การไม่สบายในช่วงนี้ ทำให้โลกเหมือนกับว่าเดินช้าลง จิตใจอยู่ในภวังค์ กายเหมือนสโลว์โมชั่น คิดในทางบวก ก็ถือว่า ได้มีเวลาคิดเพื่อตัวเองมากขึ้น

วันนี้ (17 พ.ค.52) พอมีแรงที่จะคุมสอบแทนเพื่อนได้ บริหารจัดการในห้องสอบเสร็จ ก็หยิบหนังสือ "รอยเท้าเล็ก ๆ ของเราเอง" โดย วินทร์ เลียววาริณ มาเปิดอ่าน หลังจากค้างคามานับเดือน

ผมอยู่ในสมาธิมาก จนกระทั่งอ่านจนจบ แล้วพบบทที่ประทับใจ ๆ อยู่หลายบท

อยากขอนำเสนอบทนี้ก่อนใคร ...

ไม้แข็งกับไม้อ่อน

- 1 -

มีเรื่องเล่าว่า ครั้งหนึ่งราชินีวิคทอเรียแห่งอังกฤษทรงทะเลาะกับเจ้าชายอัลเบิร์ต พระสวามี เจ้าชายอัลเบิร์ตผลุนผลันออกจากห้อง และเสด็จไปประทับ ณ ที่ส่วนพระองค์แต่ผู้เดียว

ราชินีวิคทอเรียเสด็จไปที่หน้าประตู เคาะประตูที่ลั่นดาลไว้อย่างแรง

"นั่นใคร?" เจ้าชายอัลเบิร์ตถาม

"ราชินีแห่งอังกฤษ"

ประตูไม่เปิด

ราชินีทรงเคาะประตูอย่างหนักอีกหลายครั้ง ก็ไม่มีคำตอบจากคนในห้อง

- 2 -

ระบอบไม้เรียวอาจเป็นระบอบการปกครองที่เก่าแก่ที่สุดในโลก เริ่มจากหน่วยที่เล็กที่สุดในสังคม คือ ครอบครัว

เด็กจำนวนไม่น้อยถูกเฆี่ยนตี และย้ำด้วยประโยค "ไม้เรียวสร้างคนเป็นนายกรัฐมนตรี"

จริงอยู่ นายกรัฐมนตรีจำนวนไม่น้อยได้ดิบได้ดี เพราะไม้เรียว แต่คำกล่าวนี้กลับไม่ได้รับประกันคุณภาพของนายกรัฐมนตรีคนนั้นแต่อย่างใด ดังจะเห็นผู้นำที่ก้าวร้าวจำนวนมากมายในหน้าประวัติศาสตร์

ผู้ใหญ่ที่ปกครองเด็กย่อมรู้ความอยากของการใช้ไม้แข็ง เด็กที่ถูกเฆี่ยนตีบ่อย ๆ แม้จะเชื่อฟังพ่อแม่ อาจโตขึ้นเป็นเด็กที่เปราะบาง เพราะจิตใจวางบนฐานความกลัว

"ไม้เรียว" สร้างคนได้ ก็ต่อเมื่อรองรับด้วย "ไม้รัก" แต่อาจไม่เสมอไป

ไม่เฉพาะแต่คนเท่านั้นที่ชอบไม้อ่อน สัตว์และพืชก็เช่นกัน

เด็กน้อยก็เช่นไม้เลื้อย หากปล่อยให้โตขึ้นโดยไม่มีเสาหลักให้ยึดเกาะ ก็อาจอ่อนปวกเปียกทอดบนพื้นดิน ไม่มีวันชูยอดเหนือพื้นโคลนได้ แต่หากรัดมันบนเสาหลักแน่นเกินไป ไม้เลื้อยต้นนั้นก็อาจเฉาได้เช่นกัน

สัมพันธ์ที่เกิดจากการปกครองด้วยพระเดชอย่างเดียวเป็นสัมพันธภาพที่ตั้งบนฐานความกลัว

สัมพันธภาพที่เกิดจากการปกครองเพียงด้วยพระคุณก็อาจเช่นคั้นน้ำจากผลไม้ได้เพียงครึ่งผล

ในโลกแห่งความจริง เราต้องการทั้งไม้แข็งและไม้อ่อน

นักปกครองที่ประสบความสำเร็จคือผู้ที่รู้ว่า เมื่อใดต้องใช้ความแข็ง เมื่อใดต้องใช้ความอ่อนโยน

แข็งแรงแต่ไม่แข็งกระด้าง อ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ

- 1 -

เงียบไปครู่ใหญ่ ในที่สุดเสียงเคาะประตูดังขึ้นเบา ๆ ครั้งเดียว

"นั่นใคร?" เจ้าชายอัลเบิร์ตถาม

"เมียของคุณค่ะ"

เจ้าชายอัลเบิร์ตเปิดประตูทันใด

...................................................................................................................................

ไม้แข็ง กับ ไม้อ่อน เปรียบได้กับ พระเดช กับ พระคุณ

ซึ่งผู้บังคับบัญชาควรเรียนรู้ ถือเป็น "ศิลปะ" ขั้นสูง เหนือปัญญา

ลองใช้ดูไหมครับ งานในบังคับบัญชา อาจไหลไปทางที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

บุญรักษา ... ทุกท่านครับ :)

...................................................................................................................................

แหล่งอ้างอิง

วินทร์ เลียววาริณ.  รอยเท้าเล็ก ๆ ของเราเอง.  กรุงเทพฯ: 113, 2548.

winbookclub.  http://www.winbookclub.com/basket_detail.php?id=28.  (18 พ.ค.52).

ป.ล. ค้นหาภายหลังพบว่า คุณวินทร์ เลียววาริณ ได้นำบทความนี้ขึ้นเว็บไว้แล้ว ดังอ้างอิง ครับ