การพัฒนาคุณภาพของครูด้วยกิจกรรมการประกวดครูดีเด่นหรือครูสอนดีเด่น  ได้ดำเนินมาอย่างต่อเนื่อง  ฉันไม่ได้ใส่ใจกับการประกวดสักเท่าไร  เพราะเป็นคนไม่ชอบกฏเกณฑ์และเงื่อนไขที่ถูกกำหนดตัวบ่งชี้มาให้  บางอย่างเราอาจจะทำได้ไม่ดี ไม่เหมาะสมกับนักเรียนที่เราสอนทำให้เสียเวลาโดยเปล่าประโยชน์ 

         ขณะที่ฉันเป็นครูช่วยราชการอยู่ที่โรงเรียนนครไทยวิทยาคม  โรงเรียนได้ส่งฉันเป็นตัวแทนเข้าแข่งขันการประกวดครูสอนภาษาอังกฤษดีเด่น ซึ่งจัดการประกวดครูสอนภาษาอังกฤษเป็นครั้งแรก ส่วนครูสอนวิชาอื่น ๆ นั้นเริ่มมาก่อนหน้าแล้ว  ฉันเริ่มแข่งตั้งแต่ระดับกลุ่มโรงเรียน ระดับอำเภอและระดับจังหวัด ในระดับกลุ่มโรงเรียน ระดับอำเภอหรือระดับจังหวัดนั้นจะมีคณะกรรมการมาตรวจสอบและประเมิน

          นอกจากตรวจข้อมูลเอกสารแล้วสมัยนั้นจะต้องสอนให้คณะกรรมการดูว่าตรงกับแผนการสอนหรือไม่  ฉันทำแผนการสอนแจกให้คณะกรรมการท่านละ ๑ ชุด เพื่อสะดวกต่อการประเมิน  มีการตรวจและสอบถามนักเรียน สอบถามเพื่อนครู รวมทั้งมีการสัมภาษณ์เกี่ยวกับวิสัยทัศน์และความเคลื่อนไหวของการพัฒนาการศึกษา 

         ผลของการได้รับรางวัลดีเด่นการสอนภาษาอังกฤษระดับจังหวัด สำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดพิษณุโลก  ทำให้ฉันต้องรักษาคุณภาพ วันเสาร์และวันอาทิตย์ฉันต้องนั่งรถเข้าเมืองไปเรียนภาษาอังกฤษเพิ่มเติมที่สถานสอนภาษานักเรียนเก่าอเมริกัน (AUA) และให้ความร่วมมือกับโรงเรียนในการรับแขกบ่อย ๆ เพราะมีโรงเรียนอื่น ๆ มาศึกษาดูงาน ทำให้เกิดผลเสียคือเด็ก ๆ ขาดความเป็นธรรมชาติ เมื่อเห็นรถตู้เข้ามาในโรงเรียน  เด็ก ๆ จะต้องตื่นตระหนกวิ่งไปเข้าที่ทำตัวให้เป็นระเบียบเรียบร้อยในทันที   

       วันเวลาผ่านไปเกือบ ๑๐ ปี เมื่อฉันกลับมาที่นครไทยอีกครั้งหนึ่ง  แม้จะไม่ได้มาอยู่โรงเรียนเดิมก็ตาม  ระยะแรกฉันพักอยู่ที่ตัวอำเภอ  มีผู้ปกครองเพื่อน ๆ และคนรู้จักนำลูก นำหลานมาให้สอนพิเศษในตอนเย็นและวันหยุด  แต่ฉันไม่สามารถสอนเด็กเหล่านั้นได้ทุกคน เพราะเป็นเด็กหลายระดับต่างวัยต่างพื้นฐาน  ยกเว้นเด็กชั้นมัธยมบางคนที่สามารถดูแลตัวเองได้จึงมาเรียนตอนกลางคืน และไม่อาจปฏิเสธได้เพราะความหวังความศรัทธาจากผู้ปกครอง  ฉันได้หนีปัญหาโดยการย้ายไปอยู่ในเมืองและเทียวไปโรงเรียนแบบเช้าไปเย็นกลับ

