ผอ.ทิชา เล่าถึงประเด็นที่น่าสนใจทีเดียวนะคะ

... ดิฉันคิดว่า ในกระบวนการเปลี่ยนแปลงของคนๆ หนึ่ง อาจต้องมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้อง แต่ปัจจัยของการ ลปรร. เป็นปัจจัยที่เรารู้อยู่แล้ว

แต่ในกระบวนการ ลปรร. มันมีสิ่งที่ต้องเรียนรู้อยู่อย่างหนึ่งคือ ทุกคนรู้สึก เจ้าหน้าที่ในหน่วยราชการหลายแห่ง บางทีเราก็ไม่รู้ว่า คุณค่าที่แท้จริงของเราคืออะไร คิดว่าบนความสัมพันธ์เชิงอำนาจในระบบ ยิ่งในหน่วยงานที่มีความสัมพันธ์ คืออำนาจที่สูงมาก มีบุคลากรซึ่งแตะต้องไม่ได้ อยู่เยอะๆ วิพากย์วิจารณ์ไม่ได้ ดิฉันคิดว่าคนที่อยู่ล่างๆ เขาไม่ได้แตกต่างจากเด็กที่อยู่ในบ้านนี้ เพราะว่าเด็กทุกคนที่มาในบ้านกาญจนา ในความต่างทางครอบครัว ความต่างทางความรู้ ความต่างทางคดี สิ่งที่เขาเหมือนกันอยู่อย่างหนึ่งอย่างมหัศจรรย์มาก คือ เขาเป็น Nobody Child เขาเป็นเด็กหลังห้อง เวลาเขาเดินเข้าไปใน รร. รัศมีแห่งความไม่มีค่า ไม่เก่ง สุญญากาศมันมา เด็กเหล่านี้ก็พร้อมที่จะลงรูหายไป ซึ่งก็ไม่ต่างกับเจ้าหน้าที่ในระดับปฏิบัติล่างๆ

เพราะฉะนั้นในกระบวนการตกผลึกทางความคิด เจ้าหน้าที่เขาเห็นศักยภาพของเขาเอง เจ้าหน้าที่ซึ่งไม่เคยพูดอะไรมาเลย เขาก็พูดได้ ว่าไอเดียของเขามันใช่เลย ถึงที่สุดเขาก็เก็บเกี่ยวอิ่มเอมใจกับที่เขาไม่เคยมีมาก่อน ดิฉันมีความรู้สึกว่า เรื่องที่บ้านกาญจนาไม่ได้มหัศจรรย์ ตัวอย่างที่ สสส. ไปถอดบทเรียนเรื่องบ้านกาญจนา เขาก็ไปคุยกับเจ้าหน้าที่ สิ่งที่เจ้าหน้าที่รู้สึกมากเลยคือว่า พนักงานพินิจฯ ไม่เคยมีสถานะแบบนี้มาก่อน คำพูดนี้ก็สำคัญนะ แสดงว่าได้เอาคนไปซ่อนไว้ในที่ต่างๆ เต็มไปหมดเลย โดยที่ไม่เห็นหัว เห็นตัว ไม่เห็นคุณค่า เราเอาคนไปซ่อนไว้หมด และก็บอกว่าคนของเราไม่เก่ง แต่ดิฉันคิดว่าเราใช้คนเปลืองเปล่าๆ โดยที่เราลืมไปว่า คนทุกคนก็มีคุณค่า มีความสามารถ

มีอยู่ครั้งหนึ่งที่รู้สึกว่า อำนาจการตัดสินใจ วิธีคิดของเจ้าหน้าที่มันสำคัญ ดิฉันก็พาเจ้าหน้าที่ไปอยู่ด้วยกัน 2 คืน 3 วัน ไปคิดกันว่า พวกเราจะทำอะไรกันที่บ้านกาญจนา เพื่อเด็กๆ ได้บ้าง และปรากฎว่า คนที่เราเอาไปด้วย และไม่เกี่ยวกับเราเลย ก็คือ รปภ. ซึ่งเราไปจ้างขององค์การทหารผ่านศึก เป็นการจ้างเหมา แม่ครัวก็จ้างเหมา ดิฉันเอาไปหมดบ้านเลย

ซึ่งมหัศจรรย์กว่านั้นก็คือ พอเราเอาไปหมดบ้าน มีเด็กอยู่ 19 คนยังไม่ได้กลับบ้าน นอกนั้นกลับบ้านหมด คือ บ้านไกลไม่พร้อมจะกลับ แม่ก็ไม่อยากมารับเพราะว่าลำบากยากจน ทุกครั้งที่มารับเราก็จะจ่ายสตังค์ ก็เหลือ 19 คน ไม่ได้กลับบ้าน แต่เราต้องการให้เจ้าหน้าที่ไปทุกคน รวมทั้ง รปภ. ด้วย

ปรากฎว่า เราเรียกแม่ของบรรดา 19 คน ซึ่งมาไม่ครบ บางคนก็มาไม่ได้ เพราะว่าติดภาระ ถึงที่สุด 2 คืน 3 วันที่เราอยู่บ้านกูด แม่เด็กๆ มาดูแลเด็กๆ ให้ รปภ. ก็ไปกับเรา

และตอนที่เราไปตกผลึกทางความคิดที่บ้านกูด รปภ. เองก็รู้สึกว่าเขาไม่เคยคิดมาก่อนว่า เขาจะได้อยู่ในเวทีอย่างนี้ ตอนที่เขาได้ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา และหลังจากที่เขากลับมาจากบ้านกูด เขาก็เป็น รปภ. ที่แสนจะน่ารักเลย เขารู้สึกว่า เขาเป็น somebody จริงๆ เขาทำงานกับเราเหมือนกับเป็นเพื่อนร่วมทางที่ดีของเรา

ตรงนี้ ดิฉันคิดว่า อาจจะเป็นจุดแข็งของรัฐ แต่ดิฉันเชื่อว่าเป็นจุดอ่อน ก็คือ ความสัมพันธ์เชิงอำนาจ เราใช้มันอย่างไม่ได้เป็นคุณ เพราะว่าที่บ้านกาญจนา เราประสานความสัมพันธ์กันเชิงแนวราบ เด็กๆ ทุกคนสามารถเดินเข้าไปในทุกห้องได้หมด คอมพิวเตอร์ในห้องธุรการเขาก็ใช้ได้ เราจัดสรรว่า ชุดนี้เป็นของเด็กๆ นะลูก เวลาเข้ามาในห้องธุรการ ก็ใช้มุมนี้นะ แล้วเขาก็เดินเข้าออกห้องธุรการ จนเดี๋ยวนี้ เด็กๆ ก็รู้สึกว่า บ้านหลังนี้เป็นบ้านหลังที่สองของเขา มันไม่ใช่คุก และเจ้าหน้าที่เองก็มองภาพเด็กๆ ทุกคนที่เดินเข้ามาในห้อง โดยไม่ได้มองว่าเขาไม่ได้มีตัวตน

ดิฉันไม่รู้ว่า KM คืออะไร

แต่ที่ดิฉันรู้สึก คือ ... รู้ว่าทุกคนเป็นมนุษย์ ทุกคนจะต้องถูกให้คุณค่า และเมื่อทุกคนคิดว่าเป็น somebody ขึ้นมา พลังของเขาก็มีมากมาย เราสามารถเปลี่ยนคนหนึ่งคนจากภาระ ให้เป็นพลังได้ ก็ต้องทำให้เขามีค่าก่อน และหลังจากนั้นก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลง ...

รวมเรื่อง Learn 4 Change ที่เมืองทองธานี