บนเส้นทางคดเคี้ยวของชีวิต

ไม่มีใครอยากเกิดมาจน

แต่ทุกคนก็เลือกเกิดไม่ได้

 

            เมื่อกลางปี 50... เช้าวันหนึ่ง ที่มีอากาศสดใส ฉันเดินทางมาทำงานที่สถานีอนามัยตามปกติ ตรวจผู้ป่วย และดูแลสุขภาพประชาชน ที่สถานีอนามัยขนาดใหญ่แห่งหนึ่ง ในจังหวัดอุดรธานี ฉันย้ายมาทำงานที่สถานีอนามัยแห่งนี้ได้ประมาณ 1 ปี การทำงานที่สถานีอนามัยจะมีความใกล้ชิดกับผู้ป่วยมาก ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ให้บริการและผู้รับบริการจะเป็นกันเอง  หลังจากตรวจผู้ป่วยทั่วไปได้ 3  คน ผู้ป่วยคนที่ 4 เป็นหญิงตั้งครรภ์ท้องโต ประมาณ 7 – 8 เดือน ชื่อนางวรรณ   มาด้วยอาการ....ไข้ ไอ มีน้ำมูก เป็นมา 3 วัน. จึงซักประวัติเรื่องการฝากครรภ์เพิ่มเติม การให้ยาในหญิงมีครรภ์ก็ต้องระมัดระวังยาบางตัวที่มีผลต่อเด็กด้วย

 : ฝากครรภ์ที่ไหนคะ ..ไม่รู้

 : ท้องกี่เดือนแล้ว ...ไม่รู้

 : จำประจำเดือนครั้งสุดท้ายได้รึเปล่า ...ไม่รู้ 

ท่าทางจะไม่ได้เรื่องซะแล้ว เพราะถามอะไรก็ไม่รู้สักอย่าง (ฉันคิดในใจ)

วันนี้มากับใครคะ ...มาคนเดียว

...อืม ...

ที่บ้าน...อยู่กับใครบ้างคะ ...อยู่กับพ่อ

แล้วสามีละคะ  ...นางวรรณไม่ตอบ

หลังจากดูแฟ้มครอบครัวแล้ว  พบว่า ไม่มีชื่อนางวรรณในแฟ้มครอบครัว (Family folder  จึงตรวจสอบสิทธิการรักษาพยาบาล ...ก็พบว่าไม่มีชื่อในระบบ ไม่มีสิทธิการรักษาพยาบาลใด ๆ ) เนื่องจากนางวรรณ ไม่มีเลขบัตรประชาชน 13 หลัก ...นางวรรณ เป็นบุคคลตกหล่น ? ..!.!.!

 

            เพื่อให้นางวรรณได้รับการดูแลสุขภาพก่อนคลอด (ANC) ฉันจึงเขียนใบส่งตัวและประสานงานกับโรงพยาบาลเพื่อให้นางวรรณได้รับการตรวจประเมินอายุครรภ์โดยการอัลตร้าซาวน์ ได้รับการตรวจเลือดก่อนคลอด ซึ่งตามมาตรฐานของการดูแลก่อนคลอดหญิงตั้งครรภ์ทุกคนจะได้รับการตรวจเลือด รับวัคซีนป้องกันบาดทะยัก และประเมินความสมบูรณ์แข็งแรงของเด็กในครรภ์  

            เมื่อส่งตัวนางวรรณให้ได้รับการตรวจก่อนคลอดแล้ว จึงสอบถามประวัติของนางวรรณ จากพี่ ๆ ผู้ช่วย ฯ และคนงานของสถานีอนามัยที่เป็นคนในหมู่บ้านแห่งนี้  

พี่แตน แม่บ้านประจำสอ.  เล่าว่า...ประมาณ 20 ปีที่แล้ว ด.ญ. วรรณเป็นลูกติดแม่ มาอยู่กับพ่อเลี้ยงที่หมู่บ้านแห่งนี้ตั้งแต่ยังเล็ก นายทอง สามีของแม่ ก็ให้ความรักและดูแลด.ญ.วรรณเป็นอย่างดี นายทองและภรรยาเป็นคนงานก่อสร้าง ด.ญ.วรรณ จึงต้องเดินทางไปกับพ่อ-แม่ทุกแห่งที่ต้องย้ายไซค์งานไปต่างจังหวัด จึงเป็นเหตุให้ด.ญ. วรรณ ไม่ได้เข้าโรงเรียน และไม่ได้ทำบัตรประชาชนเมื่ออายุครบทำบัตร เมื่อถึงวัยสาว น.ส.วรรณก็พบรักชายหนุ่มคนหนึ่ง และแต่งงานแยกครอบครัวออกไป อยู่มาไม่นานเมื่อแม่ของวรรณตาย พ่อเลี้ยงจึงไปรับตัวนางวรรณมาอยู่ด้วย ในฐานะภรรยาคนใหม่ (ฟังดูแล้วเหลือเชื่อ ใช่ไหมคะ ..ทำไมนางวรรณ ยอมทิ้งสามีมาอยู่กับนายทองผู้เป็นพ่อเลี้ยง ...)

