ผมยังคงติดอกติดใจข้อเขียนของท่านชุติปัญโญอย่างไม่เสื่อมคลาย ...

หนังสือของท่านเล่มนี้ ชื่อ "จะยากอะไร ถ้าอยากให้ใจมีสุข" ...พิมพ์ครั้งที่ 4 แล้วครับ

ข้อเขียนนี้เป็นบทสุดท้ายในเล่มนี้

"จะมีสุขได้อย่างไร หากใจไม่ดีกว่าเดิม"

ผู้อ่านเคยตั้งข้อสงสัยไหมว่า ความสุขที่เราเรียกหาในชีวิตนี้มีความสมหวังกี่เรื่อง เรื่องใดที่ประทับใจไม่เคยลืมเลือน ? เรื่องใดที่คิดถึงคราใดจะร้องไห้ทุกที ? และเราเฝ้าถามหาความรู้สึกแบบใดมากกว่ากัน ?

เมื่อประมวลความรู้สึกที่เป็นความสุข และความทุกข์ที่เกิดขึ้นในใจของเรา คำตอบที่ได้มามักจะบรรจบลงที่ว่า "เราถวิลหาความรู้สึกที่เป็นสุขมากกว่าความทุกข์ แต่สิ่งที่เราจมอยู่กลับเป็นความทุกข์ที่ฝังอยู่ในความทรงจำ"

บางคนอาจจะปฏิเสธว่า ชีวิตของตนไม่ได้ทุกข์แต่อย่างใด ทว่าถ้ามองเข้าไปลึก ๆ แล้ว เราดำเนินชีวิตอยู่ท่ามกลางความทุกข์ที่เป็นปัญหาตลอดเวลา แต่เราเพิกเฉยต่อรายละเอียดที่มีจึงไม่รู้ว่าอะไรคือความทุกข์ที่ต้องเจอ

ยิ่งเราหวังในใจว่า เทคโนโลยีสมัยใหม่จะช่วยทำให้ความสุขเพิ่มมากขึ้นกว่าเดิม วิธีการค้นหาความสุขจึงแปลกตามากขึ้น จนเราเองก็ตกเป็นเหยื่อของความทุกข์ที่อ้างว่าเป็นสุขแทน

บางคนชอบเที่ยวกลางคืน เพราะคิดว่า ความสนุกที่ใฝ่หาจะเติมเต็มความรู้สึกที่ขาดหายไปได้

บางคนชอบร้องรำทำเพลง เพราะคิดว่า เสียงเพลงที่ขับกล่อมจะช่วยปลอบใจให้คลายเหงา

บางคนชอบแต่งตัวตามแฟชั่นสมัยใหม่ เพราะคิดว่าความไฉไลที่มีจะทำให้ชีวีมีสีสันจนกลบเกลื่อนความทุกข์ได้

บางคนชอบทำตัวแบบผู้ดีตีนแดง เพื่อพลิกแพลงความรู้สึกว่าตัวเองสมบูรณ์พร้อม เพื่อลดความเปล่ากลวงในความรู้สึกให้เหลือน้อยลง ฯลฯ

เมื่อมองชีวิตที่กำลังดำเนินไปของคนยุคใหม่ที่คิดว่า จะมีความสุขมากขึ้น แต่ทุกอย่างที่ได้มากลับฟ้องขนาดของความทุกข์ว่ามีความซับซ้อนมากกว่าคนยุคเก่าหลายเท่า เป็นความซับซ้อนทั้งวิธีการเสพและการแสวงหา

สิ่งที่น่าห่วงสำหรับชีวิตของเราที่ตามหาความสุขอย่างผู้ไม่รู้ก็คือ ความสุขจะราคาแพงขึ้น ความสุขจะต้องรอการเติมเต็มที่ยาวนาน โดยมีวัตถุเป็นตัวแปรมากกว่าเดิม

ทว่าความสุขในทางพระพุทธศาสนานั้น ไม่ใช่สิ่งที่อยู่ไกลเกินเอื้อม กลับอยู่ใกล้ ๆ แค่ปลายจมูกของเรา เป็นความรู้สึกที่ไม่ต้องลงทุนแต่สามารถรับรู้ได้ โดยการค้นหาด้วยวิธีง่าย ๆ คือ "เริ่มจากใจ"

ความสุขเป็นภาวะที่ได้รับการตัดสินจากจิตใจเป็นหลัก เพราะถ้าจิตบอกว่า สิ่งที่สัมผัสนั้นทำให้เกิดความอึดอัดขัดเคือง กระวนกระวายต่ออารมณ์ที่เข้ามาในใจ ภาวะเช่นนี้ไม่ใช่ความสุขแต่อย่างใด

