ช่วงนี้มีเรื่องเล่าถึงแดนดินถิ่นสรัสรู้ธรรมของพระพุทธเจ้านับเป็นอารยธรรมสถานที่สำคัญของชาวพุทธทั่วโลกที่จะไปน้อมรำลึกถึงพระพุทธเจ้าคือสังเวชนียสถานแหล่งที่ 2 ดังนี้

2. แดนดินถิ่นพุทธคยา รัฐพิหารประเทศอินเดีย  เป็นที่นักบวชสิทธัตถะเข้ามานั่งใต้ต้นโพธิ์แล้วตรัสรู้ธรรมในวันเพ็ญเดือน 6 ขึ้น 15 ค่ำ  หลังจากค้นหาสัจธรรมมาแล้ว 6 ปี

พุทธคยาปัจจุบันมีเจดีย์ใหญ่ 4 เหลี่ยม สูง 170 ฟุต วัดฐานโดยรอบ 121.29 เมตร ด้านทิศตะวันตกยังมีต้นโพธิ์มีพระที่นั่งที่สร้างขึ้นมาให้จินตนาการว่าพระพุทะเจ้าประทับนั่งแล้วตรัสรู้ธรรมตรงนี้ละ

 ช่วงที่ผมไปนั่งหลับตาทำสมาธิอยู่ใต้ต้นโพธิ์เมืองพุทธคยาแห่งนี้ปรารถนาอยากได้ใบโพธิ์ซักใบเพราะมองหาแถวนั้นเกลี้ยงเลย  อยู่ ๆ ใบโพธิ์ก็ล่วงล่นลงมาเลยเก็บกลับเมืองไทยเป็นที่ระลึก

 เจดีย์ศรีมหาโพธิ์นี้ พระราชาชื่อหุวิชกะ สร้างถวายเป็นพุทธบูชา ภายในตั้งพระพุทธรูปชาวพุทะไทยให้ชื่อว่าหลวงพ่อเมตตา สูง1.66 เมตร มีอายุประมาณ 1,400 ปี

เรื่องต้นโพธิ์นั้นมีดังนี้

ต้นแรก  เป็นสหชาติกับพระพุทธเจ้าที่จะอิงอาศัยกันและกันเพื่อตรัสรู้ธรรม มีอายุ 325 ปี ถูกนางมหิสุนทรีภรรยาคนหนึ่งของพระเจ้าอโศกนำยาพิษและน้ำร้อนมาสาดใส่จนต้นโพธิ์ตาย

ต้นสอง พระเจ้าอโศกสั่งให้นำนมวัว ร้อยตัวมารดต้นเดิมฟื้นคืนงอกออกมามีอายุประมาณ 880 ปี ถูกพระราชาแคว้นเบงกอลชื่อศาศังกะชาวฮินดู บุกมาทำลายต้นโพธิ์ตาย

ต้นที่สาม พระราชาวงศ์โมริยะองค์ท้ายสุดชื่อปูรณวรมัน ตั้งจิตอธิษฐานนำน้ำนมวัว 1 พันตัวมารด ต้นโพธิ์งออกออกมาจากจุดเดิมมีอายุได้ประมาณ 1,250 ปีขาดการดูแลต้นโพธิ์ตาย

ต้นที่สี่ นักโบราณคดีชาวอังกฤษชื่อ เซอร์ คันนิ่งแฮม ใช้หน่อโพธิ์จากต้นเดิมปลูกขึ้นใหม่มีอายุจนถึง พ.ศ. 2552 นี้ได้ 129 ปีแล้วนั้นแล.