พี่น้องที่รัก มิตร GTK นับถือยิ่ง  ชีวิตของคนเรา เกิดมา ต่างสถานะ ต่างรูปแบบของแต่ละคน แต่ละภาคอยู่แล้ว  และชีวิตของทุกคนก็ต้องดิ้นรน ไปตามแบบฉบับของตนเอง  ชาวนาบางคน คนที่ไม่มีเงิน ก็ใช่ว่าเขาจะไม่มีกิน หรือแสนรัดทด เพราะในน้ำก็ยังมีปลา ในนาก็ยังมีข้าว ในป่าก็ยังมีอาหารป่าให้บริโภคอีก รับรองการกินไม่มีรันทด ถ้าไม่สร้างหนี้สินเพราะอยากได้เกินตัว  แบบไม่ประมาณตนเอง  อยากได้อย่างอื่นจนเป็นหนี้สิน

 การปลูกถั่วดินใช้  เริ่มปลูกตั้งแต่เดือนมีนาคม  แล้วมาเก็บเกี่ยว ในช่วงเดียวกันกับ เวลาที่กำลังดำนา คือเดือนกรกฎาคม  ซึ่งช่วงนี้ก็เป็นระยะเก็บเกี่ยวถั่วไปพร้อมกับดำนา แล้วแต่ใครจะเลือกทำก่อน  คนที่ดำนาเสร็จแล้วก็จะเก็บเกี่ยวถั่วลิสง  อยู่ในช่วงฤดูฝนนี่เอง

อาชีพที่สำคัณในช่วงฤดูฝน  ที่จะพลาด หรือเลือกไม่ทำไม่ได้

ชาวนาจ้า   กระดูกสันหลังของชาติ 

         โดยเฉพาะชาวเกษตรกร ชาวไร่ ชาวนา ยิ่งชาวนายิ่งเป็นกระดูกสันหลังของชาติ  ถ้าเราขาดอาชีพชาวนาไป  เราจะลำบากแค่ไหน เพราะไม่ใครปลูกข้าวให้เรากิน  ทั้งที่เราก็รู้ว่า ชาวนามีความสำคัญ ปลูกข้าวให้เรากิน แต่ชาวนากลับไม่มีใครสนใจ ดูแล เอาใจใส่เขาเท่าที่ควร  ในเรื่องปุ๋ยเคมี มีราคาแพง  ข้าวราคาถูก ขายไม่ได้ราคา ไม่สมกับความเหน็ดเหนื่อย  ทำอย่างไร ก็ไม่รวยสักที  บางคนถึงกับยอมทิ้งถิ่นไปขายแรงงาน เพราะมันมีตัวกำหนดว่า ทำงานแล้วจะได้รายได้ที่ตายตัวแน่นอนต่อเดือน คือเงินเดือน  พอมีความหวังว่าจะได้   แต่การปลูกข้าว เมื่อปลูกไปแล้ว หักค่าปุ๋ย ค่าจ้างแรงงานแล้วใช้หนี้หมดแล้ว  ต่อไปต้องหากินใหม่ (ซึ่งทุกวันนี้ไม่ค่อยจะมีลงแขกช่วยกัน ต้องจ้างรายวัน สูงด้วย)ปลูกข้าวมาเผื่อไว้ขายยามฉุกเฉินนั้นอย่าไปคิด    จึงปลูกข้าวไว้เพียงบริโภคในครัวเรือนเท่านั้น  ถ้าจะเอาไปขาย ก็คงคิดแล้วคิดอีก  เพราะถ้าไปซื้อเขากินไม่ไหวแน่นอน ยิ่งโดยเฉพาะคนที่ครอบครัวใหญ่ๆ  ชาวบ้านจะนิยมอยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่คนที่มีนา  ปลูกข้าวจึงจะอยู่รอดได้

 

 

หลังจากดำนาแล้ว ก็จะเริ่มเก็บเกี่ยวถั่วฝักยาว  มะเขือเทศ ที่ปลูกไว้ก่อนลงนา กิจกรรมฤดูฝน

หลังจากดำนา กิจกรรมฤดูฝนชาวบ้านก็จะเก็บเกี่ยวพืชผักไปขาย เพื่อเป็นทุนเลี้ยงชีพประจำวัน

