วันนี้ จะพาท่านไปเก็บเห็ด พร้อมกับวิเคราะห์ วิจัยเห็ด กล่าวกันว่าเห็ดมักจะเกิดขึ้นในฤดูฝนและขึ้นอยู่กับอากาศร้อนชื้น  ถ้าคนอีสานเขาเรียกว่า  (เอ้าเห็ด) อากาศจะอบอ้าวมาก เห็ดถึงจะเกิดดี  คนอีสาน เมื่อมีความรู้สึกว่าตนเองอบอ้าว  อึดอัดเหลือเกิน  จะเป็นสัญชาตญาณบ่งบอกว่าต้องเริ่มออกไปหาเห็ดได้แล้ว จะชักชวนกันไปเป็นกลุ่มๆ

พี่น้อง GTK ที่รักทุกท่านคะ  ก่อนจะเข้าไปเก็บเห็ด  จะมีทหารยามเฝ้าเวรยามอยู่คะ  ต้องขออนุญาต เข้าไปเก็บเห็ด ก็มีแต่ช่าวบ้านคนเก็บเห็ด วิ่งเข้าวิ่งออกทั้งวัน  สำหรับดิฉันมาคนเดียวถือกล้องจะเก็บภาพคนเก็บเห็ดเพื่อทำสกรุ๊ปวิถีชีวิตยามมีเห็ด ถ่ายรูปกับทหารไว้เป็นที่ระลึก

มารู้เรื่องราวต่างๆของความเป็นไปเป็นมาของเห็ดกันดีกว่า ดิฉันก็พึ่งรู้รายละเอียดวันนี้เช่นกัน

     เห็ดต่างๆจะเริ่มทยอยกันเกิดเป็นระยะของเห็ดต่างๆ  และแต่ระยะ ก็จะเป็นช่วงๆ ว่าช่วงนี้จะเกิดเห็ดอะไร เห็ดจะเริ่มมีเมื่อถึงเดือน  พฤษภาคม  มิถุนายน กรกฎา สิงหาคม   กันยายน

           เรื่องการเกิดของเห็ดนั้น ยังขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ  เห็ดจะเกิดดี เมื่ออากาศร้อนชื้น คนก็อบอ้าว  เรื่องเห็ดจะเกิดมากหรือน้อย ก็ยังไม่แน่นอนอีก  อบอ้าวเมื่อไร รู้กัน

        และในระยะที่เห็ดออกนี้ ในป่าก็จะเต็มไปด้วยอีรอก  ดอกกระเจียว เป็นช่วงที่ป่าอุดมสมบูรณ์มาก เข้าป่าจะได้ของป่าออกมาบริโภค ไม่อดอยาก

         เห็ดไม่ใช่ว่า คิดอยากเกิดที่ไหน ก็จะเกิด โดยเฉพาะเห็ดระโงก  เห็ดเผิ่ง  เห็ดไค เห็ดเหล่านี้ จะเกิดกันที่ป่า ป่าที่เรียกว่าโคก  คือเต็มไปด้วยต้นไม้ธรรมชาติ  ถ้าป่านั้นมีไม้เต็งรังมาก  ให้รู้เลยว่า ท่านจะได้เห็ด ระโงก  เห็ดเผิ่ง  เห็ดไค ซึ่งทั้ง 3เห็ดนี้ อร่อยและมีราคาสูงมาก   สำหรับเห็ดไคนั้น คนนิยมเอาย่าง ทำป่น เพราะมีกลิ่นหอมเหมือนที่เราชอบกลิ่นแมงดานั่นแหละคะ

พี่น้อง GTK ที่รักทุกท่านคะ เห็ดระโงก เห็ดไค เห็ดเผาะ เห็ดเผิ่ง(ผึ้ง) ที่นิยมบริโภคกันที่สุด

        ระยะเริ่มแรก พอเข้าหน้าฝน ก็จะเห็นเห็ดอันดับแรกที่จะมีก่อนเพื่อนในระยะนี้ ก็จะได้เห็ดระโงก  ซึ่งจากการที่ดิฉันไปสัมภาษณ์มานั้น  เห็ดระโงกเดี๋ยวนี้  กิโลกรัมละ 200-250 บาทเชียว  ซึ่งถือว่าเป็นเห็ดที่แพงที่สุด  และอร่อยที่สุด  คนเก็บเห็ดเขาบอกว่า  เห็ดระโงกมี  2  ชนิด ชนิดที่ดอกสีเหลืองกินได้  แต่ถ้าหุ่นเหมือนกัน แต่สีขาว ห้ามกิน เพราะเป็นพิษ อันตรายถึงตายได้  ถ้าเกิดเมาขึ้นมา รักษาขั้นต้นไม่ทันเสียชีวิตได้

