ภาพความวุ่นวายสับสนในห้องฉุกเฉิน    คงเป็นภาพที่ชินตาของทุกโรงพยาบาล  เสียงร้องของผู้ป่วยประกอบกับเสียงของเจ้าหน้าที่   ทำให้ห้องฉุกเฉินเป็นหน่วยงานที่แทบจะไม่เคยเงียบเหงาสักเท่าไรนัก   ฉันทำงานอยู่ในแผนกฉุกเฉินตั้งแต่เรียนจบ  จนกระทั่งวันนี้เป็นเวลายี่สิบกว่าปี   ทำให้ฉันได้พบเห็นสภาพของผู้ป่วยที่หลากหลาย   ซึ่งส่วนมากก็มักจะมาด้วยความทุกข์ทรมาน  ต้องให้การรักษาพยาบาลด้วยความเร่งด่วน  เป็นส่วนน้อยที่จะเห็นผู้ป่วยยิ้มหรือมีความสุขเข้ามาในห้องนี้   สิ่งเหล่านี้มันทำให้ฉันตั้งใจว่า   ฉันจะพยายามลบรอยเศร้าหมอง   และคืนรอยยิ้มกลับสู่ผู้ป่วยและญาติอีกครั้ง

“ ป้าพรหม ”  คือผู้ป่วยที่ฉันนึกถึง   ภาพหญิงชราวัยเจ็ดสิบกว่าปี  รูปร่างปานกลาง  ผมบาง  หน้าและขาบวม   ซึ่งมักจะเป็นคนไข้ประจำของห้องฉุกเฉินแห่งนี้   ป้ามีโรคประจำตัวอยู่หลายโรค   อาทิเช่น   ความดันโลหิตสูง  ไขมันในเลือดสูง  กระเพาะอาหารอักเสบ  หัวใจวาย  และโรคหลอดเลือดหัวใจ   ป้ามักจะมาด้วยอาการ   หายใจเหนื่อยหอบ  แน่นหน้าอก  ขาบวม   ซึ่งระยะหลังอาการของโรครุนแรงขึ้น   ป้าจึงถูกส่งไปรักษายังโรงพยาบาลประจำจังหวัด   และต้องเข้าๆออก  ๆ  นอนอยู่โรงพยาบาลประจำจังหวัดหลายครั้ง  

วันนี้ตอนใกล้จะเลิกงาน   ฉันได้ยินเสียงรถมาจอดหน้าห้องฉุกเฉิน   และอีกสักครู่   คนงานก็เข็นป้าพรหมเข้ามาในห้องฉุกเฉินด้วยรถนอน   ป้ามาด้วยอาการ   หายใจเหนื่อยหอบ   เจ็บแน่นหน้าอก   แพทย์ให้การรักษาตามแนวทางการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจ    และวางแผนส่งป้าพรหมไปโรงพยาบาลประจำจังหวัด   เช่นเคย  

ป้านอนอยู่บนเตียงในห้องฉุกเฉิน   สีหน้าท้อแท้   และมีความกังวลซ่อนอยู่ในแววตาที่คอยมองมายังลุงที่เป็นสามี   ระหว่างรอผลเลือด   ฉันจึงเดินเข้าไปพูดคุยด้วย   และบอกป้าว่า   อาจต้องถูกส่งต่อไปยังโรงพยาบาลทั่วไปอีก

“  ฉันขอไม่ไปโรงพยาบาลเพชรได้ไหมหมอ ”  ป้าพรหม

“  ทำไมจ๊ะป้า   ที่นั่นมีคุณหมอเก่งๆ   ป้าจะได้หายเร็วๆไงจ๊ะ ”  ฉันบอก

“ ยังไงป้าก็ไม่ไปโรงพยาบาลเพชรหรอก  ป้าหายแล้ว ไม่แน่นหน้าอกแล้ว  ป้าเป็นห่วงบ้านและสงสารตา (หมายถึงสามี)  แกไปลำบาก  ต้องเป็นภาระของลูกหลานขับรถไปส่ง  ถ้าอยู่ที่นี่แกมาเองได้ ” ป้าพรหม

“ ป้าอย่าเพิ่งเป็นกังวลเรื่องไปรพ.ทั่วไปเลย  ทำใจให้สบายก่อน  ผลตรวจเลือดอาจจะปกติก็ได้ ” ฉันพูดพร้อมกับจับมือให้กำลังใจและเรียกสามีของป้าพรหมมาอยู่ใกล้ๆ  หลังจากนั้นฉันได้ไปให้บริการผู้ป่วยรายอื่นซึ่งเข้ามารับบริการในห้องฉุกเฉิน

