ภาพขีดเขี่ยของเด็กเล็ก
เด็กเล็กๆเรียนรู้โลกด้วยการเล่นค่ะ วันๆ เวลาของเด็กจึงหมดไปกับการเล่น การตั้งข้อสงสัย และการทดลองทำตามที่เค้าสงสัยนั่นเอง
เด็ก 2 ขวบ เริ่มเปลี่ยนจากการกระทำตามปฏิกิริยาสะท้อนกลับมาเป็นการใช้ความคิดอย่างแท้จริง เชื่อกันว่าเด็กมีการทดลองทำตามความคิดในสมองก่อนค่ะ แล้วจึงค่อยทดลองทำจริงตามที่คิดเอาไว้ ปกติเด็กอายุ 2 ขวบจะเริ่มจับดินสอ พู่กันได้ เมื่อเริ่มจับได้ ก็จะเริ่มนำไปขีดบนวัสดุต่างๆ เป็นพฤติกรรมขีดเขี่ยตามพัฒนาการของเด็ก
อันที่จริง เด็กสามารถสนุกกับการวาดภาพได้ตั้งแต่วัยก่อนเข้าเรียน (2 - 5 ขวบ) แต่พบว่าพ่อแม่มักพาลูกไปเรียนศิลปะเมื่อเด็กเรียนอยู่ชั้นประถมต้นแล้ว นับว่าเสียโอกาสในการพัฒนาศักยภาพในการใช้ความคิด ใช้จินตนาการของเด็กไปอย่างน่าเสียดายค่ะ
มีขั้นตอนของการพัฒนาพฤติกรรมขีดเขี่ยดังนี้ค่ะ
ระยะต้น ระยะการขีดเขี่ยเพื่อการทดลอง ได้เส้น จุด หรือรอยขีดซ้ำๆที่ไม่มีความหมาย ไม่ได้เกิดจากจินตนาการ
ระยะกลาง เริ่มใช้จินตนาการ ว่าจะขีดเขี่ยเป็นคน สัตว์ สิ่งของใดๆ อาจขีดเป็นเส้นม้วนไปมา วงกลมซ้อนๆกัน หรือลากเส้นเป็นวงอย่างอิสระ แต่เพราะยังไม่สามารถบังคับกล้ามเนื้อมือได้ดี เส้นที่ออกมาจึงยังไม่เป็นภาพ อาจเรียกชื่อเส้นที่ตนขีดเขี่ยนั้นว่าเป็นอะไรได้
ระยะสุดท้าย เด็กอายุ 4 – 7 ปี สามารถควบคุมทิศทางของเส้นได้แล้ว จึงเกิดเป็นภาพง่ายๆขึ้น ในชั้นแรก ภาพคนอาจไม่สมบูรณ์ มักวาดวงหน้าไปก่อน แล้วค่อยเติมตา จมูก ปาก แต่อาจไม่ตรงตำแหน่งตามความเป็นจริง อายุ 5 ปี จึงเริ่มวาดรูปคนที่มีอวัยวะต่างๆสมบูรณ์
ตัวอย่างภาพจากพฤติกรรมขีดเขี่ยระดับต่างๆ
การเริ่มขีดเขี่ยและการขีดเขี่ยอย่างมีความหมาย
ภาพขีดเขี่ยที่เริ่มมีความหมาย มีการเรียกชื่อสิ่งที่ขีดเขี่ย
ภาพขีดเขี่ยอย่างมีความหมายที่มีการพัฒนามากขึ้น
ภาพวาดง่ายๆที่พัฒนาจากการขีดเขี่ยอย่างมีความหมาย (ผลงานภาพวาดผึ้งและผีเสื้อของเด็กอายุประมาณ 2 ขวบ)
อย่ารอลูกโตแล้วค่อยพาไปเรียนศิลปะเลยนะคะ พ่อแม่นั่นแหละค่ะ พาลูกวาดเล่นไปก่อน เมื่อเด็กโตพอจะแยกจากพ่อแม่ได้บ้างแล้ว จึงค่อยพาไปเข้าคอร์สศิลปะให้ได้ทำงานศิลปะกับเด็กวัยเดียวกัน
หน้าที่ของพ่อแม่ในช่วงที่ลูกก่อนจะเข้าเรียนนี้หรือคะ ก็คือเตรียมหากระดาษไว้ให้ลูกไว้
ส่วนที่เหลือ ..... หนูจัดการเองค่ะ
........................................................
