๒๙ กรกฎาคม วันภาษาไทยแห่งชาติ 

          วันภาษาไทยแห่งชาติ ถือกำเนิดขึ้น จากมติของคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๔๒ ให้วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ของทุกปีเป็น วันภาษาไทยแห่งชาติ ตามข้อเสนอของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีที่มาอย่างไรลองติดตามกันต่อไปนะครับ“

         วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕ เวลา ๑๐.๐๐ น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานและทรงร่วมประชุมทางวิชาการที่ชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดขึ้น ขณะนั้นพระองค์มีพระชนมพรรษา ๓๔ พรรษา ในวันนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดำรัสแจกแจงปัญหาเกี่ยวกับการใช้ภาษาไทย แสดงถึงพระปรีชาสามารถอันสุขุมลุ่มลึกในด้านภาษาไทยอย่างยิ่ง ทรงแสดงพระราชหฤทัยห่วงใยในปัญหาการใช้ภาษาไทยของคนไทยในปัจจุบันและพระราชทานพระบรมราโชวาทให้คนไทยรักษาและทำนุบำรุงภาษาไทยเพื่อให้ดำรงอยู่อย่างงดงามยั่งยืนเป็นเอกลักษณ์ของชาติหลายประการ จะขออัญเชิญมาบางส่วนดังนี้”

          “...........เพราะว่าภาษาไทยนั้นเป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งของชาติ ภาษาทั้งหลายเป็นเครื่องมือของมนุษย์ชนิดหนึ่งคือเป็นทางสำหรับแสดงความคิดเห็นอย่างหนึ่ง เป็นสิ่งสวยงามอย่างหนึ่ง เช่นในวรรณคดี เป็นต้น ฉะนั้นจึงจำเป็นต้องรักษาไว้ให้ดี ประเทศไทยนั้นมีภาษาของเราเองซึ่งต้องหวงแหน...เราโชคดีที่มีภาษาของตนเองแต่โบราณกาล จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะรักษาไว้...”

          จากการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีน้ำพระราชหฤทัยห่วงใยในปัญหาการใช้ภาษาไทยดังกล่าว เป็นเหตุให้หลายหน่วยงาน ดำริริเริ่มที่จะให้มีวันภาษาไทยแห่งชาติขึ้น เพื่อน้อมนำให้คนไทยหันมาตระหนักในคุณค่าของภาษาไทยอันเป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นไทย โดยคณะกรรมการรณรงค์เพื่อภาษาไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีท่านผู้หญิงพูนทรัพย์ นพวงศ์ ณ อยุธยา ได้พิจารณาเห็นว่า วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕ เป็นวันประวัติศาสตร์แห่งภาษาไทย เนื่องด้วยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงร่วมประชุมทางวิชาการกับสมาชิกชุมนุมภาษาไทยของคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ทรงแสดงพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถปราดเปรื่องในการใช้ภาษาไทย ตลอดจนทรงแสดงน้ำพระราชหฤทัยห่วงใยในปัญหาการใช้ภาษาอย่างประจักษ์ชัดเจน ประจวบกับปี พ.ศ.๒๕๓๙ เป็นปีมหามงคลฉลองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปีและปี ๒๕๔๒ เป็นปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ ดังนั้นในปี พ.ศ. ๒๕๔๑ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจึงเสนอให้รัฐบาลประกาศ วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ของทุกปีเป็น วันภาษาไทยแห่งชาติ เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและเพื่อน้อมสำนึกและสนองพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงห่วงใยในภาษาไทย ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๔๒ เห็นชอบและอนุมัติตามข้อเสนอของจุฬาลงกรณ์

        วันภาษาไทยแห่งชาติ เกิดขึ้นจากความมุ่งหมายที่จะเชิญชวนให้ชาวไทยทุกคน ร่วมกันตระหนักว่า ภาษาไทยเป็นสมบัติอันล้ำค่าของคนไทยทุกคน เราคนไทยจึงมีหน้าที่และสิทธิที่จะรักและหวงแหนภาษาไทย ซึ่งเป็นสมบัติล้ำค่า แล้วช่วยกันทะนุบำรุงรักษาสืบทอดให้ยั่งยืนงดงามตลอดไป

(พิสูจน์ ใจเที่ยงกุล เรียบเรียงจากสารภาษาไทย ปีที่ ๑ ฉบับที่ ๑)