ไม่ได้ใช้คำว่า "แขก" เรียกชาวไทยมุสลิมมานานเกือบสิบปีแล้ว หลังจากที่มีโอกาสได้ไปเรียนที่ปัตตานี อะไรทำให้เป็นแบบนั้น ทั้ง ๆ ที่บ้านเดิมอยู่หาดใหญ่ ก่อนหน้านี้พ่อแม่พี่น้องก็เรียกผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามว่า "แขก" แต่การได้ไปอยู่ท่ามกลางความแตกต่างทางวัฒนธรรม ความเชื่อ ทำให้ความคิดฉันเปลี่ยนไป

....ม.อ.ปัตตานี สอนให้ฉันรู้จัก

ฮารีรายอ

ละแซ

ถือศีลอด

ละหมาด

การเอ่ยนามอัลเลาะห์ก่อนการฆ่าสัตว์เพื่อบริโภค (เสมือนการมีสติ ก่อนที่จะบริโภคสิ่งมีชีวิตอื่น)

การรักษาความสะอาดก่อนที่จะละหมาด

ความรักสันติ

ความศรัทธาของเพื่อนชาวไทย-พุทธ ที่เปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม

ข้าวยำน้ำบูดู (ไม่ใช่น้ำเคยแบบสงขลา) ที่อร่อยกว่าอย่าบอกใคร

ดอกดาหลา ในข้าวยำ

กะโป๊ะ ข้าวเกรียบปลาที่คนเหนือสามจังหวัดชายแดนคิดว่ายังไม่ทอด ทั้ง ๆ ที่เรากินเกือบหมดแล้ว

การนั่งสนทนาในวงน้ำชาแทนวงเหล้า

หมวกกะปิเยาะห์

มุสลิมมะ

ฮียาฟ

ฯลฯ

ปัตตานีสอนให้ฉันเรียนรู้ที่จะยอมรับในความแตกต่าง ให้เกียรติซึ่งกันและกัน และไม่ตัดสินผู้อื่นเพียงแค่เขาไม่เหมือนเรา

ทุกความเชื่อล้วนมีคุณค่า ขึ้นอยู่กับเรานำไปใช้อย่างไร

ปัตตานีสอนให้ฉัน เลือกที่จะ "เรียนรู้" ก่อนที่จะ "ตัดสิน" เพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

ขอบคุณม.อ.ปัตตานี

ขอบคุณก๊ะ แบ บัง ทุกคน ที่สอนให้ฉันมีทัศนคติเปิดกว้างที่จะเรียนรู้โลกกว้าง

สอนให้ฉันมีพื้นที่ฐานที่จะเปิดความคิดไม่เพียงแค่ความต่างทางศาสนา แต่มันเป็นพื้นฐานในช่วงชีวิตต่อไปของฉัน

ปัตตานี..ที่รัก