ตามความหมายผัสสะแปลว่าการกระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ผิวหนัง และการกระทบทางใจ เป็น 6 ทาง จะเห็นว่าการกระทำกรรมทั้งหลายมีผัสสะเป็นปัจจัย เป็นต้นเหตุให้กระทำ ทำให้อยากทำมีส่วนในการทำกรรมทั้งปวง มีกรรมดี กรรมชั่ว กรรมไม่ดี กรรมไม่ชั่ว

เมื่อมีสิ่งมากระทบดังกล่าวทำให้รู้สึก ทาง ตา หู จมูก กาย และใจหรือจิต ความรู้สึกทั้งหมดเรียกว่าวิญญาณ ได้แก่จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ มโนวิญญาณ

สำหรับการกระทบทางใจหรือจิต  ถ้าถูกใจก็อยากได้อยากเอา ไม่ถูกใจก็รำคาญ เกิดโทษะ โมหะในทางที่จะทำลายล้าง

เวทนาเกิดจากผัสสะ ซึ่งมีสุขเวทนา ทุกขเวทนา และอทุกขมสุขเวทนา ซึ่งเวทนาก็เป็นมูลเหตุให้เกิดตัณหามึความอยากไปตามความหมายของเวทนา ในเรื่องของผัสสะที่ไปสอดคล้องกับวิทยาศาสตร์สมัยใหม่คือกลศาสตร์ควอนตัม ที่กล่าวว่าถ้าไม่มีผัสสะโลกก็จะไม่มี และในทางควอนตัมกล่าวว่าไม่สามารถจะบอกได้ว่าจะมีอะไรคงอยู่หรือไม่ถ้าไม่ไปสังเกต  ดังนั้นการสังเกตกับผัสสะน่าจะเป็นอย่างเดียวกัน เพราะการสังเกตก็ต้องอาศัยประสาทสัมผัสทั้ง 5 แต่ในทางวิทยาศาสตร์นั้นยังมีเครื่องมือช่วยในการรับรู้ให้ขยายขอบเขตออกไปให้สังเกตได้ในสิ่งที่มีความสามารถไม่พอที่จะสังเกต 

ผัสสะในทางศาสนานั้นจะต้องมีสติกำกับ เช่นเมื่อมีผัสสะจะต้องดูว่ามีวิชชาหรืออวิชชา(ไม่มีความรู้แจ้งที่ถูกต้อง) ซึ่งถ้าไม่มีผัสสะก็ไม่มีโอกาสเกิดทั้งวิชชาหรือเกิดอวิชชา