เมื่อผลเลือดตรวจเสร็จซึ่งผลผิดปกติ   ฉันได้ให้น้องพยาบาลห้องฉุกเฉินแจ้งผลตรวจเลือดกับท่านผู้อำนวยการ  ซึ่งท่านให้ส่งตัวผู้ป่วยไปรพ.ทั่วไป   และเขียนใบส่งตัวให้   ในระหว่างรอใบส่งตัวฉันเจ้าจึงได้แจ้งผลตรวจเลือดกับป้าพรหมว่าผลตรวจเลือดผิดปกติ  จำเป็นต้องส่งตัวไปรักษาต่อที่รพ.ทั่วไป   เพื่อตรวจให้ละเอียดมากขึ้นและจะได้อยู่ในความดูแลของแพทย์เฉพาะทาง

“ เป็นตายอย่างไรป้าก็ไม่ไปเพชร  ป้าหายแล้ว  ไม่แน่นหน้าอกแล้ว  ให้ป้าอยู่บ้านลาดเถอะนะ ”                ป้าพรหมพูดพร้อมน้ำตาคลอเบ้า

“ ถึงแม้อาการของป้าจะดีขึ้นแล้ว  แต่มันอาจจะกำเริบขึ้นอีกก็ได้  แพทย์จึงต้องส่งป้าไปรักษากับแพทย์เฉพาะทางเพื่อความปลอดภัยของป้า ”  ฉันพูดพร้อมกับจับมือให้กำลังใจ  และมีพยาบาลห้องฉุกเฉินคนอื่นร่วมอธิบายพร้อมกับจับมือให้กำลังใจป้าพรหม  แต่ป้าพรหมยังยืนยันคำเดิม

 “ ป้ามีเหตุผลอะไร  ทำไมจึงไม่อยากไปรพ.ทั่วไป  พอจะบอกได้ไหมคะ ”   ฉันถาม

 “ ที่รพ.เพชรคนเยอะ  มันแน่นไปหมด  อึดอัด  ไม่สุขสบายเหมือนที่นี่ ”  ป้าพรหมพูด

 “ แต่เขามียาและหมอเก่งๆที่จะรักษาโรคหัวใจของป้าได้    ป้าเองก็มีประวัติรักษาอยู่ที่นั่นอยู่แล้ว            ซึ่งรพ.บ้านลาดมีแค่ยาบรรเทาอาการฉุกเฉินเบื้องต้นเท่านั้น ”   ฉันบอก

“ ป้าไม่ไป  ยังไงก็ไม่ไป  ป้าแก่แล้ว  ถึงคราวตายก็ขอตายที่นี่   อย่าให้ต้องลำบากลูกหลานและตาเขาเลย ”  ป้าพรหมพูดและร้องไห้ตลอดเวลา

“ งั้นฉันขออธิบายและถามความเห็นของตาก่อนนะ  ว่าจะอนุญาตให้ส่งป้าไปรพ.ทั่วไปหรือเปล่า ”   ฉันพูดพร้อมเรียกสามีของป้าพรหมซึ่งนั่งรออยู่ข้างนอกให้เข้ามาในห้อง

“ ไม่ต้องไปถามตา  ตาไม่รู้เรื่องหรอก  ”  ป้าพรหมพูดพร้อมกับร้องไห้มากขึ้น

“  แกออกไปรอข้างนอกก่อน  ยังไม่ต้องเข้ามา  ข้าจะคุยกับหมอเอง  ”  ป้าพรหมพูดพร้อมกับโบกมือไล่สามีที่กำลังเดินเข้ามาในห้องให้ออกไปรอข้างนอก  สามีป้าพรหมจึงออกไปนั่งรอข้างนอกเหมือนเดิม

พยาบาลห้องฉุกเฉิน 3 คนรวมทั้งฉัน  ได้ช่วยกันพูดคุยจับมือให้กำลังใจป้าพรหมอยู่ครู่หนึ่ง   จึงได้อธิบายความจำเป็นที่ต้องส่งตัวไปรักษาต่อที่รพ.ทั่วไปอีกครั้ง  ป้าพรหมจึงมีอาการสงบลง  ร้องไห้น้อยลง

“ ป้ายังกังวลใจหรือกลัวอะไรอยู่อีกหรือเปล่า ”  ฉันถาม

“ ป้ากลัวตาจะไปติดไข้หวัดใหญ่ที่รพ.เพชร  ที่นั่นคนไข้เยอะ  แออัด  และมีคนเป็นไข้หวัดใหญ่ตายด้วย ”   ป้าพรหมพูด

