วันลอยกระทง เป็นวันสำคัญวันหนึ่งของชาวไทยส่วนใหญ่ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติไทย หรือเดือนยี่ (เดือนที่ 2) ตามปฏิทินจันทรคติล้านนา "มักจะ" ตกอยู่ในราวเดือนพฤศจิกายน ตามปฏิทินสุริยคติ ประเพณีนี้กำหนดขึ้นเพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์และขอขมาต่อพระแม่คงคา บางหลักฐานเชื่อว่าเป็นการบูชารอยพระพุทธบาทที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมทามหานที และบางหลักฐานก็ว่าเป็นการบูชาพระอุปคุตอรหันต์หรือพระมหาสาวก สำหรับประเทศไทยประเพณีลอยกระทงได้กำหนดจัดในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณที่ติดกับแม่น้ำ ลำคลอง หรือ แหล่งน้ำต่าง ๆ ซึ่งแต่ละพื้นที่ก็จะมีเอกลักษณ์ที่น่าสนใจแตกต่างกันไป
ในวันลอยกระทง ผู้คนจะพากันทำ "กระทง" จากวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ตบแต่งเป็นรูปคล้ายดอกบัวบาน ปักธูปเทียน และนิยมตัดเล็บ เส้นผม หรือใส่เหรียญกษาปณ์ลงไปในกระทง แล้วนำไปลอยในสายน้ำ (ในพื้นที่ติดทะเล ก็นิยมลอยกระทงริมฝั่งทะเล) เชื่อว่าเป็นการลอยเคราะห์ไป นอกจากนี้ยังเชื่อว่าการลอยกระทง เป็นการบูชาพระแม่คงคาด้วย
เนื้อหา |
นอกจากนี้ในแต่ละท้องถิ่นยังอาจมีประเพณีลอยกระทงที่แตกต่างกันไป และสืบทอดต่อกันเรื่อยมา
เดิมเชื่อกันว่าประเพณีลอยกระทงเริ่มมีมาแต่สมัยสุโขทัย ในรัชสมัยพ่อขุนรามคำแหง โดยมีนางนพมาศ เป็นผู้ประดิษฐ์กระทงขึ้นครั้งแรก โดยแต่เดิมเรียกว่าพิธีจองเปรียง ที่ลอยเทียนประทีป และนางนพมาศได้นำดอกโคทม ซึ่งเป็นดอกบัวที่บานเฉพาะวันเพ็ญเดือนสิบสองมาใช้ใส่เทียนประทีป แต่ปัจจุบันมีหลักฐานว่าไม่น่าจะเก่ากว่าสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยอ้างอิงหลักฐานจากภาพจิตรกรรมการสร้างกระทงแบบต่างๆ ในสมัยรัชกาลที่ 3
ปัจจุบันวันลอยกระทงเป็นเทศกาลที่สำคัญของไทย ที่มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศมาเที่ยวปีละมากๆ ทั้งนี้ในช่วงเวลาดังกล่าวมักจะเป็นช่วงต้นฤดูหนาว และมีอากาศดี
ในวันลอยกระทง ยังนิยมจัดประกวดนางงาม เรียกว่า "นางนพมาศ"
เป็นการขอขมาพระแม่คงคา ที่มนุษย์ได้ใช้น้ำ ได้ดื่มกินน้ำ รวมไปถึงการทิ้งสิ่งปฏิกูลต่างๆ ลงในแม่น้ำ
เป็นการสักการะรอยพระพุทธบาท ที่พระพุทธเจ้าทรงได้ประทับรอยพระบาทไว้หาดทรายแม่น้ำนัมมทานที ในประเทศอินเดีย
เป็นการลอยความทุกข์ ความโศกรวมถึงโรคภัยต่างๆ ให้ลอยไปกับแม่น้ำ
ชาวไทยในภาคเหนือมีความเชื่อว่า การลอยกระทงเป็นการบูชาพระอุปคุต ตามตำนานเล่าว่า พระอุปคุตทรงสามารถปราบพญามารได้
