สารทเดือนสิบปีนี้ผมได้ไปทำบุญส่งตา-ยาย ที่วัดถ้ำเขาเหล็ก เทือกเขาหลวง ใกล้ๆน้ำตกกรุงชิง ในเขตอำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช
สารทเดือนสิบเป็นประเพณีที่ลูกหลานชาวใต้ทำให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว
ตา-ยาย คือศัพท์เรียกผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว
ในรอบหนึ่งปี ตา-ยาย ซึ่งอยู่ในภพภูมิต่างๆ จะมาโลกมนุษย์ในวันแรม 1 ค่ำเดือนสิบ ที่เรียกว่าวันรับตา - ยาย และวันแรม 15 ค่ำ เดือนสิบ ก็เป็นวันส่ง ตา-ยาย รวมเวลาที่ ตา-ยายอยู่กับลูกหลานในโลกมนุษย์ 15 วัน
ลูกหลานชาวใต้ไม่ว่าอยู่ที่แห่งใดถ้าไม่ติดงานสำคัญจริงๆก็จะมาร่วมรับและส่งตา-ยาย และสารทเดือนสิบยังเข้มขลังอยู่ ไม่ว่าผ่านไปวัดใด ย่านบ้านไหนจะเห็นลูกหลานกลับบ้านมาทำบุญ เยี่ยมพ่อแม่ญาติมิตรกัน
ภาพกิจกรรมวันส่งตา-ยาย ในวัด ดังภาพต่อไปนี้
ภายในศาลาการเปรียญ ก็มีพิธีทางศาสนา
ของถวายพระนอกจากปิ่นโตอาหารหวานคาวแล้วก็มีขนมเดือนสิบ ชุดขนมลา ขนมพอง ขนมบ้า ขนมดีซัม จัดเป็นสำหรับ หรือหมรับ
กิจกรรมนี้อุทิศแด่ผู้ล่วงลับ ลูกหลานก็จะนำสัญลักษณ์ผู้ล่วงลับต่างๆมาตั้งในพิธีเพื่ออุทิศแผ่ส่วนบุญส่วนกุศลไปให้ เช่น รูปถ่าย ที่บรรจุอัฏฐิ และบัตรประชาชน อย่างที่เห็น
ภายนอกศาลาการเปรียญ ก็ตั้งโต๊ะสำหรับส่งตา-ยาย กลับภพภูมิ มีข้าวของซึ่งส่วนใหญ่ก็เป็นชุดขนมเดือนสิบ ทั้งพระสงฆ์และญาติโยมร่วมกันแผ่ส่วนบุญส่วนกุศลไปให้
หลังจากนั้นก็สนุกสนานด้วยกันแย่งข้าวของบนโต๊ะตา-ยาย นี้ เรียกว่า ชิงเปรต ถือเป็นการสนุกสนานกับตา-ยาย ก่อนจากกัน (พระสงฆ์ผู้เป็นพิธีกรบอกผ่านทางเครื่องขยายเสียงว่าอย่างนั้น)
ผมไม่ได้จับภาพตอนแย่งกัน เพราะผมก็มัวไปแย่งกับเขาด้วย
สวัสดีค่ะครูนงฯ
เสียดายที่ไม่ได้มีโอกาสพาเด็ก ๆ ไปดูพิธีกรรมเต็ม ๆ ที่นครฯ เพียงแต่พาไปทำพิธีที่บ้านปู่กับย่า ซึ่งแถวบ้านจะทำพิธีกรรมส่งตายายกันตอนกลางคืน เสร็จแล้วก็ต้องรีบบึ่งรถกลับหาดใหญ่คืนนั้นเลยค่ะ
อยากให้เด็ก ๆ ได้เห็นบรรยากาศชิงเปรต ดูว่าเขาจะสนุกสนานเหมือนสมัยพ่อกับแม่เขาตอนเด็ก รึเปล่า
ขอบคุณสำหรับเรื่องเล่าและภาพถ่ายค่ะ พรุ่งนี้จะชวนลูก ๆ มาอ่านบันทึกนี้นะคะ
สวัสดีจ้า
สวัสดีครับครูนง
บุญจังปีหนี้ได้แลรูปทำบุญเดือนสิบกันสด ๆ จากพี่น้อง G2K ผมไม่ได้ร่วมทำบุญมาหลายปีแล้วครับ ได้ไปแต่สงกรานต์ครับ