“ อ๋อ ! นี่คือสาเหตุแท้จริงที่ป้าไม่อยากไปรพ.ทั่วไปใช่มั๊ย ”   ฉันพูด

“ ใช่  ตาแกแก่แล้ว   กลัวแกติดโรคไข้หวัดใหญ่ง่าย   ส่วนป้าแก่แล้วและมีโรคเยอะด้วย  ตายก็ช่างมันเถอะ ”   ป้าพรหมพูด  พร้อมกับแววตาเป็นกังวล

“ ป้าทำใจให้สบายนะ  ไม่ต้องเป็นกังวลเรื่องตาหรอก   เดี๋ยวจะให้ผ้าปิดปากปิดจมูก  ให้ตาแกใส่ป้องกัน   และให้ตาล้างมือบ่อยๆก็จะช่วยป้องกันไข้หวัดใหญ่ได้ค่ะ ”   ฉันพูด

“ ให้จริง ๆ นะหมอ   ป้าเป็นห่วงตาแกมาก ”   ป้าพรหมพูด  พร้อมกับมีรอยยิ้มเล็กน้อยที่มุมปาก  แววตาคลายความกังวลลง

“ จริง ๆ สิคะป้า  ทีนี้ป้ายอมไปรพ.ทั่วไปแล้วใช่มั๊ยคะ ”   ฉันพูด  และมีน้องพยาบาลห้องฉุกเฉินช่วยผูก mask ให้สามีป้าพรหมพร้อมทั้งอธิบายวิธีปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันตนจากไข้หวัดใหญ่

 “  เอ้า ไปก็ไป  ถ้าตาปลอดภัยป้าก็จะไป  แกต้องทำตามที่หมอบอกด้วยนะ ”  ป้าพรหมพูดพร้อมกับ หันไปบอกสามีด้วยสีหน้าและแววตาที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความห่วงใย  พร้อมทั้งยอมขยับตัวเปลี่ยนมานอนเปลสำหรับขึ้นรถ Refer 

ในที่สุดป้าพรหมก็ยอมขึ้นรถ Refer ไปรักษาต่อที่รพ.ทั่วไป  เวลา 16.30 น.  ของวันที่  4  สิงหาคม  2552  และถึงรพ.ทั่วไปโดยปลอดภัย   ข้าพเจ้าได้ติดตามข่าวจากญาติ  ทราบว่าป้าพรหมได้นอนรักษาตัวที่รพ.ทั่วไปเป็นเวลา 7 วัน  แพทย์ให้กลับบ้านได้  สามีของป้าพรหมได้ไปเฝ้าดูแลเป็นกำลังใจแก่ป้าพรหมตลอด  และปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของพยาบาลเรื่องป้องกันไข้หวัดใหญ่อย่างจริงจัง  จึงปลอดภัยไม่เป็นไข้หวัดใหญ่อย่างที่ป้าพรหมเป็นกังวลแต่อย่างใด  หลังจากกลับจากรพ.ทั่วไปครั้งนี้  ป้าพรหมมีอาการดีขึ้น  ทานอาหารได้มากขึ้น  ยังไม่มีอาการเจ็บแน่นหน้าอกอีก  เท้าก็บวมน้อยลง

จากการเจ็บป่วยของป้าพรหมในครั้งนี้  จะเห็นได้ว่า  สิ่งที่ทีมสุขภาพโดยเฉพาะอย่างยิ่งพยาบาลซึ่งเป็นผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยมากที่สุดไม่ควรลืมคือ  การประเมินสภาพจิตใจ  ความวิตกกังวลของผู้ป่วยที่ซ่อนเร้นอยู่  ซึ่งบางครั้งเราคิดไม่ถึง   และผู้ป่วยไม่กล้าบอกเจ้าหน้าที่โดยตรงเนื่องจากเกรงใจ   ต้องอาศัยความใส่ใจและการสังเกตจึงจะรู้ได้  (โชคดีที่วันนั้นในช่วงที่ป้าพรหมเข้ามารักษาที่ห้องฉุกเฉินไม่มีผู้ป่วยหนักเข้ามาซ้ำซ้อน  ทำให้พยาบาลได้มีเวลาพูดคุยและประเมินสภาพจิตใจของป้าพรหมได้)   ส่วนมากเรามักจะคิดว่าผู้ป่วยเป็นกังวล  กลัว  หรือห่วงใยสุขภาพการเจ็บป่วยของตนเอง   จนลืมไปว่ายังมีบางสิ่งที่ผู้ป่วยรักและห่วงใยมากกว่ารักตัวเองเสียอีก 

ดั่งเช่น  หัวใจรักของป้าพรหมที่มีต่อสามีซึ่งอยู่กันมานานด้วยความรักและผูกพัน  โดยไม่ห่วงชีวิตของตัวเองที่อาจจะเสียชีวติจากโรคหัวใจซึ่งกำลังกำเริบเลยแม้แต่น้อย