         ส่วนเห็ดไค นำไปย่างทำป่นนั้น  ราคากิโลละ  100  บาท บางครั้งก็แพงกว่านี้ ถ้าปีใดมันออกจำนวนน้อย  และหลังจากนั้น ก็จะมีเห็ดเผาะ เห็ดเผาะจะมีลักษณะกลมเหมือนไข่นกเล็กๆ  จะเริ่มมีมาแต่เดือนพฤษภาคม เช่นกัน เวลาออกหาเมื่อเดินป่า ต้องสังเกตที่พื้นดิน  มีรอยดินแยก ต้องค่อยๆเอาช้อนไปตัก ไปขุดออกมา แล้วบริเวณนั้นไม่ต้องเดินหนีห่าง เพราะจะเป็นถิ่นของมัน ค่อยสังเกตหา  บางครั้งเมื่อกี้เพิ่งเอาตรงนี้ หันกลับมา มันก็มีอีก เพราะมันจะโผล่เป็นระยะ   ที่เคยมีสปอร์ในดินฝังไว้ พอได้รับความชื้นจากฝนตก ก็เริ่มออก เห็ดเผาะยังมี 2 ชนิด  ชนิดหนึ่งจะขาว อ่อนนุ่ม แกงอร่อย  ราคาจะแพงมาทีเดียว  อีกชนิดหนึ่ง  เห็ดเผาะหนัง จะหยาบและรสชาติไม่อร่อย ราคาจะถูก

       และเขายังบอกอีกว่า เห็ด ถ้าเป็นป่าของมัน หาเท่าไหร่ก็ไม่มีวันหมด   มันจะทยอยผุด  ขึ้นมาเป็นระยะ  แม้คนเดินตามข้างหลังมา  ยังสามารถเก็บมาได้อีก   และเห็ดแต่ละอย่างจะขึ้น  ตามหลังเป็นเดือนๆตามมาอีกหลาหลายชนิด  เช่น เห็ดก่อ  เห็ดเพ็ก เห็ดยูคา เห็ดยูคา แม้จะมีรสขม  แต่ชาวบ้านก็ยังนิยมกิน  เพราะหลังจากเห็ดพวกนี้เกิดเป็นพวกสุดท้ายแล้ว  ก็ต้องรอช่วงฤดูฝน คราวหน้าถึงจะได้กินอีกครั้ง หมดฤดูกาลเก็บเห็ด

มาเรามาดูว่าชาวบ้านได้เห็ดอะไรกันมากที่สุด

 คนขยันหาไปขายก็จะหาให้เต็มตะกร้า 

 ส่วนคนหาไปกินก็เอาเท่าที่กินวันหลังมาหาใหม่

การ เก็บเห็ดนี้  มีนิยายปรำปะรา ที่เย้าหยอกกัน จนติดปาก 

       และการเก็บเห็ดใน ค่ายทหารเปรมนี้  วันนี้ดิฉันไปเจาะข่าวมา  หาตอนกลางคืนคะ  ดิฉันถามเขาว่า ทำไมกลางวันไม่หา  เขาบอกว่า คนท้องถิ่นไกลๆ เขาจะเหมารถมาหากลางวัน  คนมากมายเลย แย่งกัน แทนที่จะได้มาก กลับได้น้อย

        ส่วนคนที่อยู่ใกล้ค่ายเปรม จะออกหาในช่วงกลางคืน เหมือนไปไต้กบ(เอาไฟใส่หน้าผาก ส่องไปตามพื้นดินเพื่อกาเห็ด  พร้อมกับถือไฟฉายกราดส่องหา  ค่อยๆเดิน)   แต่การเก็บเห็ดโดยการส่องเห็ดนี้  เรียกว่าไปไต้เห็ด จะมีไฟส่องหน้าผาก พร้อมไฟฉาย  และอากาศยามกลางคืนเย็นสบายดี ก่อนนอนก็ออกมาหา ง่วงนอนแล้วก็กลับเข้าบ้านไป (สำหรับคนที่อยู่ใกล้ป่าโคกนี้  เขาจะนิยมมาเยี่ยมยามเห็ด เก็บเห็ดในตอนกลางคืน)  ดิฉันมีภาพคนหา เห็ดยามกลางคืนมาให้ดู แต่เผอิญมันไม่ชัดเจน มีบางภาพ การส่องเห็ดมาให้ดู