         บางครั้งการทำนาที่เคยเป็นอาชีพหลักก็กลายเป็นอาชีพเสริมไป  แล้วก็พากันไปทำอย่างอื่นผสมผสาน เพื่อความอยู่รอด เช่นปลูกอ้อย ปลูกมัน ปลูกยางพารา ปลูกพืชผักสวนครัวตามฤดูกาลไว้ขาย  แม้จะใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเสริม  ก็ยังไม่สามารถแก้ปัญหาได้   นับตั้งแต่ ไร่นาไม่มีเหลือ เพราะเอาไปจำนำ จำนองหลุดไปสาเหตุเพราะ วิ่งตามวัตถุนิยม  สิ่งอำนวยความสะดวกเข้ามา คนขี้เกียจเพราะสบายขึ้น  หลงวัตถุนิยม  อะไรก็ใช้เงินซื้อเอา  จึงต้องหาเงินให้พอใช้  และยอมเป็นหนี้ เพราะอยากได้ รถ อยากสร้างบ้านสวย อยากซื้อที่เพิ่ม

ขอแสดงความคิดด้วยคน

        พี่น้อง GTK ที่รักคะ  ดิฉันเป็นห่วงเรื่องหนึ่ง  ห่วงเรื่องชาวนาที่แท้จริง กลับทิ้งถิ่นไปขายแรงงาน  ดิฉันมีความคิดว่า  ถ้ามีใครหรือผู้มีส่วนร่วมเกี่ยวกับเกษตร  มาดูแลให้การสนับสนุน การปลูกข้าว ให้ได้ผลดี ขายให้ได้ราคา  สนับสนุนเท่าที่ทำได้อย่างดีที่สุด  เพราะชาวนาเขามีความสามารถทำนา อดทน ต่อสู้  และเข้าใจการทำนาดีที่สุด  ถ้ามีคนให้ความรู้ หรือดูแลให้ราคาดีๆ เขาคงไม่ทิ้งถิ่นไปขายแรงงานกันหรอก เพราะแรงงานของเขาที่ไปทำ  เมื่อมาเปรียบเทียบกับการทำนาแล้ว  แรงงานของเขาสามารถทำรายได้หรือปลูกข้าวได้ดีมากกว่าการไปรับจ้างเสียอีก แต่เขาก็จำเป็นต้องไป เพราะรายได้ไม่มี รายได้ไม่พอ  แถมมีหนี้สิน ล้นพ้นตัว

ได้ข่าวว่า

         ดิฉันได้ข่าวว่า พวกอาหรับ  ที่มีทรัพยากรน้ำมัน ทำให้ประเทศเขาร่ำรวยเป็นมหาเศรษฐี  น้ำมัน  แต่รู้ไหม แผ่นดินเขา เป็นทะเลทราย  หาที่จะปลูกข้าวกินก็ไม่มี  มีแต่เงินที่ได้จากน้ำมัน แล้วก็ไปหาซื้อข้าวกิน  พี่น้องคิดไหมว่า  ข้าวก็มีความสำคัญพอๆกับน้ำมัน ถ้าไม่มีข้าวคนเราก็อยู่ไม่ได้  เขามีน้ำมัน แต่เรามีข้าว ตามจริงชาวนาสมควรจะรวย พอๆกับการมีน้ำมันเนาะ  คิด   คิด ในเมื่อประเทศเราเป็นประเทศกสิกรรม มีแผ่นดิน  มีน้ำพร้อม ชาวนาก็มีพร้อม ทำไมเราถึงไม่สนับสนุน ชาวนาไทยบ้าง ในการปลูกข้าวให้ได้ราคา และได้ผลผลิต ออกขายต่างประเทศได้ ในราคา ที่พอสมควร  เดี๋ยวนี้ประเทศข้างเคียงเรา ปลูกข้าวขายตัดราคาขายแข่งเราแล้ว

      และรู้ไหมว่าตอนนี้  ประเทศที่เขาร่ำรวย  เขาไปเช่าที่ต่างประเทศ ปลูกข้าวแล้ว เช่นประเทศจีนและเกาหลีใต้  และตอนนี้ดิฉันได้ยินว่า ประเทศอาหรับ เศรษฐีน้ำมันทั้งหลาย จะมาเช่าที่ในประเทศไทย เพื่อปลูกข้าวกันแล้วเช่นกัน  คิด คิด  ยอมไหม   เขาเรียกกันว่า "ปฏิบัติการที่นาแลกดอลลาร์" ดิฉันมีความเป็นห่วงเป็นใย ที่ผืนนาของคนไทย จะไปอยู่ในมือคนต่างชาติ คนต่างชาติมาปลูกข้าวในไทย  แล้วก็ขายให้คนไทยกิน  คงจะน่าหัวเราะฟันหักเลยนะคะ