            แฟ้มบ้านเลขที่หลังนี้ เดิมเป็นบ้านของนายทอง แต่ได้ขายบ้านและที่ดินให้กับคนในหมู่บ้านแล้ว..เจ้าของบ้านคนใหม่รื้อบ้านออก เหลือเฉพาะที่ดิน แฟ้มบ้านนายทองจึงเป็นแฟ้มบ้านที่มีเลขที่ให้มารับบริการที่สถานีอนามัยได้แต่ไม่มีบ้านให้ไปเยี่ยม

 

            นายทองและนางวรรณ ได้ไปอาศัยที่สวนของคนใจบุญ อีกหมู่บ้านหนึ่งห่างจากหมู่บ้านเดิม ประมาณ 10 กิโลเมตร เป็นบ้านที่เจ้าของปลูกเอาไว้อยู่อาศัยเวลาไปทำสวน...

 

            เมื่อส่งตัวนางวรรณไปรับการดูแลก่อนคลอดครั้งแรกแล้ว วันหนึ่งฉันก็ชวนพี่แตนไปเยี่ยมนางวรรณ ที่สวนแห่งนั้น อยู่ลึกเข้าไปห่างจากถนนใหญ่ (ถนนทางหลวง) อีกประมาณ 2 กิโลเมตร เป็นถนนลูกรังที่ตัดผ่านเข้าไปในสวน จุดที่นางวรรณอาศัยอยู่รถเข้าไม่ถึง เป็นทางเล็ก ๆ ต้องบุกป่าเข้าไป ช่วงนั้นเป็นฤดูฝน ถนนไม่ค่อยดี ในบริเวณนั้นเป็นที่สวน มีชาวบ้านไปทำสวนปลูกบ้านในระแวกนั้น 3   หลังคาเรือน เมื่อเดินทางไปถึงป้าใจดี ที่มีบ้านอยู่ที่ดินข้างเคียง จึงไปตามนางวรรณ มาหาหมอ ในระหว่างที่นั่งรอ ป้าใจดีเล่าให้ฟังว่า เคยเสนอให้ออกมาปลูกกระต๊อบอยู่ใกล้กับป้าเนื่องจากมีบ่อน้ำ และไฟฟ้าสะดวกกว่าอยู่ในป่านั่น  นายทองก็ไม่ยอมออกมา ฉันนั่งรออยู่ประมาณ 20 นาที นางวรรณก็เดินออกมาจากชายป่าด้านข้าง นางวรรณยกมือไหว้สวัสดี ฉันบอกหมอมาเยี่ยม สบายดีมั๊ย (เรารู้จักกันแล้วที่สถานีอนามัย) ลูกในท้องเป็นอย่างไร ดิ้นดีรึเปล่า ...หลังจากประเมินสภาพร่างกายทั่วไปแล้ว ฉันถามถึงนายทอง นางวรรณบอกอยู่ในนู้น น.น..กินข้าวอยู่ ..

...ไม่นานนายทองก็เดินออกมา ชายร่างเล็ก ผมดำแซมขาว มีหนวดเคราเล็กน้อย ท่าทางแข็งแรง ฉันถามนายทอง กินข้าวกับอะไร สบายดีไหม เมื่อนายทองเดินมาถึง สามี ภรรยา พบหน้ากันก็ปะทะคารมกันด้วยคำหยาบคาย...ขอเซนเซอร์คำพูดนะคะ..  (ฉันตกใจเล็กน้อย..และสงสัยว่าสัมพันธภาพในครอบครัวจะเป็นอย่างไรนะ)

            ในครั้งแรกที่ไปเยี่ยม ฉันจึงยังไม่เห็นบ้านที่นางวรรณอยู่ สอบถาม ประเมินสภาพครอบครัว จึงพบปัญหา

-        นายทองและนางวรรณ ขาดความรู้บทบาทการเป็นสามี-ภรรยา... ขาดความรู้การเตรียมตัวเป็นบิดามารดา

-        สัมพันธภาพของสามีภรรยาบกพร่อง  (วิเคราะห์ว่า การที่นายทองพานางวรรณมาอยู่ด้วยเนื่องจากต้องการให้เป็นแหล่งระบายความใคร่..!!!..??? ...จากคำพูดและสถานการณ์ที่ทั้งคู่ปะทะคารมกัน...ฉันอาจจะเข้าใจผิดก็ได้ ???)