อ้างอิง
เพ็ญพิไล ฤทธาคณานนท์ พัฒนาการมนุษย์ สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถนนพญาไท เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330 พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2550
ความเห็น (13)
สวัสดีค่ะ
ดูภาพแล้วนึกถึงการขีดเขี่ยของลูกชายตอนเขาเด็กๆค่ะ
อ่านแล้วได้ความรู้มากค่ะ
พ่อแม่คือครูคนแรกของลูกที่จะช่วยส่งเสริมเขา
ขอบคุณบันทึกดีๆนี้ค่ะ
สวัสดีค่ะ น้องสาว
- ครูอ้อยชอบเก็บงานของลูกสาวไว้ชื่นชม แต่ย้ายบ้านบ่อยมาก งานเหล่านั้นได้สูญหายไป แต่พอมาอ่านบันทึกนี้ ได้คิดถึงภาพเก่าๆ ช่างมีความสุขมากมาย
- ขอบคุณที่มอบสิ่ง ที่ดี ที่งามให้กับพวกเรา
- ขอบคุณอีกครั้ง และขอให้มีความสุขมากมาย นะคะ
ได้มีโอกาสดูหนังสือที่คุณทำ จากคุณถาวร ดูดีมากค่ะ
น่ารักมากเลยครับ พี่ณัฐรดา
หลังจากที่ผมไป ลำปลายมาศพัฒนา ที่ผ่านมา ทำให้ผมซาบซึ้งมากกับงานศิลปะที่ช่วยพัฒนาเด็ก
ภาพของเด็กที่วาดมีชีวิตชีวิามากๆครับ
สวัสดีครับ
ผมไม่เคยส่งลูกไปเรียนพิเศษเรื่องการเขียนภาพ,วาดรูป
แต่เขาชอบกันมาก เลยต้องเก็บกระดาษใช้แล้วมาให้เขียนรูป...
ตอนนี้เขียนกันใหญ่เลย มีหลายรูปน่ารัก น่าสนใจ
บางทีเขียนเรื่อง,วาดรูปกิจกรรมค่ายอาสาที่ไปกับพี่นิสิต
อ่านบันทึกนี้ ชวนให้ต้องกลับไปพลิกดูภาพวาดของลูกๆ อีกรอบ...
ขอบคุณครับ
สวัสดีค่ะพี่ตุ๊กตา...เห็นภาพขีดเขียนของเด็กแล้ว นึกถึงสมัยที่ตัวเองยังเป็นเด็กค่ะ
คุณพ่อเก็บภาพวาดตอนเด็กๆเอาไว้ให้ดูต่างหน้า...
ดาวว่าการวาดภาพเป็นการเรียนรู้และแสดงอารมณ์ของเด็กอย่างหนึ่งค่ะ ฝึกจินตนาการได้อย่างดีทีเดียว ที่สำคัญผู้ปกครองควรจะส่งเสริมและไม่ไปจำกัดจินตนาการของเด็กๆ ^^
ไม่จำเป็นต้องเรียนพิเศษ หากรักที่จะขีดเขียนก็หยิบสีขึ้นมาละเลงได้เลย อิอิ
- สวัสดีค่ะ
- แวะมาส่งความสุขค่ะ อิ่มบุญ อิ่มอก อิ่มใจ วันเข้าพรรษาค่ะ
- ขอบคุณค่ะ
ทึ่งเด็กครับ มีหลานสาวแล้วเขาควรได้ฝึกวาดภาพ จะติดตามอ่านพาหลานวาดครับ
เหนื่อยไหมครับวันนี้ ขอบคุณครับที่เข้าไปทักทายกัน
-จริง ๆแล้วเราดำเนินการตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงได้ไม่อยากหรอกครับ แค่เก็บภาษีพวกคนรวยเยอะ ๆ พวกนี้ไม่อยากจ่ายมันก็หนีไปลงทุนประเทศอื่น ๆที่นี้เราเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำรัสแล้ว
- ยังไม่มีลูกที่จะสอนได้ จะนำความรู้ที่ได้มาเป็นความรู้เก็บเอาไว้
- ภาพเขียนและตัวหนังสือของน้องซอมพอครับ
- ผมเก็บไว้ทุกลายมือและภาพวาดตั้งแต่เล็กมาเลยครับ
สวัสดีค่ะพี่ณัฐ
งานศิลปะช่วยพัฒนาการเด็ก วันก่อนได้ไปพบงานสีน้ำมันของหนูน้อยเด็กต่างชาติ เธอฝึกละเลงสี จนมีผลงานออกแสดงนิทรรศการ และนำงานออกประมูล จิตสาธารณะ ทุกๆ ปี น่าทึ่งมากๆ ค่ะพี่ณัฐ
เข้ามาชื่นชมศิลปะการขีดเขี่ยของเด็ก เป็นการส่งเสริมพัฒนาการตามวัย ที่ผู้ใหญ่มักจะหลงลืม
ขอบคุณบันทึกดีๆที่นำมาฝากครับ
ใช้คำดีจังครับ ขีดเขี่ย ขีดไปเขี่ยไป พัฒนาไปตามวัย เพิ่มทักษะนิด จิตรกรเกิด