ขนมจอหงวนนี้ป้าเจี๊ยบไปเห็นที่ไทเปค่ะ ระหว่างเดินชมมหาวิทยาลัยจงหยวน (Chung Yuan University) เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2550

        วันนี้หน้าอาคารสโมสรนักศึกษามีงานออกร้านท่าทางน่าสนุก ป้าเจี๊ยบจึงแวะเข้าไปดู เห็นของขายหลายอย่าง ส่วนใหญ่เป็นอาหาร  ล้วนหน้าตาน่าสนใจ  แต่อันที่ทำให้ต้องหยุดดูอยู่เป็นเวลานานก็คือขนมจอหงวนนี่แหละค่ะ

        ของอย่างอื่นแม้จะแปลกแต่เครื่องปรุงและอุปกรณ์ที่ใช้ไม่แปลกตา แบบว่าดูแล้วรู้ว่าอะไรเป็นอะไร แต่ของกินอันนี้ เดาไม่ถูก อุปกรณ์ที่ใช้ทำหน้าตาคล้ายครกตำหมากในสมัยก่อน ทำจากอะไรก็ไม่รู้  เครื่องปรุงที่ใส่ลงไปก็ไม่แน่ใจว่าคืออะไร  การใช้ไอน้ำทำให้สุก ซึ่งก็ใช้เวลาแค่ 2-3 นาทีต่อชิ้น ก็เป็นอุปกรณ์ที่ไม่เคยเห็นมาก่อน ราคาที่ติดไว้คือ  60 NT ก็ประมาณหกสิบบาทค่ะ

        ตอนแรกก็ไม่รู้ว่าชื่อขนมอะไรค่ะ เพราะป้าเจี๊ยบไม่สันทัดภาษาจีนกลาง รู้แค่บางคำ ชวนคนขายคุยไม่รู้เรื่อง  ครั้นสอบถามนักศึกษาที่ซื้อขนมนี้อยู่หน้าร้าน เธอก็พูดภาษาอังกฤษกระท่อนกระแท่น จับความไม่ได้ แต่ใจดีให้ชิม ป้าเจี๊ยบก็ปฏิเสธไปค่ะ เพราะตั้งใจจะซื้ออยู่แล้ว แต่อยากรู้ก่อนว่าอะไรเป็นอะไร

        ป้าเจี๊ยบจึงไปตามไกด์ท้องถิ่นมาช่วยเจรจา ไกด์ชื่อคุณแจคกี้ค่ะ  แต่งงานกับสาวไต้หวันเลยมาอยู่นี่สิบกว่าปีแล้ว  เธอก็ไม่รู้จักขนมนี้เหมือนกัน พอถามคนขายๆ ก็ส่งแผ่นกระดาษหุ้มพลาสติกให้อ่าน นี่แสดงว่าเคยมีคนถามเหมือนกัน จึงเตรียมการไว้จะได้ไม่เสียเวลาทำขนมขาย    

        ฟังคุณแจคกี้แปลแบบขาดๆวิ่นๆ จับความได้ว่า สมัยราชวงศ์แมนจู ในยุคของฮ่องเต้ชื่อคังซี มีชายหนุ่มคนหนึ่งยากจนมาก อาศัยอยู่ที่เมืองฝูเจี้ยน มณฑลฮกเกี้ยน ชายหนุ่มคนนี้ตั้งใจจะเดินทางไปปักกิ่งเพื่อสอบเป็นจอหงวน ((状元;จว้างหยวน) ซึ่งเป็นตำแหน่งขุนนางฝ่ายบุ๋นหรือฝ่ายวิชาการ

        ด้วยความที่ยากจนมากๆ ชายหนุ่ม ก็ไม่มีเงินทองสำหรับเป็นค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ดังนั้นผู้เป็นแม่ก็เลยนำข้าวสารมาบด แล้วบรรจุลงในท่อไม้ไผ่ นำไปนี่งจนสุก ได้อาหารให้ลูกชายติดตัวไปเป็นเสบียงระหว่างการเดินทาง 