            หลังจากที่คุณป้าใจดี และพี่แตนได้ปรามทั้งคู่ให้หยุดเถียงกัน ..ฉันจึงถามนายทองที่สีหน้าไม่สู้ดีนักและทำตาขวางใส่ฉันว่า. ..นายทองกินข้าวกับอะไร อร่อยไหม.

นายทองบอกว่ายังไม่ได้กินเลย ..หมอมาหาเลยออกมาก่อน...อืม..ฉันจึงยิ้มให้...และคิดว่า.อย่างน้อยการที่เรามาเยี่ยม เขาก็ยังให้ความสำคัญอยู่นะ

: นายทองทำอะไรกินล่ะ..ฉันชวนคุยไปเรื่อย ๆ ..

:  ลาบแย้

:  โอ้...คือเป็นตาแซบแท้...(น่าอร่อยจังเลย) 

ปกตินายทองจะไปหาแย้ กบ เขียด มาให้นางวรรณ กินอยู่เสมอ ..ซึ่งอย่างน้อย ความผูกพันของสามีภรรยาของทั้งคู่ก็ยังมีดีอยู่ ..ฉันแอบดีใจอยู่เงียบ ๆ

: ถ้าอย่างนั้นหมอขอรบกวนเวลานายทองและนางวรรณสักครู่ จะได้ไหม..

ทั้งคู่พยักหน้าพร้อมกัน..เป็นการยอมรับที่จะพูดคุยกันและตั้งใจฟัง

 ...ฉันเริ่มต้นทำ Family counseling คิดทบทวนความรู้ที่เคยเรียนมาในใจ หลังจากที่ไม่ได้ใช้มานาน...

ฉันแนะนำตัวเอง หมอชื่อ.....เป็นพยาบาลประจำสถานีอนามัย เป็นหมอประจำบ้าน ม. 9 ที่นายทองเคยอยู่นะ..เรียกสั้น ๆ ว่า หมอหมวยก็ได้...ฉันยิ้มให้ ทั้งคู่พยักหน้ารับ แต่สีหน้าทั้งคู่ยังงง งง ...

            ...ฉันสอบถามความคิดเห็นของทั้งคู่ในการเลี้ยงดูบุตร ให้กำลังใจ และชมเชย  สร้างความภาคภูมิใจให้ที่ทั้งคู่ที่จะได้มีบุตร ..สร้างสัมพันธภาพระหว่างพ่อแม่ และลูกในครรภ์ แล้วจึงให้ความรู้ในการดูแลสุขภาพในขณะตั้งครรภ์ สอนเรื่องการทำบทบาทบิดา มารดา บทบาทสามี ภรรยา ...จุดประเด็นเรื่องการเลี้ยงดูบุตรให้นายทองได้คิด และวางแผนการดูแลครอบครัวต่อไป...เมื่อได้เวลาพอสมควร จึงลากลับ...ด้วยความสุข อิ่มเอมใจ..   .....^_^....  (ปล่อยให้ทั้งคู่ได้ดูแลกันเองต่อไป...ประมาณ 2 เดือนต่อมา)

 

        เช้าวันหนึ่ง...ขณะที่ฉันเดินเข้ามาในสถานีอนามัยเพื่อทำงานตามปกติ เสียงพี่แตน..คุณแม่บ้าน ..ก็แป๊น แป๊น..มาถึงฉันด้วยความดีใจ...แม่ใหย่หมวย  ๆ...(เขาเรียกฉันว่าอย่างนั้น)  เจ้าได้หลานแล้วเด้อ...เป็นผู้ชาย...ฉันงง งง...คุณพี่แตนจึงเล่าว่า เมื่อเช้า ตอนประมาณ 6 โมง นางวรรณเจ็บท้องคลอด มีคนพามาส่งที่สถานีอนามัย แล้วนางวรรณก็คลอดลูกเป็นผู้ชาย พี่ตัอม (นวก. ซึ่งเป็นคนในหมู่บ้านม. 9 ที่ตั้งของสถานีอนามัย) มาตัดสายแฮ ..(สายสะดือ) ให่.....ตอนนี้ส่งไปโรงพยาบาลแล้วหล่ะ

...และแล้วสองแม่ลูกก็ปลอดภัย..ยังไม่จบค่ะ.....

 

            ด้วยภาระงาน..และอะไรอีกมากมาย (ข้ออ้าง..อิ อิ)....ว่าจะไปเยี่ยมนางวรรณที่โรงพยาบาลสักหน่อยก็เลยพลาด...(ลืมค่ะพี่น้อง)...