ดูภาพ กระทง งานลอยกระทง ที่กุดป่อง
http://www.212cafe.com/freewebboard/view.php?user=loeipit2003&id=12925
ดูภาพ นางนพมาศ งานลอยกระทง
http://www.212cafe.com/freewebboard/view.php?user=loeipit2003&id=12933
ดูภาพ นางนพมาศ งานลอยกระทง
http://www.212cafe.com/freewebboard/view.php?user=loeipit2003&id=12933
เพลง : ลอยกระทง
ผู้แต่ง : ไม่รู้
วิธีใช้ : ฟังเพื่อความบันเทิงและรำลึกถึงเทศกาลลอยกระทง
วันเพ็ญ เดือนสิบสอง
น้ำก็ นอง เต็มตะลิ่ง
พวกเรา ทั้งหลาย ชายหญิง
สนุกกันจริง วันลอยกระทง
ลอย.. ลอยกระทง
ลอย.. ลอยกระทง
ลอยกระทง กันแล้ว
ขอเชิญน้องแก้ว ออกมารำวง
รำวง วัน ลอยกระทง
รำวง วัน ลอยกระทง
บุญ จะส่ง ให้เรา สุขใจ
บุญ จะส่ง ให้เรา สุขใจ
วันเพ็ญ เดือนสิบสอง
น้ำก็นอง เต็มตลิ่ง
เราทั้งหลาย ชายหญิง
สนุกกันจริง วัน ลอยกระทง
ลอย.. ลอยกระทง
ลอย.. ลอยกระทง
ลอยกระทง กันแล้ว
ขอเชิญน้องแก้ว ออกมารำวง
รำวงวันลอยกระทง
รำวงวันลอยกระทง
บุญ จะส่ง ให้เรา สุขใจ
บุญ จะส่ง ให้เรา สุขใจ
ขอบคุณประวัติประเพณีลอยกระทงค่ะ
งานประเพณีลอยกระทงและการแข่งขันเรือยาว ประจำปี 2551 (31/10/2008)
นายสมศักดิ์ แสงเจริญรัตน์ นายกเทศมนตรีเมืองเลย เปิดเผยว่า เทศบาลเมืองเลย ร่วมกับ ส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง บริษัท ห้างร้าน สถาบันการศึกษา และชุมชนย่อยต่าง ๆ ในเขตเทศบาลเมืองเลย จะได้ร่วมกันจัดงานประเพณีลอยกระทง และการแข่งขันเรือยาว เรือแพ ประจำปี 255 1 ในระหว่างวันที่ 10 – 12 พฤศจิกายน 2551 ณ บริเวณลำน้ำกุดป่อง ถนนเสริฐศรี เยื้องสำนักงานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคจังหวัดเลย และบริเวณริมน้ำกุดป่องสวนสาธารณะข้างสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย จังหวัดเลย เพื่อเป็นการส่งเสริมและอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของท้องถิ่นให้คงอยู่สืบไป โดยจัดให้มีกิจกรรมการประกวดนางนพมาศ ประกวดหนูน้อยนพมาศ ประกวดกระทงฝีมือ การแข่งขันเรือยาว การแข่งขัน เรือแพ การประกวดกองเชียร์ ชิงเงินรางวัลและถ้วยรางวัลมากมาย จึงขอเชิญชวนชาว จังหวัดเลย ร่วมงานประเพณีลอยกระทงและการแข่งขันเรือยาว ประจำปี 2551 โดยทั่วกัน
มหาวิทยาลัยขอนแก่น จะจัดงานประเพณีลอยกระทงมหาวิทยาลัยขอนแก่น ประจำปี 2551 ขึ้นในวันที่ 12 พฤศจิกายนนี้ ณ ลานศิลปวัฒนธรรม สำนักวัฒนธรรม และบึงสีฐาน โดยได้จัดเป็นประจำทุกปีเพื่อสืบสานวัฒนธรรม /ประเพณีของไทย และชาวขอนแก่น จึงขอเชิญเชิญประชาชนทั่วไปร่วมงานประเพณีลอยกระทงที่บึงสีฐาน มข.ในวันดังกล่าวโดยทั่วกัน