกลงกันว่า เขาจะมีบทบาทอยู่ 4 ด้านด้วยกัน คือ

• ให้คำแนะนำด้านสุขภาพช่องปากแก่ผู้สูงอายุ
• ชี้แจงโครงการฟันเทียมพระราชทาน และการดูแลรักษาฟันเทียม
• เป็นตัวอย่างที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปาก ให้แก่ญาติ ลูกหลาน
• ออกเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุ พร้อมให้คำแนะนำเกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก

การให้คำแนะนำด้านสุขภาพช่องปากแก่ผู้สูงอายุ จากการตอบแบบสอบถามเรื่องการอบรม พบว่า ประมาณ 94% ของผู้สูงอายุ เขาตอบแบบสอบถามว่า มีการพูดคุยกันในเรื่องเกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก การดูแลช่องปาก และ 90% มีการพูดคุยกันไปสู่กลุ่มอายุต่างๆ เด็ก หรือลูก หลาย ญาติพี่น้อง ... และชมรมผู้สูงอายุที่นี่มีกิจกรรมต่อเนื่องทุกปี ก็จะสอดแทรกเรื่องนี้เข้าไป เกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก เขาก็มีกิจกรรมการเยี่ยมบ้านด้วย

คุณสุรีย์ จันทร์แก้ว นวก. สอ.ท่ากว้าง เล่าต่อว่า ... เธอได้ปฏิบัติงานอยู่ที่ ต.ท่ากว้างมา 12 ปี ได้สัมผัสกับผู้สูงอายุ ... ดิฉันเข้ามาเมื่อปี 2538 ครั้งแรกดำเนินการไม่ต่อเนื่อง เพราะว่ากลุ่มไม่เข้มแข็ง มีการยุบไป และได้มีการมารวมกลุ่มกันปี 2543 ตอนแรก เรารวมกลุ่มกันเพื่อส่งเสริมสุขภาพ ด้านออกกำลังกายก่อน เหตุผลจูงใจ เพราะว่าเราต้องการชมรมผู้สูงอายุเข้าประกวด แต่ว่า ตอนนั้นชมรมเรายังไม่เข้มแข็งพอ เลยทำโครงการรวม ของบสนับสนุนจาก อบต. และดำเนินการอย่างต่อเนื่อง จนปัจจุบัน ทุกสัปดาห์ สัปดาห์ละ 2 ครั้ง เราก็ทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพที่สถานีอนามัย วันอังคาร และศุกร์ จนเป็นความเคยชิน

 

สำหรับโครงการที่จะดำเนินการต่อไปในปี 2550 คือ โครงการเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุ และผู้ด้อยโอกาส เพื่อการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ

ปกติทุกปี เราจะทำปีละครั้ง ผู้ด้อยโอกาส ผู้พิการ และผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ เราจะออกเยี่ยมโดยสถานีอนามัย ชมรมผู้สูงอายุ และร่วมกับทางวัดด้วย เราจะเอาของ เชิญชมรมฯ และทางวัดให้สิ่งของที่ได้รับจากการบริจาค และมีปัจจัย คือ เงิน ไปเยี่ยมปีละครั้ง โครงการปี 2550 เราจะออกเยี่ยมเพื่อเป็นขวัญและกำลังใจให้กับผู้สูงอายุ โดยจะมีการแนะนำสุขภาพทั่วไป และสุขภาพช่องปาก เพื่อให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น ตั้งเป้าหมาย จำนวน 36 คน ในตำบล

เมื่อเดือนที่ผ่านมา ได้มีการประชุมกลุ่มผู้สูงอายุ เพื่อชี้แจงโครงการ และประสานการดำเนินงานกับ อบต. สอ. เรารวบรวมกลุ่มที่จะออกเยี่ยม 36 คน เยี่ยมเดือนละ 1 ครั้ง ทีมเยี่ยมประกอบด้วย แกนนำผู้สูงอายุ จนท.สอ. อบต. และผู้นำชุมชน และ อสม. ออกเยี่ยมร่วมกัน โดยกำหนดระยะเวลา มค.-ธค.50

... คาดว่า

• ผู้สูงอายุจะได้รับการเอาใจใส่ และได้รับกำลังใจที่ดี
• ผู้สูงอายุจะปฏิบัติตัวในการดูแลสุขภาพทั่วไป และสุขภาพช่องปากได้อย่างถูกต้อง
• ตลอดจนผู้สูงอายุ จะได้รับคำปรึกษา และช่วยเหลือเบื้องต้น

เราคิดว่า เพื่อคุณภาพที่ดีของผู้สูงอายุ เจ้าหน้าที่ทุกฝ่าย และแกนนำชุมชน จะต้องมีความอดทน และทำงานด้วยใจรัก

พ่อดีก็ได้เพิ่มเติมต่อถึงความตั้งใจของท่านว่า

"ผมตั้งใจว่า จะลงไปที่โรงเรียน และไปสอนฟ้อนเจิง และเอาวิธีการรักษาช่องปากและฟัน เข้าไปเสริมให้กับนักเรียนด้วย เพื่อที่จะเสริมให้เขาเหล่านั้นมีความรู้ที่แน่นแฟ้นขึ้นอีก และ... กลุ่มผู้สูงอายุของเราก็มีความปลื้มใจที่ได้มีการขยายความรู้เรื่องช่องปากและฟัน"