นี่รูปการส่องเห็ดคนละที่นะคะ  ตามจริงมีมากมายหลายรูป  แต่นี่ชัดเจนที่สุดเลือกมาให้ชมคะ

                                                        ต่อไปฟังนิทานก้อม(สั้น)คะ

การเก็บเห็ดนี้ มีนิทานปรำปะรา มาพูดเย้าหยอกกัน เมื่อถึงคราเก็บเห็ด ว่าอย่าไปจนเป็นแบบนี้

         มีชาวบ้านพูดติดตลกว่า  สองสามีภรรยาคู่หนึ่งหนุ่มสาวอยู่   ภรรยาบอกสามี  จะขอไปเก็บเห็ด ไปเก็บตอนกลางคืนกับเพื่อน สามีก็ไม่ห้าม เพราะเห็นเพื่อนเขาไปกัน แล้วก็ได้เห็ดมามากมาย  ไปเก็บ 3 วันติดต่อกัน ได้เห็ดมากินมาขาย   แต่พอ วันที่ 3 ไม่เห็นกลับบ้านมาเลย  คนเล่าเขาก็หยุดให้ดิฉันคิด   ดิฉันคิดว่า คงจะถูกข่มขืน แล้วฆ่ากลางป่าเห็ด เพราะคนมามากมาย ไม่รู้ใครเป็นใคร  จากทิศทางไหน และก็เป็นยามค่ำคืนอีกด้วย  ป่าก็กว้างยามกลางคืนไม่รู้ทิศไหนเป็นทิศไหนก็อาจจะเป็นอันตรายได้  ดิฉันก็ได้แต่คิดตาม

             หลังจากเว้นวรรคให้คิดแล้ว คนเล่าเขาบอกว่า ไม่ใช่ แบบนั้น  เขาบอกว่า หนีตามคนเก็บเห็ดหมู่บ้านอื่นไปอยู่ด้วยกันเลย แบบว่าถูกใจกัน ในป่าเห็ดเลย  สามีก็ไม่รู้ว่าจะตามหาที่ไหน ใครก็บอกไม่ได้  นี่เป็นเพียงอุทาหรณ์เท่านั้นว่า   ป่าโคกนี้ใหญ่จริงๆ สามีก็คิดว่า ภรรยาตนอาจจะหลงไปกับเพื่อนหมู่บ้านอื่น  แต่พอมาดูเสื้อผ้า หล่อนเก็บไปหมดเลย  หนีไปแล้ว  เหตุเพราะการเก็บเห็ดเวลากลางคืนนี่เอง

           ดิฉันยังคิดเลยว่า  น่าจะมีคน มาตามเก็บเรื่องราว ชีวิต และป่า ที่คนมาเห็ดจำนวนมากๆ ปานว่างงานบุญ   จะบอกว่ามาท่องเที่ยว หรือมาดู ก็ไม่ใช่จะให้คนมาลำบากผจญป่า แต่อยากให้เห็นว่า  ในประเทศไทย  ก็ยังมีสถานที่เก็บเห็ด ปานงานบุญที่ยิ่งใหญ่ก็ไม่รู้ว่าอีสานจังหวัดอื่น มีไหม  เชื่อไม่เชื่อ ใครจะตามมาดูก็ได้  เพราะช่วงนี้ยังทันอยู่  เพราะยังอยู่ในช่วงหน้าฝน และคนก็เริ่มดำนาเสร็จแล้ว  คนว่างดำนา  อากาศร้อนอบอ้าววันไหน ก็จะชวนกันมา ที่ป่าแห่งนี้อยู่  ท่านที่อยากเก็บเห็ด อยากมายืนดูบรรยากาศก็ได้  แต่อย่าขึ้นรถผิดคัน  หรือไปผิดคนก็แล้วกัน   อย่าถึงกลับ ได้ประกาศหากัน  ผัวหายเมียหายกันเลย    คริ  คริ  ยายสุเอ้ย  เขียนยาวจะตลกไหมนี่   คนอ่าน    คริ คริ   ตะแนว  เดี๋ยวจะไปแต่งกลอนดีกว่า

