อศจ.อุทัยธานี (อาชีวศึกษาจังหวัดอุทัยธานี) เป็นอศจ. น้องใหม่ที่เข้ามารวมกลุ่มสถาบันการอาชีวศึกษาภาคเหนือ จากเดิมอยู่ในกลุ่มของสถานศึกษาอาชีวศึกษาภาคกลาง ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่ของศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีวศึกษาภาคเหนือ ที่จะต้องให้การส่งเสริมและสนับสนุน ทั้งบริการคำปรึกษา แนะนำ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ การประสานงาน จัดกิจกรรมร่วมกัน เพื่อเป็นการพัฒนาทางด้านอาชีวศึกษาต่อไป

จากการติดตามโครงการสถานศึกษา 3D ของ อศจ.อุทัยธานี (วิทยาลัยเทคนิคอุทัยธานี  วิทยาลัยสารพัดช่างอุทัยธานี  วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีอุทัยธานี) ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กิจกรรมในโครงการ โดยวิธีการพูดคุยสัมภาษณ์  สอบถาม ดูและฟังข้อมูลการนำเสนอ พร้อมทั้งอ่านเอกสารประกอบกิจกรรม พบสิ่งที่น่าสนใจในสถานศึกษาขนาดเล็กแห่งนี้  โดยเฉพาะกิจกรรมกีฬา

ทำไมต้องเป็นกิจกรรมกีฬา  

เกิดจากที่ในการประเมินสถานศึกษา 3D มีการกำหนดมาตรฐานคุณภาพข้อหนึ่งที่ว่า  Drug-Free  ห่างไกลยาเสพติด ต้องรู้จักหลีกเลี่ยง ป้องกันตนเองให้ห่างไกลจากยาเสพติด ดังนั้น สถานศึกษาจะมีโครงการกิจกรรมใดบ้าง  มาช่วยในการส่งเสริมในเรื่อง การลด ละ เลิกกับพฤติกรรมเสี่ยงกับยาเสพติด และมีตัวบ่งชี้ที่ว่า ผู้เรียนมีสุนทรียภาพและลักษณะนิสัยด้านศิลปะ ดนตรีและกีฬา มีความชื่นชมและร่วมกิจกรรมด้านศิลปะ ดนตรีและกีฬา

ข้อมูลเบื้องต้นที่ได้รับคือ สถานศึกษาแห่งนี้มีนักเรียน/นักศึกษาในระบบ 76 คน ส่วนระบบอื่นทั้ง การเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ การจัดหลักสูตรระยะสั้น อีกประมาณ 1,033 คน สำหรับโครงการ 3D จะดูรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับนักเรียน/นักศึกษาในระบบ

จากการที่มีจำนวนนักเรียน/นักศึกษาน้อย  แต่สถานศึกษาก็เห็นความสำคัญ ส่งเสริมให้มีการจัดกิจกรรมกีฬา เบ็ดเสร็จก็เป็นโครงการกีฬา ที่รวมทั้ง กีฬาต้านยาเสพติดและกีฬาสีไปพร้อม ๆ กัน  เมื่อมีจำนวนผู้เรียนน้อย แล้วจะแบ่งคนอย่างไร นั้นคือ  จะมีการจับคู่ผู้เรียนแล้วจับสลาก ตามเพศ เพื่อให้สัดส่วนของทุกสีมีชายและหญิงเท่าเทียมกัน รวมสีละ 38 คน

ทุกสี หมายถึง สองสี จำนวนสีละ 38 คน มีสีเขียวกับสีฟ้า   โดยการโหวตกันในกลุ่มผู้เรียนว่า ต้องการให้ปีนี้มีกีฬาสี สีอะไรกันบ้าง (มีบางสีที่ผู้เรียนไม่เสนอ พยายามเลี่ยงเอง)

ประเภทกีฬา  มีตะกร้อ  วอลเลย์บอล  เปตอง ฟุตซอล (futsal) และปิงปอง นับจำนวนนักกีฬาและตัวสำรองแต่ละประเภท ก็เข้าใจว่า ทุกคนคงจะได้เล่นกีฬากันทั่วหน้าและซ้ำหน้า  ในหลายประเภท  แต่ละทีมจะตั้งชื่อเฉพาะขึ้นมา ได้แก่  ทีมรวมมิตร  เอฟ4  ศิษย์อาร์ท  เป็นต้น  สอบถามได้รายละเอียดเพิ่มเติมว่า นักเรียน/นักศึกษาหญิงบางคนไม่ได้เล่นกีฬาประเภทใด แต่ก็ร่วมเป็นกองเชียร์ของแต่ละทีม

ประเมินผล  กิจกรรมส่วนใหญ่ของวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีทุกแห่ง มักจะมีรูปเล่มที่มีข้อมูลครบ ไม่ว่า จะเป็นโครงการ ขั้นตอนของกิจกรรมและการประเมินผล ภาคผนวกในเล่มนี้ มีการกำหนดรายชื่อนักเรียน/นักศึกษาของแต่ละประเภทกีฬาระบุไว้อย่างชัดเจน

จากข้อมูลที่ได้ทั้งหมด เป็นการพูดคุยสอบถามกันเบื้องต้น ไม่ได้เห็นภาพกิจกรรมที่เกิดขึ้นจากสถานการณ์จริง  แต่ได้ภาพสะท้อนบางอย่างของสถานศึกษาขนาดเล็ก ที่มีบุคลากรพร้อมจะส่งเสริมสนับสนุนผู้เรียนที่เป็นรายตัวบุคคล พัฒนาผู้เรียนตามความสามารถเฉพาะด้านและทำได้อย่างทั่วถึง

ในขณะที่สถานศึกษาขนาดใหญ่ การดูแลควบคุมทำได้ยากกว่า กิจกรรมไม่ครอบคลุมผู้เรียนทุกคนหรือทั่วถึง  แต่มีปัจจัยด้านอื่นสนับสนุนอย่างเพียบพร้อมโดยเฉพาะงบประมาณ    สองสถานการณ์นี้ ใช่ว่า จะเกิดขึ้นในสถานศึกษาเดียวกัน พร้อมกันไม่ได้ 

ดังนั้น หากสถานศึกษาทำในสิ่งที่เรามีอยู่  เต็มศักยภาพที่ควรจะเป็นและทำให้ดีที่สุด การทำงานด้านการศึกษา บางครั้งมันจะตอบคำถามบางข้อได้ก็ต้องใช้ระยะเวลา อาจจะไม่เห็นผลในวันนี้หรือวันพรุ่ง  ตัวผู้เรียนเท่านั้นที่จะตอบคำถามเหล่านี้ได้ชัดเจนซึ่งก็ไม่แน่ว่า อาจจะไม่ใช้วันนี้หรือวันพรุ่งเช่นกัน

พิมพร  ศะริจันทร์  ศึกษานิเทศก์   เขียนวันที่  26  กุมภาพันธ์  2553

ขอบคุณ  คณะครูและผู้บริหารจากวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีอุทัยธานี สำหรับข้อมูลจากการติดตามนิเทศโครงการ 3D ณ วิทยาลัยเทคนิคอุทัยธานี  วันที่ 12  กุมภาพันธ์  2553