 ถึงแม้เขาจะมีกฎหมายกำหนดว่า คนต่างชาติสามารถมาเช่านาคนไทยโดยให้ถือหุ้นกับคนไทยได้ไม่เกิน  49.99%  ครึ่งต่อครึ่ง  แล้วเราจะตรวจสอบได้อย่างไร เพราะ อาจจะมีคนไทยสมรู้ร่วมคิด หรือไม่ก็แอบอ้างเอาชื่อคนไทยมาสรวมรอยเป็น  100% จะทำอย่างไง  ซึ่งแท้ที่จริง เขาเป็นผู้ลงทุนหมด   แล้วเอาเงินมาจ้างแรงงานชาวนาไทย  คราวนี้แหละชาวนาไทยจะมีเงินเดือนจากการรับจ้างปลูกข้าว  ถ้าเป็นจริง  สงสารประเทศไทยนะ  (คิดเอง ว่าเอง)  เราจะได้ซื้อข้าวเมืองนอก คนไทยทำนี้แหละ   MADE  IN THAILAND

                 แต่ก็ยังดี  ที่กำหนดไว้ว่า  อาชีพชาวนา และการปลูกพืชผัก  ทำได้แต่คนไทยเท่านั้น ไม่เช่นนั้น มันจะไปเป็นของชาวต่างชาติหมด  โดยเฉพาะประเทศที่มีพื้นที่การเกษตรน้อย เขามองหาอยู่แล้ว  อะไรก็ตามแต่  ขออย่าให้ชาวนาได้ ทิ้งถิ่น ต่อไปอีกเลย ให้กลับมาเห็นความจำเป็น ในชีวิต  และตระหนักถึงความเป็นไทย  ที่สำคัญก็คือ  รัฐบาลควรใส่ใจ มัวแต่เถียงกันอยู่ได้                             

         

            ดิฉันจะเล่าเรื่องปลูกแตงให้ฟังทีหลังนะคะ นี่ก็หลังเก็บเกี่ยวข้าวแล้วปลูกต่อ ปีไหนได้ราคาดี  ก็พากันยิ้มแย้ม ปีไหนราคาตก รายได้ก็หด

ไต้เห็ด นี่ก็กิจกรรมหน้าฝน

  จะว่าเรื่องใหม่  จะชวนไปไต้เห็ด นี่ก็เป็นกิจกรรมในหน้าฝนเช่นกัน

 อาหารธรรมชาติที่หาได้ จากป่าโคก จากค่ายทหารเปรม  ติณสูลานนท์ 

โดยการไปส่องเอา เหมือนไปส่องกบคะ (ไต้เห็ด ที่เหมือนไปไต้กบ)

 

        ที่เกริ่นมาทั้งหมดนี้ เป ไม่ใช่อะไรหรอกคะ  จะพาไปดูขาเก็บเห็ดกัน  ที่ป่าโคก ค่ายทหาร เปรม ติณสูลานนท์  เป็นป่าโคกที่ยังเหลืออยู่  อยู่ในเขตอำเภอน้ำพอง  ใกล้กับอำเภอกระนวน  เส้นถนนผ่านสู่ขอนแก่น ใช้เส้นทางเดียวกัน แล้วก็เป็นเส้นไปดูงู บ้านโคกสง่าด้วย   ทำไมดิฉันจึงอยากนำมาเล่า  เพราะที่นี่ เป็นป่าโคกใหญ่มาก  เป็นแนวเขตทหารมีรั้วล้อมรอบไปหมด  เอาไว้ซ้อมรบ  ซ้อมยิงปืน  ซ้อมขับเครื่องบิน เวลาเขาซ้อมรบ เขาห้ามเข้ามายุ่มย่าม ก็จะมีมาให้วิทยุชุมชนประกาศเตือนห้ามคนเข้าไปในระยะที่มีการซ้อม  แต่ระยะปกติก็ปล่อยให้ชาวบ้านเขาไปหาของป่ามากินได้ ก่อนเข้าป่า จะต้องเข้าทางประตู มีทหารถามไถ่กันก่อน เพราะเป็นค่ายฝึกทหาร ห้ามเข้าโดยไม่ได้รับอนุญาต

นี่แหละคะ  บรรยากาศ ที่มองเห็นคนพอรำไร  เพราะทุกคนที่เข้ามา ก็ลุยเข้าป่าไปหาเก็บเห็ดที่เห็นอยู่นี้เป็นป่าเต็งรังคะ  จะอุดมสมบูรณ์ไปด้วยอาหารป่าต่าง อีรอก ดอกกะเจียว นี่เป็นป่าในค่ายทหารเปรมคะ และที่เห็นใบหญ้า นั้นคือต้นเพ็กคะ  นำลำต้นที่เล็กเรียวเหมือนต้นไผ่มาสานกัน ทำสาดเสื่อได้ และพอหมดหน้าเห็ดระโงก  ก็จะมาเก็บเห็ดเพ็ก ที่มีดอกขาวเล็กมาก

นี่ สามคนไปเก็บเห็ดทั้วัน ทั้งคืน เป็นเพื่อนกัน หลายรอบแล้ว  มาดูซิกลางวันว่า ได้เห็ดมากไหม

