ลองยิงคิวโดะมาตั้งนาน ไม่เคยรู้ขั้นตอนของการทำไทไฮ  (体配 taihai) เลย เมื่อวานนากาโอะเซนเซ (ครูคนที่ไปนางแบบตอนงานแข่งคิวโดะที่ผ่านมา) สอนรุ่นน้องที่เพิ่งเข้าชมรมมาใหม่ เราเลยถือโอกาสเนียนๆ ไปเรียนด้วยคน

ไทไฮ  (体配 taihai) เป็นขั้นตอนพิธีการในการเดินเข้าโดโจ (สนามยิงคิวโดะ) จะใช้เวลาที่จะเข้าแข่งข้น หรือว่าจะสอบเลื่อนขั้น หรืออะไรก็ตามที่เป็นพิธีการ จริงๆก็เคยนำรูปมาลงไปแล้วเมื่อครั้งที่นากาโอะเซนเซลงแข่งคิวโดะนี่แหล่ะ

พูดถึงโดโจ (道場 Dojo) ก็จะให้ความรู้สึกเหมือนเวลาเดินเข้าห้องนาฏศิลป์แล้วมีพ่อครู ก็ไม่ควรจะเดินโท่งๆเข้าไป ทุกครั้งที่จะเดินเข้าไปยิงธนูกับเป้าจริง (มาโตมาเอะ 的前） ก็ต้องมีการแสดงความเคารพให้กับคิวโดโจก่อน ตัวโดโจกับโรงซ้อมก็จะมีประตูทางเข้า-ออก แบ่งเป็นสัดส่วนชัดเจน มีคล้ายๆธรณีประตูคั่นอยู่ แต่อยู่ในระนาบเดียวกับพื้น ไม่ได้ยกขึ้นมาเหมือนเวลาจะเข้าอุโบสถวัด แต่ห้ามเหยียบเหมือนกัน!

• การทำความเคารพ (礼 เร) ก็ต้องโค้งช่วงบนของร่างกายลงไปลึกๆหน่อย แต่ว่าคอไม่งอ ต้องไประนาบเดียวกับหลัง (เหมือนถูกเสียบไม้ไว้ต้งแต่กลางหัว ถ้าจะก้มก็ต้องก้มลงไปด้วยกันทั้งดุ้น) ใช้เวลาแสดงความเคารพโดโจตอนเดินเข้าและก่อนเดินออก

• การคำนับ (ゆう　ยู) ก็ก้มเหมือนเร แต่ว่าก้มเพียงน้อยๆ คออย่าพับ ใช้เวลาคำนับเป้าตอนที่เข้าประจำตำแหน่งแล้ว
  

• ทุกท่วงท่าในทุกอิริยาบทจะต้องทำให้ช้าและชัดเจน (ว่าง่ายๆต้องมีสติทุกย่างก้าว) และไม่มีอิริยาบทที่เสียไปเฉยๆ (waste movement) จะก้าวก็ต้องก้าวให้เต็มพื้นที่
  

• การก้าว  ก้าวแรกจะใหญ่ที่สุด ก้าวที่สองจะกลางๆ ก้าวที่สามจะสั้นๆ นอกจากตอนเดินแถว ทุกๆครั้งจะก้าว 3 ครั้ง ตั้งแต่ตอนเดินเข้าโดโจ ตอนเข้าประจำที่ก่อนยิง และตอนออกจากโดโจ
  

• การเลี้ยว จะใช้วิธีการตัดมุม เช่นท่าจะเลี้ยวขวา ก็ให้ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า แล้วค่อยปาดเท้าขวาไปด้านขวา หรือถ้าจะเลี้ยวซ้ายก็ให้ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้าก่อน แล้วค่อยปาดเท้าซ้ายไปทางซ้าย
  

• การนั่ง ให้ย่อเท้าขวาไปด้านหลังก่อนครึ่งเท้า แล้วก็ค่อยๆย่อตัวลง (นั่งเป็นท่าเทพบุตร ส้นเท้าตั้ง)
  

• การลุก ก็ให้ยกตัวขึ้นมาก่อนแล้วก็ตั้งเท้าซ้าย และยันตัวลุกขึ้น
  

• การเลี้ยวตัวเวลานั่ง (จะเลี้ยวขวาเท่านั้น) ให้ยกตัวขึ้นมา แล้วเลื่อนขาด้านซ้ายให้เข่าซ้ายคร่อมๆเข่าขวาเฉียงๆ แล้วก็เอี้ยวตัวตามไปทางขวา
  

       ไปชมวิดีโอกัน (ได้ลิงค์มาจากพี่ใหญ่)

ิิิ

สรุปขั้นตอน

1. ก้าวเข้าโดโจด้วยเท้าซ้าย ก้าวใหญ่ๆ แล้วก้าวขาขวาเลยไปเฉียงๆด้านขวา ในระหว่างที่ลากขาซ้ายมาชิดก็แสดงความเคารพ (เร) (ตำแหน่งที่ต้องหันเวลาเคารพคือด้านขวาของโดโจ จะมีเป้าธนูวางอยู่ จะให้อารมณ์เดียวกับพ่อครูนาฏศิลป์เลย)

2. เดินแถวเข้าประจำที่หน้าเป้าของตัวเอง

3. พอเรียงแถวเสร็จครบทุกคน ก็ลงนั่ง คำนับ (ยู)  หันหน้าไปทางเป้า

4. จากนั้นก็ลุกขึ้นมา เดินตรงๆไปข้างหน้า 3 ก้าว (ใหญ่ กลาง เล็ก) ให้สุดท้ายไปอยู่ระดับตำแหน่งเตรียมยิง

5. ลงนั่งอีกที หันหน้าตรง

6. เลี้ยวตัว หันไปด้านขวา (ด้านซ้ายตรงกับเป้า)

7. ขึ้นสายธนูอะไรก็ว่าไป

8. ขึ้นสายเสร็จก็ลุกขึ้น ยกธนูไว้ระดับแขนขนานกับพื้น

9. จัดระเบียบร่างกาย (ตาม 8 ขั้นตอน) ในการยิงคิวโดะ

10. พอยิงเสร็จก็ลงนั่งใหม่ ขึ้นสายดอกใหม่เตรียมไว้ (เวลาไทไฮ จะยิงครั้งละสองดอก ตอนยิงดอกแรก มือขวาก็ต้องกำลูกธนูอีกดอกไว้ด้วย)

11. ยิงเสร็จครบสองลูกก็ไม่ต้องนั่งลงแล้ว เดินมุ่งหน้าจะออกจากคิวโดะโจ

12. ก่อนออก หันไปแสดงความเคารพหนึ่งที แล้วก็ก้าวขวาและซ้าย ให้ขาซ้ายไปชิดขอบๆธรณีประตู แต่ไม่เหยียบ แล้วก็ก้าวขวาข้ามธรณีประตูไป เป็นอันเสร็จสิ้นขั้นตอนไทไฮอย่างสมบูรณ์