       การประกวดต่าง ๆได้เริ่มขึ้นอีกครั้งมีหลากหลายรูปแบบแต่วิธีการประเมินไม่เหมือนเดิม  ส่งเอกสารและมาดูตัวครูเล็กน้อย  หรือบางครั้งครูที่เข้าประกวดก็นำเสนอข้อมูลและผลงานของตนเอง  แม้ว่าคราวต่อ ๆ มาทำให้ฉันได้รับรางวัลอีกก็ตาม แต่ฉันไม่ได้ภาคภูมิใจแม้แต่น้อย อาจเป็นเพราะฉันเคยผ่านเวทีมาแล้วบ้าง  และเมื่อใครได้รับคัดเลือกจากอำเภอแล้ว จังหวัดหรือเขตก็มอบให้เป็นครูดีเด่น หรือแม้แต่ครูดีในดวงใจ ฉันมีความคิดว่าน่าจะให้เด็ก ๆ หรือชุมชนน่าจะมีส่วนร่วมในการคัดเลือกครูดีเด่นประเภทต่าง ๆ  สาเหตุเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ฉันเกือบเป็นครูที่บ้าเอกสาร  เพราะเมื่อฉันถูกโรงเรียนส่งไปประกวดฉันต้องหมกมุ่นอยู่กับการทำเอกสาร  บางอย่างมีไม่ครบก็ต้องทำเพิ่มให้ครบตามตัวบ่งชี้ที่กำหนดมาให้ เมื่อฉันมีความพร้อมกว่าเพื่อนก็ต้องได้เปรียบเสมอ 

        ภายหลังฉันตัดสินใจว่าควรเลิกกับการประกวดเพื่อรับรางวัลต่าง ๆ ครั้งล่าสุดที่ฉันต้องตัดสินใจเลิกเข้าร่วมกิจกรรมนี้ เนื่องจากการประกวดสื่อต้นแบบฉบับภาษาอังกฤษ  ฉันมีความตั้งใจว่าจะไม่ประกวด  เพียงแต่จะนำไปร่วมกิจกรรมให้สำนักงานเขตฯ มีกิจกรรมเท่านั้น  แต่เมื่อไปถึงมีคนขอร้องให้ร่วมประกวด  วันนั้นฉันมีสื่อภาษาอังกฤษไปร่วมด้วย ๒ ช่วงชั้นคือช่วงชั้นที่ ๒ และ ๓ บังเอิญฉันแอบเห็นคุณครูท่านหนึ่งต้องย้ายสื่อของตนเองจากช่วงชั้นที่ ๒ ไปอยู่ช่วงชั้นที่ ๑ เพื่อหนีจากการแข่งขันกับสื่อของฉัน  และเขาพูดให้ได้ยินถึงสาเหตุการย้ายสื่อของเขา  ผลการตัดสินทำให้ฉันได้รับรางวัลชนะเลิศทั้ง ๒ ช่วงชั้น  ตั้งแต่วินาทีนั้นฉันไม่เคยส่งอะไรไปประกวดอีกเลย  เกียรติบัตรที่ฉันได้มาถูกเก็บไว้ในห้องเรียนจนถึงเวลานี้ วันดีคืนดีนักเรียนเอาออกมาอ่านเล่น ซักถามตามที่สงสัยคงแอบคิดในใจตามภาษาเด็ก ๆ ที่อ่อนประสบการณ์ว่า..ครูดี ครูเก่ง..กระมัง

        ครูที่ดีต้องมีการพัฒนาตนเองให้มีความก้าวหน้าอยู่เสมอ  รวมทั้งการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นที่ยอมรับของพ่อแม่ ผู้ปกครอง  แล้วแต่รูปแบบ วิธีการและโอกาสของแต่ละคน  ฉันเคยเรียนรู้การเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการมาบ้างแล้ว เมื่อช่วยราชการอยู่ที่สำนักงานการประถมศึกษาฯ  แต่ฉันคงไม่มีโอกาสและไกลเกินฝัน  เพราะเหตุผลที่มีความเป็นไปได้ยากมากตามคุณสมบัติต่อไปนี้

        ๑.   ฉันทำหน้าที่ครูช่วยราชการเป็นเวลานานหลายปี  เพื่อน ๆเขามีตำแหน่งเป็นอาจารย์ ๒ ระดับ ๕ ส่วนฉันเป็นอาจารย์ ๑ ระดับ ๔

        ๒.   ฉันต้องมีเวลาสอนในโรงเรียนครบ  ๒ ปีการศึกษาจึงจะมีสิทธิ์ปรับปรุงตำแหน่งเป็นอาจารย์ ๒ ระดับ ๕ ได้

        ๓.   เมื่อมีตำแหน่งเป็นอาจารย์ ๒ ระดับ ๖ เป็นเวลา ๒ ปีจึงมีสิทธิ์ส่งผลงานทางวิชาการเพื่อเข้าสู่ตำแหน่งอาจารย์ ๓ ได้