            ก็จบเรื่องราว  สถานที่เก็บเห็ด ที่ใหญ่  และเก็บได้มาก ไม่มีวันหมด จนกระทั่งหมดหน้าฝน ก็ถือว่า หมดหน้าเห็ด   และคนส่วนหนึ่ง  ตั้งแต่เริ่มมีเห็ด  เขาไม่ไปทำอย่างอื่นเลย  เก็บแต่เห็ดอย่างเดียว  นำมาขายเป็นรายได้รายวัน ได้ถึงวันละ  300-500  บาททีเดียว  จะเห็นได้ว่า เห็ดที่ตลาดอำเภอกระนวน  มีเท่าไหร่ก็ขายไม่พอ   ถิ่นอื่นก็ตั้งใจมาซื้อเห็ดที่นี่ มีจำนวนมากมายให้เลือกซื้อและยังสดๆ อีกด้วย

                             ดิฉันว่าจะไปตามเก็บภาพที่เขาบอกว่า มีรถเยอะแยะ ปานงานบุญ  เขาบอกว่าอยากเก็บภาพต้องมาตั้งแต่ตี 5  โอโฮ!  ถ้าขนาดนั้น  ต้องวางแผนไปเก็บเองเสียเลย จะได้มีเพื่อนมากมาย เพราะวันนี้ ดิฉันไปคนเดียว  และป่าก็กว้างใหญ่ไพศาล  เดี๋ยวเพลินเข้าไป  เจอแต่คนแปลกหน้า  เดี๋ยวก็มีข่าว  คนเก็บเห็ด หายอีกแล้ว  มีทั้งผู้หญิงผู้ชาย ไม่รู้ใครเป็นใคร  นึกภาพเอาก็แล้วกัน  ทหารยามบอกว่า ช่วงเช้าจะมีรถต่างๆ เข้าไปเป็นแถวๆ ช่วงบ่ายๆก็จะกลับเป็นแถวๆ  น่าดูชม  ขบวนคนมาเก็บเห็ด

                 ดิฉันได้วิ่งตามถนนเข้าเขตทหารลองดู เชื่อไหม ดิฉันไม่กล้าแวะเข้าถนนดินลูกรังสู่ป่าเห็นรอยถนนเข้าไป สู่ป่า ซึ่งมีถนนแยกเข้าป่ามากมายหลายสายเส้นทาง  แล้วแต่ใครจะเข้าซอยไหนว่างั้นเถอะ   ตามข้างถนน เข้าค่าย  เพราะดิฉันแวะเข้าไปนิดหนึ่ง  เห็นแต่รถจอด  แต่ที่รถหามีคนนั่งอยู่ไม่  เขาเข้าป่าหมดแล้ว ดิฉันรีบถอยหลังรถออกทันที  ป่าใหญ่ เงียบวังเวง  ไหนบอกว่ามีเสียงเรียกกัน  หรือว่าเขาพากันเข้าป่าลึกแล้วกลับดีกว่า กลัวคนจี้คะ

     ดิฉันว่าจะไม่เขียนยาว  แต่มันไม่มีตอนที่จะให้เขียนสั้น  ดิฉันจึงขอจบเพียงเท่านี้  เหมือนทำรายงานส่งอาจารย์เลย  เอ้า !ใครเข้ามาดู  มาติชมซิ  และสมควรจะได้คะแนนเท่าไร

  ลำเอียงหน่อยก็ได้นะ  เพราะผู้เขียน เป็นคนชอบเขียนยาว  จะเป็นน้ำท่วมทุ่งผักบุ้งโหลงเหลงหรือเปล่า  แต่ขอบอก  ใจเต็มร้อย เลย  ตอนแรกว่าจะไม่เขียน  เพราะดิฉันถือว่าเป็นธรรมดาวิถีชีวิตชาวบ้าน  มีใครก็ไม่รู้  บอกว่า เขียนเถอะ เราถิ่นนี้เรารู้ดี  แต่มีถิ่นอื่นเขาไม่รู้  แลกเปลี่ยนเรียนรู้ไง  ดิฉันคิดแล้วคิดอีก เพราะการเขียนเราต้องไปหาข้อมูลและรูปภาพ ต้องสัมผัส ของจริง  ถึงจะได้ประโยชน์จริงๆ   วันนั้นก็เหงื่อโชกฉ่ำเชียวหละคะ

กลับกันดีกว่าเรา วันนี้พอแล้ว

เขียนจบแล้วอยากรู้จริงๆ  มีคนได้ประโยชน์จากการอ่านนี้หรือไม่  ตอบที 

            ถ้าอยากรู้เรื่องต่อเนื่อง  ให้ไปอ่านตอนที่หนึ่งก่อน  หน้านี้เป็นตอนสองคะเดี๋ยวสับสน