การประดิษฐ์ใบโพธิ์

 

          ใบโพธิ์นี้เครื่องแต่งตัวบายศรีหรือตัวแซม ที่ใช้แซมระหว่างช่องว่างขององค์บายศรีให้ดูสวยงามขึ้นมีลักษณะคล้ายกับแมงดาในบายศรีปากชาม ที่เรียกว่าใบโพธิ์นี้ได้ยินพระอาจารย์ที่ท่านเก่งในการทำงานบายศรีแห่งวัดหนองปลาปากจังหวัดอุบลราชธานี ท่านเรียกเลยเรียกตามท่านก็ดูเป็นศิริมงคลดี ก่อนหน้านี้ก็ได้แต่เรียกว่าตัวแซม เพราะไม่ใช่บายศรีปากชามเลยไม่กล้ามั่วเรียกว่าแมงดา ดูขั้นตอนการประดิษฐ์เลยแล้วกัน

           ขั้นตอนการประดิษฐ์จะแยกเป็น 3 ส่วน คือต้องทำส่วนประกอบเตรียมไว้ก่อนคือ พับกลีบเล็บมือนางซ้อน  กลีบกระพุ้ง และประกอบเป็นใบโพธิ์ ดังนี้

 

การพับกลีบกระพุ้ง

 

        

 

 ตัดผ้าออแกนซ่าสีขนาด 1 1/2 x4 ซม. ตามแนวนอนผ้า

 

พับผ้าเฉียงลงด้านล่าง

 

พับทบชายผ้าลงมาตั้งฉาก

 

พับชายอีกด้านหนึ่งยกทบเกยกันหัวแม่มือดันกลีบกระพุ้งขึ้น

 

พับทบลงแล้วเย็บติดด้วยด้ายหรือลวดเย็บกระดาษ

 

ถ้าเย็บติดด้วยลวดเย็บหรือแม็กต้องระวังหากไม่ชำนาญจะทำให้ผ้าหย่นกลีบจะเสียหาย

 

การพับกลีบเล็บมือนางซ้อน

ตัดผ้าออแกนซ่าสีขาว ตามแนวยาวผ้าขนาด 2 1/2 x4 1/2 ซม. พับทบครึ่งลง

 

หาาจุดกึ่งกลางแล้วพับดันกลีบด้านข้างเข้าด้านใน

 

พับทบกลีบด้านหน้าด้านหลังลงเป็นรูปสามเหลียม

 

พับอีกด้านเช่นเดียวกัน

 

ใช้หัวแม่มือซ้ายกดกลีบด้านบนไว้ หัวแม่มือขวาดึงกลีบโค้งทะแยงไปตามโค้งนิ้วหัวแม่มือซ้ายได้กลีบแล้วกดไว้

 

พับอีกด้านเช่นเดียวกัน แต่ยกทับกลีบอีกด้านหนึ่ง

 

พับทบกลีบด้านหลังมาซ้อนทับอีกชั้น

 

ทำทั้งสองด้านจะได้กลีบเล็บมือนางซ้อย ใช้ด้ายเย็บพักไว้

 

ประกอบใบโพธิ์

 

 

เตรียมอุปกรณ์ ลวดเบอร์ 18 จีบกระพุ้ง กลีบเล็บมือนางซ้อน ผ้าแบบใบโพธิ์ ผ้าสีเขียวขนาด 1x2 นิ้ว

 

ตัดกระดาษเป็นแบบแล้ววางทาบกับผ้ารองปกตัดเป็นรูปใบโพธิ์

 

ตัดผ้าสีเขียวขนาด 1x2 นิ้ว

 

ผ้าสีเขียวหากึ่งกลางผ้าตามแนวนอน

พับชายด้านหนึ่งลงมาตั้งฉากกึ่งกลาง

พับอีกด้านหนึ่งลงมาตั้งฉากกึ่งกลางเป็นรูปสามเหลี่ยม

 

นำไปประกบบนยอดของผ้าแบบทั้งสองด้านแล้วเย็บติดด้วยแม็ก

 

 

 

พับกลีบสามเหลี่ยมแล้ววางทับบนยอดกลีบพับทบกลีบด้านหน้าโค้งทะแยงลงเป็นกลีบกุหลาบแล้วเย็บติด

 

 

นำกลีบต่อไปมาวางทับพับกลีบกุหลาบโค้งทะแยงลงลดจากกลีบแรก 1/4 นิ้ว

 

 

กลีบถัดไปทำเช่นเดียวกันจนสุดด้านด้านของแบบ

 

 

ทำอีกด้านเช่นเดียวกัน

 

ด้านหลังไม่ต้องพับกลีบโค้งจะได้ในลักษณะนี้

 

 

นำกลีบเล็บมือนางซ้อนที่เตรียมไว้มาติดลงตรงกึ่งกลางแบบโดยใช้กาวแท่ง

 

ติดโค้งไปตามโค้งแบบทั้งสองด้าน

 

 

นำกลีบกระพุ้งที่เตรียมไว้มาติดให้เต็มสับหว่างระหว่างกลีบแต่ละชั้นให้เต็มแบบ

 

 

พับโค้งลวดเป็นตัวยู ใช้กาวแท่งยึดติดด้านหล้งของแบบ

 

 

ลดจากยอดลงประมาณ 1 ซม. ถ้าต่ำจะจัดโค้งใบตามต้องการยาก

 

 

ปิดทับด้วยผ้าเขียวอีกชั้นดุเรียบร้อยขึ้นถึงแม้จะอยุ่ด้านในก็จำเป็นต้องปิด

 

 

 

เสนอแนะเพิ่มเติม

       การดามด้วยลวดนี้ควรติดไว้ด้านหน้ากลีบก่อนที่จะติดกลีบเล็บมือนางซ้อนและกลีบกระพุ้ง จะทำให้แน่นหนาและเรียบร้อยกว่าแบบติดด้านหลัง

 

 

หมายเหตุ

     ถ่ายภาพครั้งนี้ไม่ค่อยดีเพราะถ่ายตอนกลางคืนต้องใช้ไฟแฟรชจากกล้องเลยสะท้อนแสงต้องใช้โปรแกรมคอมฯปรับกว่าจะได้มาให้ดูก็เสียเวลาโขอยู่