แต่สิ่งใดที่ผ่านเข้ามาในห้วงของความรู้สึก แล้วทำหน้าที่ประสานกายและใจให้ปลอดโปร่ง และต่อยอดเป็นความดีงามระหว่างตัวเราและผู้อื่นได้ด้วยความลงตัว ภาวะเช่นนี้จัดว่า เป็นความสุขที่ชีวิตใฝ่หา

ความสุขจึงมิได้อยู่ที่ว่า เราแสวงหาวัตถุหรือเกียรติยศได้มากหรือน้อยเพียงใด จนหรือรวยต่างกันเพียงใด แต่ขึ้นอยู่ที่การฝึกใจให้รับรู้อารมณ์ที่เกิดขึ้นอย่างรู้เท่าทันมากกว่า

ขณะเดียวกันเราก็ไม่ปฏิเสธว่า การมีวัตถุหรือเกียรติยศไม่ใช่สิ่งที่ชาวโลกควรมี เพราะตราบใดที่ดำรงอยู่บนโลกใบนี้ การแสวงหาบนพื้นฐานของการดำเนินชีวิตก็ยังต้องมีอยู่ แต่นั่นก็ไม่ใช่ดัชนีที่ชี้วัดว่า คนที่ร่ำรวยจะมีความสุขมากกว่าสามัญชนธรรมดา

แต่หากมีใจรับรู้ภาวะที่เกิดขึ้นอย่างเท่าทัน เมื่ออารมณ์ร้ายผ่านเข้ามาก็รับรู้ และปรับให้อยู่ในจุดที่สมดุล โดยไม่เข้าไปยึดเกาะไว้จนอึดอัด แต่รับรู้ด้วยความรู้สึกที่เป็นกลาง ๆ เราย่อมสัมผัสกับความสุขได้ แม้จะไม่มีวัตถุอะไรเป็นหลักประกันก็ตาม

ทว่าหากผู้ใดมีวัตถุช่วยทำให้เราสบายกาย แล้วรู้จักต่อยอดความสุขในมิติของจิตใจให้เพิ่มขึ้นมากขึ้นกว่าเดิม เขาย่อมสามารถรับรู้ทั้งความสบายทางกาย และความสุขทางจิตวิญญาณได้ด้วยภาวะที่ลงตัว

แต่มีคนจำนวนน้อยยิ่งนัก ที่จะค้นพบศิลปะในการน้อมรับความสุขให้อยู่กับตัวเองนาน ๆ เพราะส่วนมากจะคิดถึงสิ่งที่ปรากฎในรูปแบบของความทุกข์มากกว่า ความสุขที่ควรจะได้สัมผัสจึงหลีกหนีไปจากใจ โดยไม่รู้ว่าจะหวนกลับคืนเมื่อไร

"จะมีสุขได้อย่างไร หากใจไม่ดีกว่าเดิม" จึงเป็นคำที่ช่วยกระตุ้นเตือนว่า เราสามารถปั้นแต่งความสุขให้กับชีวิตได้ทุกขณะจิต เว้นแต่ว่าเราจะยอมเปิดใจเพื่อเรียนรู้ และพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นหรือไม่

หากยอมรับที่จะฝึกใจของตัวเอง น้อมรับปัญหาที่มีเพื่อนำไปสู่การแก้ไข ใจที่มีความพร้อม ผนวกกับความยินยอมที่ต้องการผลักดันตัวเองให้ไปสู่ภาวะที่ดีกว่า ย่อมเป็นแรงขับให้ก้าวไปสู่ความสุขที่ยั่งยืนได้

แต่หากยอมรับที่จะจมอยู่กับจิตใจที่หดหู่ และเศร้าหมองกับอารมณ์ที่กดทับตัวเองให้มีแต่ความทุกข์ ใจที่อ่อนแอและความท้อแท้ที่มี ย่อมขุดหลุมฝังเราให้อยู่ในความทุกข์นั้นตราบชั่วนิรันดร์

ชีวิตจะมีความสุขได้อย่างไร หากว่าใจไม่ดีกว่าเดิม

ได้รับอะไรจากข้อเขียนนี้ไหมครับ ...

ขอให้ค้นพบความสุขและรู้จักตนเองมากขึ้นนะครับ

บุญรักษา ทุกท่าน ครับ :)