 

            2 วันต่อมา มีโทรศัพท์จากโรงพยาบาลโทรตามหาหมอหมวย ให้ไปรับนางวรรณที่โรงพยาบาลด้วย...ตลอดระยะเวลา 2 วันที่นางวรรณและลูกนอนโรงพยาบาล ตามมาตรฐานการดูแลหลังคลอด ...ไม่มีญาติไปเยี่ยมเลย...นายทองก็หายแซ๊บ...ยังไม่เห็นตัว ฉันจึงรายงานหัวหน้าสถานีอนามัยให้ทราบ และประสานผู้ใหญ่บ้านหมู่ 9 ในขณะนั้น (ตอนนี้ท่านเป็นกำนันแล้วค่ะ) ไปรับนางวรรณและลูกที่โรงพยาบาล

ปล.  เนื่องจากนางวรรณไม่มีญาติพี่น้อง และไม่รู้จักใคร พยาบาลห้องหลังคลอดสอบถามแล้วบอกว่ารู้จักแต่หมอหมวยอนามัยเชียงพิณ ...โรงพยาบาลจึงโทรมาตาม..ดังกล่าว

            ก่อนไปเยี่ยมหลังคลอดนางวรรณ ก็มีการบอกบุญ ได้รับเสื้อผ้าเก่า เสื้อเด็ก หมอนเด็ก เบาะ  มุ้งคลอบ อาหารต่าง ๆ   ..แล้วจึงชวนคุณพี่แตน ไปเยี่ยมนางวรรณ  ในวันหนึ่ง ....

รูปภาพ

            การไปครั้งนี้ แฝงสัมพันธภาพอย่าง Profressional and Social Relation ship เหมือนไปเยี่ยมหลานตัวเอง จริง ๆ ...อิ อิ

การไปเยี่ยมหลังคลอด ก็มีการดูแลสุขภาพมารดาและทารก ตามปกติ แนะนำ...

 - การดูแลตัวเองหลังคลอด อาหาร การพักผ่อน การทำความสะอาด ออกกำลังกาย ...

- การดูแลบุตร ....ให้นม  อาบน้ำ ทำความสะอาดเวลาขับถ่าย ให้ความอบอุ่น

- การพาบุตรไปรับวัคซีน

- การไปตรวจหลังคลอด

- การวางแผนครอบครัว  ..นางวรรณได้รับการทำหมันแล้ว เนื่องจากท่าทางไม่สมประกอบเท่าที่ควร แพทย์จึงพิจารณาทำหมันหลังคลอดให้ (ความเห็นส่วนตัวของฉันเองค่ะ)

...ตอนไปเยี่ยมหลังคลอดนายทองไม่อยู่บ้าน...แต่ก็ได้ข่าวว่านายทองเห่อลูกชายพอสมควร สามีภรรยาพูดคุยกันน่ารักขึ้น ...เท่านี้ฉันก็ดีใจแล้วค้า...!!!

 

        เรื่องยังไม่จบค่ะ..ปัญหาการแจ้งเกิดบุตรยังทำไม่ได้ ที่อยู่อาศัยไม่มี ...แต่ขอหยุดไว้แค่นี้ก่อน ...(ไว้เล่าตอนต่อไปค่ะ)

 

  ...เหตุที่เขียนเรื่องนี้ก็มีอยู่ว่า...ต้องการขอความช่วยเหลือค่ะ ด้วยว่านางวรรณยังไม่มีบัตรประชาชน ประสานท่านกำนัน และมีการติดตามไปถึงจังหวัดกาฬสินธุ์ถิ่นเก่า ไม่มีใครรู้จักแม่นางวรรณ และไม่รู้จักครอบครัวนี้ การรับรองว่านางวรรณเป็นคนไทยเพื่อขอบัตรประชาชนยังทำไม่ได้ ประมาณการอายุนางวรรณ   20 -25 ปี  แม่นางวรรณ ชื่อนางน้อย   กุงเพชร อายุ 51 ปี เสียชีวิตเมื่อปลายปี 2546 ที่อยู่เดิมคือ..บ้านโนนแดง ไม่ทราบตำบล อำเภอ รู้แต่ว่า จังหวัดกาฬสินธุ์

ช่วยด้วยนะคะ...หรือว่าท่านผู้รู้ ท่านใด ที่มีความรู้เรื่องการทำบัตรประชาชน สำหรับผู้ตกหล่นแบบนี้ ก็แนะนำด้วยนะคะ

ขอบคุณค่ะ

 

ปล. บันทึกนี้ ได้ขออนุญาตนายทองและนางวรรณแล้วค่ะ

นายทอง  รัศมี อายุ 63 ปี พบรักกับนางน้อย ขณะไปทำงานก่อสร้างที่ บ้านหนองทุ่ม ต. ส่องดาว อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร

........................*** ......^_^....***.....^_^.....***....^_^....****......................