         ฉันเริ่มศึกษาเรียนรู้และทำผลงานทางวิชาการเพื่อปรับปรุงตำแหน่งให้เป็นอาจารย์ ๒ ระดับ ๕  รอจนกว่าคุณสมบัติครบถ้วน โดยการเสนอแผนการเรียนภาษาอังกฤษชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓  ยังไม่ผ่านเลยทีเดียวแต่ได้ปรับปรุงผลงานเล็กน้อยเนื่องจากหน้าสารบัญไม่ตรงกับหน้าเนื้อหา  และพิมพ์สะกดคำภาษาอังกฤษผิด  ในขณะเดียวกันฉันได้ศึกษาเรียนรู้การเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการอาจารย์ ๓ ไปพร้อม ๆ กัน  เพื่อนครูหลายท่านนึกหัวเราะเยาะฉันที่ก้มหน้าก้มตาทำผลงานทางวิชาการเพื่อเข้าสู่ตำแหน่งแค่อาจารย์ ๒ พร้อมกับบอกว่าของพวกเขาไม่เห็นต้องทำอะไรเลยเพียงขีด ๆ กา ๆ ไปตามช่องการประเมินก็ผ่านได้ง่าย ๆ  ส่วนฉันมัวแต่ไปงมโข่งช่วยราชการฯ อยู่นานมาก เกณฑ์ขีด ๆ กา ๆ จึงปรับเปลี่ยนไปให้มาทำผลงานทางวิชาการแทน

        ฉันใช้เวลาในการพัฒนาตนเองเกี่ยวกับการเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการอาจารย์ ๓ผ่านไป ๒ ปีพร้อมกับอาจารย์ ๒ ฉันมีเค้าโครงการรายงานการใช้นวัตกรรมฉบับสมบูรณ์  โดยการเข้ารับการศึกษาอบรม ที่หน่วยงานเขาจัดขึ้นหลายแห่ง หลายสำนักทั้งใกล้และไกล  ส่วนมากจะมีโอกาสดีที่ได้เข้ารับการอบรมกับครูที่สอนสังกัดโรงเรียนมัธยมกรมสามัญศึกษาเดิม  ทุกคนให้เกียรติและเมตตาที่ฉันมาจากโรงเรียนบ้านนอก ชายแดนก็ว่าได้ ทุกคนให้โอกาสฉันนำเสนองานก่อนเป็นคนแรกเสมอ ๆ ร่วมมือกันช่วยวิพากษ์และช่วยเหลือดูแลฉันอย่างเต็มใจ  ฉันได้ทราบแนวทางการเขียนแผนการสอน การเขียนรายงาน การวิจัย การจัดทำสื่อ นวัตกรรม ใช้เวลาอีก ๒ ปีอย่างต่อเนื่อง

        ปัญหาเกิดขึ้นกับฉันก็คือ  ฉันยังไม่ทราบจะนำผลงานไปส่งที่ไหน ต้องทำอย่างไรอีกบ้าง โรงเรียนต้องจัดการกับฉันอย่างไร  เพราะสมัยนั้นไม่มีแหล่งเรียนรู้กว้างขวางเหมือนปัจจุบัน  ผู้เชี่ยวชาญและพี่เลี้ยงของฉันคือนักเรียน  เพราะเขาบอกฉันได้ว่าเขาไม่เข้าใจตรงไหน ฉันสื่อความผิดพลาดอย่างไร จึงแก้ไขให้ตรงใจเขา  เมื่อวันที่นำไปส่งจึงได้รู้ว่ามีคณะครูอาจารย์ ๓ แต่ละสาขาเป็นผู้ทำหน้าที่กลั่นกรองผลงานอีกครั้งก่อนส่งจริง  ฉันได้รับคำแนะนำแก้ไขเรื่องการเขียนบรรณานุกรมไม่ครบและการอ้างอิง ปี พ.ศ.ไม่ตรงกันกับที่อ้างไว้ในบทที่ ๒  ผลงานของฉันคือ

๑.   แผนการสอนภาษาอังกฤษชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  ตลอด ๑ ปีการศึกษา  จำนวน  ๒๐๐  แผน ๒๐๐ ชั่วโมง รวมทั้งข้อ ๒ และ ๓

๒.   แบบฝึกเสริมทักษะภาษาอังกฤษเรื่องการใช้คำคุณศัพท์(Adjective)  จำนวน  ๔๐  ชุด  ประกอบแผนการสอน  ๔๐ แผน ๔๐ ชั่วโมง

๓.   หนังสืออ่านประกอบ Nakornthai Tourist Attraction  จำนวน ๑ เล่ม ประกอบแผนการสอน ๑๐ ชั่วโมง