        ชายหนุ่มคนนี้เกิดสอบได้ขึ้นมา เข้ารับราชการเป็นจอหงวนอยู่ในวัง วันหนึ่งขณะที่นั่งถวายงานแก่ฮ่องเต้ก็คิดถึงแม่ขึ้นมา น้ำตาไหลหยดแหมะๆ ฮ่องเต้จึงถามว่าเป็นอะไรไป ขุนนางหนุ่มจึงเล่าให้เรื่องแม่ให้ฟัง บรรยายถึงขนมถ้วยไม้ไผ่ที่แม่ทำให้

        เรื่องจบลงโดยฮ่องเต้เห็นว่าชื่อขนมไม่เพราะ  บัญชาให้เปลี่ยนชื่อใหม่  ทายถูกใช่ไหมคะว่าชื่อใหม่ก็คือ ขนมจอหงวน

        ป้าเจี๊ยบไม่รับรองว่าเรื่องนี้จริงเท็จประการใดนะคะ  เพราะจนแล้วจนรอด ก็ไม่ปรากฏชื่อชายหนุ่มสักที ถามคุณแจคกี้แล้วก็หาคำตอบในแผ่นกระดาษไม่เจอ.. คนขายก็หน้างอเกินกว่าจะกล้ารบกวนค่ะ

        ดังนั้นภาชนะที่เห็นอยู่ในภาพก็เป็นกระบอกไม้ไผ่ค่ะ คงดัดแปลงมาแล้ว เพราะเส้นที่รัดอยู่รอบๆ นั้นคือลวด ซึ่งสมัยแมนจูคงจะยังไม่มี  รัดไว้เพื่อให้ไม้ไผ่ไม่แตกง่าย เนื่องจากต้องโดนความร้อนซ้ำซาก

        ที่ป้าเจี๊ยบว่าคล้ายครกตำหมากก็เพราะวิธีการตอนที่นำขนมออกจากกระบอกไม้ไผ่ จะคล้ายกับตอนเอาหมากออกจากที่ตำหมากค่ะ คือกระทุ้งก้นกระบอกดันชิ้นไม้ไผ่ที่อยู่ด้านในให้ดุนขนมออกมา ซึ่งชิ้นไม้ด้านในชิ้นนี้ จะบากเป็นร่อง 3 ร่องให้ไอน้ำผ่านขึ้นมาได้ค่ะ

        วิธีทำก็เป็นแบบที่เห็นในภาพนี้นะคะ

        ตอนที่ตักแป้งใส่ลงไปครั้งแรกนั้น จะใส่ครึ่งส่วนก่อน แล้วใส่ไส้ตามที่ลูกค้าต้องการ จากนั้นก็ตักแป้งปิดทับ  แล้วตักไส้เติมหน้าลงไปอีกนิด

        ป้าเจี๊ยบสั่งมาชิมอย่างละครึ่ง บังคับให้เพื่อนช่วยกินและประเมินความชอบ ปรากฏว่าทุกคนชอบค่ะ  ทั้งไส้ถั่วลิสงและไส้งาดำ บางคนบอกว่ารสชาติคล้ายขนมดอกโสน บางคนบอกว่าขนมถ้วยฟูโบราณ เพราะนุ่มเหนียว หวานนิดๆ

        ป้าเจี๊ยบชอบไส้งาดำค่ะ  คิดว่าคล้ายขนมถ้วยฟูแบบโบราณเช่นกัน ที่เหนียวนุ่มเพราะข้าวสารของไต้หวันเป็นข้าวเมล็ดสั้นเช่นเดียวกับข้าวญี่ปุ่น จึงมีความเหนียวในตัวเอง

        คิดว่าอันนี้น่าจะทำกินเองได้เหมือนกัน เพราะชิมรสชาติด้วยตนเองมาแล้ว แต่ไม่มีปัญญาหาอุปกรณ์แบบนี้มาใช้  คงต้องคิดดูว่าจะดัดแปลงเอาอะไรมาใช้แทนได้?

        ถ้าลงมือทำเมื่อไหร่ ก็จะบันทึกให้ทราบค่ะ  ใครนำไปทดลองทำดูแล้วได้ผลดี  ก็บอกมาให้ทราบบ้างนะคะ  เผื่อจะได้มีขนมจอหงวนตำรับไทยเอาไว้กินก่อนสอบ..อิ อิ อิ..