การเก็บเห็ดยามกลางคืน  เพราะตอนกลางวัน คนมาก จึงไปในตอนกลางคืน  นี่ขากลับเก็บเห็ดกันมาแต่เมื่อเช้าแล้วนะคะ  เดี๋ยวเราจะดูว่า เขาได้เห็ดแค่ไหน เริ่มเข้าป่าเช้า  แล้วตอนค่ำจะออกหาอีกที   ตื่นตั้งแต่ ตี 1-  ตี 2   แล้วจะตามไปดูกันอีกที

เห็ดทั้งสามคน ที่เก็บมาเมื่อเช้านี้ ถึง 5 โมงเย็น   3 ตะกร้า ได้แกงกินตอนเย็น  ถ้าเบื่อเพราะกินทุกวันก็นำไปขาย    และคิดว่าจะไปไต้เห็ดในช่วงตี 1  หรือ ตี 2  อีกครั้งหนึ่ง

      การเก็บเห็ดไม่เหมือนใคร ก็เพราะเป็นป่าโคกใหญ่นี่เอง ยามกลางวัน  จะมีคนหลั่งไหลมาทั่วสารทิศ ในเขตใกล้เคียง เพื่อมาเก็บเห็ด  จะมีรถเรียงรายมาจอดเรียงแถวกัน ปานว่า มาเที่ยวห้าง รถบรรทุกคนเต็ม พร้อมด้วยตะกร้าใส่เห็ด คนจากแดนต่างๆ มาลงเก็บเห็ด และการที่คนมาพบกันมากมายนี่เอง  ดิฉันจึงขอบอกว่า  ปานงานบุญ สวนเสเฮฮา  แต่ละพวกที่มา จะจับกันเป็นกลุ่ม เรียงหน้ากระดานกันไป  พอเริ่มเข้าป่าเห็ด เห็นเห็ดก็จะตะโกนเรียกกันให้มาทางนี้ ไม่แย่งกัน ป่ามันกว้างใหญ่ และเพราะเห็ดมันมากมายเหลือเกิน เดินตามเก็บกันจนเพลิน  และถ้าหากว่าหลงกัน กะว่าไม่เห็นกันแล้ว ก็จะตะโกนเรียกกันเป็นระยะ  ที่หลงก็เพราะพอต่างคนก็ต่างเก็บเห็ดกันเพลิดเพลินนั่นเอง  ดิฉันเลยถามเขาว่า ไม่กลัวหลงป่าหรือ กลัวอยู่  แต่ขณะที่เก็บเห็ดไป  ก็เรียกกัน ส่งสัญญาณเป็นครั้งคราวให้รู้ว่าตอนนี้ใครอยู่ทิศไหน  อืม…

        

ชาวบ้านไม่อดอยาก แต่ไม่มีเงิน ก็พออยู่ได้ กิจกรรมหน้าฝน 

 

พี่น้องที่รักทุกท่านคะ  วันนี้ เน็ทเป็นไรไม่รู้  ทั้งวัน ได้เรื่องเดียวกลับไปกลับมา  หยุดก่อนกลัวมันหายไปหมดคะ

เป็นกำลังใจให้ด้วย  อุตส่าห์ทำสกรุ๊ปให้อ่านชีวิตชาวบ้าน

กิจกรรมในช่วงฤดูฝน ที่ไม่อดอยาก

 

  

 พี่น้องคงยังไม่เคยเห็นการส่องไฟไต้เห็ด ก็มีที่ ป่าโคกค่ายเปรมติณสูลานนท์นี่แหละคะ

เคยได้ยินแต่ไปไต้กบ  ทีนี้มาไต้เห็ดกัน สาเหตุก็เพราะยามกลางวันคนมาเก็บมากมาย ตามรอยกัน มันจะได้น้อย  ฉะนั้นคนที่อยู่ใกล้บริเวณนี้  เขาจะมาเก็บกันยามกลางคืน ซึ่งผิดแผกแตกต่างไม่ธรรมดา เพราะเก็บเห็ด โดยทั่วไป เขานิยมมาเก็บกันยามกลางวัน  เป็นส่วนมาก 

มีที่นี่ที่เดียว เก็บเห็ดกันยามกลางคืน ตามไปดูได้

โดยการส่องเห็ดกันยามกลางคืน เป็นการหาเห็ดที่ไม่ธรรมดา

ภาษาอีสาน

การส่องเห็ด  คือการคาดไฟฉายที่หน้าผาก ส่องไปตามทางที่เดิน พร้อมมีไฟฉายกราดไปตามทางเดินสุมทุมพุ่มไม้  เพื่อหาเห็ด ที่ผุดขึ้นมาใหม่

ภาษาอีสาน เรียกการส่องเห็ดว่าไต้เห็ดคะ