        ฉันนำกล่องเอกสารผลงานทางวิชาการไปส่งจำนวน ๕ กล่องกระดาษเอสี่  ไปขึ้นเครื่อง ปรากฏว่าน้ำหนักเกิน  จึงได้รับความช่วยเหลือจากผู้โดยสารไฟล์เดียวกันเป็นเจ้าของสัมภาระให้  วันแรกที่นำไปส่งมีกลุ่มวิชาอื่น ๆ ส่งอยู่ก่อนแล้วประมาณ ๒๐ กว่าราย  ส่วนฉันมีเพื่อนที่อยู่กรุงเทพ ฯ รอรับและไปเป็นเพื่อน  เมื่อถึงวิชาภาษาอังกฤษเจ้าหน้าที่พูดบอกพวกเราว่า “ใครส่งภาษาอังกฤษต้องทำใจหน่อยนะคะ  ผ่านเกณฑ์ยากเหลือเกิน มีแต่ตกกับตกผลการประเมินที่ผ่านมาในปีนี้ยังไม่มีผู้ผ่านเกณฑ์”  และเจ้าหน้าที่ได้นัดเวลาทราบผลประมาณไม่เกิน ๓ เดือน

       เพื่อน ๆ ถามฉันว่ามีกังวลหรือไม่  ฉันตอบอย่างภูมิใจว่า “เราทำได้แม้ว่าจะไม่ผ่านเกณฑ์ก็ตามถือว่าเราได้พัฒนา ถ้าเราไม่ลงมือทำเราจะรู้ได้อย่างไรว่าอันไหนถูกหรืออันไหนผิด” เมื่อฉันเดินทางกลับพิษณุโลกในเย็นวันเดียวกันและไปเข้าค่ายรับการอบรมครูภาษาอังกฤษ เนื่องจากฉันขออนุญาตไปส่งผลงานทางวิชาการ ๑ วัน  หลายคนทราบว่าฉันไปส่งผลงานฯ ทำให้ได้รับฟังเสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่าง ๆ นานา เป็นต้นว่า

๑.   ใครไม่มีเงินเหลือกินเหลือใช้ไม่สมควรจะทำ เพราะการทำผลงานทางวิชาการนี้ใช้เงินมาก  มีแต่ความสิ้นเปลือง มีหลายคนเป็นหนี้สินติดตัวและไม่ผ่านการประเมิน

๒.   ใครไม่จบปริญญาโทก็คงทำอาจารย์ ๓ ไม่ได้ เพราะไม่มีความรู้และเก่งเรื่องการจัดการข้อมูลหรือการทำวิจัย

๓.   โดยเฉพาะครูบ้านนอกนั้นคงจะเป็นไปได้ยาก เพราะเด็กบ้านนอกและครูบ้านนอกไม่เก่งภาษาอังกฤษ เนื่องจากมีน้อยคนที่จบเอกภาษาอังกฤษ

       ฉันส่งผลงานทางวิชาการเพื่อเข้ารับการประเมินฯ เมื่อวันที่  ๒๓  มีนาคม และได้รับทราบผลทางโทรศัพท์จากเจ้าหน้าที่เมื่อวันที่ ๑๖ พฤษภาคม เจ้าหน้าที่คนเดิมโทรศัพท์มาแจ้งว่ามีคนผ่านการประเมินและได้รับอนุมัติเพียง ๑ รายจาก ๒๔ ราย ฉันรู้สึกปลื้ม มีความสุข ตื่นเต้นแต่สามารถเก็บความรู้สึกนั้นไว้ประมาณ ๒ เดือนจึงได้รับคำสั่งแต่งตั้งให้เป็น "อาจารย์ ๓ ระดับ ๖"อย่างเป็นทางการ  ทำให้ครูในอำเภอนครไทยดีใจและตื่นเต้นไปด้วย

        รวมเวลาในการพัฒนาตนเองจากอาจารย์ ๑ ระดับ ๔ เป็นอาจารย์ ๒ ระดับ ๕ และเป็นอาจารย์ ๓ ระดับ ๖ เป็นเวลา ๔ ปีเต็ม  ขณะนั้นครูประถมศึกษาสังกัด สปช.ในอำเภอนครไทยยังไม่มีอาจารย์ ๓ ฉันจึงเป็นอาจารย์ ๓ คนแรกของอำเภอนครไทย ดูเหมือนฉันได้แจ้งเกิดที่นี่เสมอ  นอกจากเงินเดือนระดับ ๖ แล้วมีเงินประจำตำแหน่งเพียง ๓๕๐๐  บาทเท่านั้น  เมื่อเงินเดือนถึงระดับ ๗ ก็ได้เลื่อนเป็นอาจารย์ ๓ ระดับ ๗ เงินประจำตำแหน่งเท่าเดิม  และเมื่อถึงอาจารย์ ๓ ระดับ ๘ เงินประจำตำแหน่งจึงเพิ่มขึ้นเป็น ๕๖๐๐ บาท และได้ปรับเปลี่ยนเป็นวิทยฐานะครู คศ.๓ ชำนาญการพิเศษ ในปัจจุบัน