ขอขอบคุณนะครับ
สวัดดีค่ะครูนง
สวัสดีครับ pa_daeng
ประเพณีสารทเดือนสิบที่นครฯอย่างที่เล่านี้ ยังสืบสานกันได้ดีครับ....หากพบประเพณีคล้ายๆนี้ที่อีสาน อย่าลืมนำมาบอกกันนะครับ
คุณหมอนนทลีครับ
เท่าที่ทราบกรุงเทพฯแถววัดพิชัยญาติ และวัดแถบฝั่งธนบุรี ที่มีคนใต้อยู่เยอะๆทราบว่าก็ยังมีแบบนี้อยู่นี่ครับ...ลองสังเกตดูปีหน้านะครับ
สวัสดีครับ คุณ รัตติยา เขียวแป้น
ลูกๆคงได้ความรู้ประสบการณ์อีกทางหนึ่ง....คงจะชอบเขียนบันทึกเหมืมอนคุณแม่เล่าเรื่องแบบนี้ต่อไปแน่นอนเลย
สวัสดีน้องครูอ๊อด
เอ! อ่านที่น้องครูอ๊อดอธิบายประเพณีแถบอีสาน รู้สึกประหลาดใจว่าสารทเดือนสิบปักษ์ใต้มันคล้ายกันมากๆกับแถบอีสานได้อย่างไงเนี่ย ต้องราบกวนบล็อกเกอร์ทางด้านประเพณีวัฒนธรรมเสียแล้วละ
สวัสดีน้องณัทธร
เราต่างเติมเต็มข้อมูลสารทเดือนสิบกันและกัน พี่ก็ขออนุญาตนำทั้งของน้องณัทธร วันสาร์ทเดือนสิบนครศรีธรรมราช และของน้องเล็ก พรรษกร ทำบุญตามประเพณีสารทเดือนสิบ 50 ที่นี่ “เมืองนคร” มาไว้ที่นี่เช่นกันครับ
สวัสดีครับ อ.ภัทรพล คำสุวรรณ์
ดีใจที่ได้มีส่วนให้อาจารย์ได้เห็นบรรยากาศปักษ์ใต้บ้านเราเกี่ยวกับสารทเดือนสิบ พอแก้ขัดไปได้ยามที่มีงานเร่งรัด G2K มีประโยชน์อย่างนี้แหละครับ
สวัสดครับน้องเล็ก พรรษกร
พี่ตามไปอ่านบันทึกของน้องแล้วนะ ได้บรรยากาศที่เหมือนๆกันเลย ต่างที่รายละเอียดปลีกย่อยเล็กน้อยเท่านั้นเอง พี่นำบันทึกทั้งของน้องและของน้องณัทธรมาไว้ที่บันทึกนี้ของพี่แล้วละ วันสาร์ทเดือนสิบนครศรีธรรมราช และ ทำบุญตามประเพณีสารทเดือนสิบ 50 ที่นี่ “เมืองนคร”
สวัสดครับน้องชัยพร หนุ่มร้อยเกาะ
ใช่แล้วละครับที่ว่าสารทเดือนสิบย่อมจะต่างวิธีการไปบ้างในแต่ละพื้นที่ส่วนที่เป็นหลักการแล้วเหมือนกัน...ว่าแต่ว่าปีนี้น้องชัยพรไม่ได้กลับมาทำบุญที่บ้านนครฯหรือครับ
น้องครูอ๊อดครับ
เข้าไปอ่านข้อมูลhttp://www.kapook.com/news/10/110527.html แล้ว ขอบคุณมากครับ
ได้ความรู้เพิ่มเติมมาก เคยให้เด็กเขียนรายงาน เด็กบอกไม่รู้จะหาจากไหนได้ครบตามหัวข้อที่สั่ง ไปที่วัดก็ยังไม่ครบ ครั้งต่อไปจะแนะให้มาปรึกษาครูนง
ดีมากๆ เลย ที่ที่อนุรักษ์วัฒนาภาคใต้ของเราอย่างให้ครูลงเน็ตอย่างทุกๆ ปีคะ
อนุรักษ์วัฒนาภาคใต้ดีมากๆ
จากลูกศิษย์ (www.stangtoday.co.cc)