เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน ๒๕๕๓ ป้าแจ๋ อาจารย์จิราพร บุนนาค ได้เล่าเรื่องราวของสันติวิธีกับการแก้ปัญหาภาคใต้ให้พวกเรา ๔ส๒ ฟัง  ซึ่งฉันฟังว่าเป็นการเตรียมความพร้อมให้สมาชิก สสสส.๒ ก่อนพาลงไปเรียนภาคสนามในภาคใต้ที่นำไปใช้ได้กับการงานแห่งชีวิตด้วยค่ะ

ป้าแจ๋เริ่มต้นพูดถึงการเรียนรู้ความ รู้สึก ความต้องการ อารมณ์ และความคิดของผู้คน ฉันฟังแล้วคุ้นๆค่ะว่านี่เป็นหลักเดียวกับ”จิตตปัญญาศึกษา” นะนา

เมื่อป้าแจ๋เล่าให้ฟังต่อว่า วิธีคิดสันติวิธีบอกยุทธศาสตร์ได้ แต่บอก “ทำอย่างไร” ไม่ได้  ฉันเห็นด้วยเลยหละ

ป้าแจ๋ออกปากชื่นชมนาวิกโยธิน (นย.) ภาคใต้ว่าเป็นหน่วยงานที่ทำงานแล้วประชาชนไว้เนื้อเชื่อใจมากที่สุด ด้วยการยึดหลักทำงานด้วยวินัยที่เคร่งครัด ซึ่งไม่สร้างปัญหาที่เป็นเงื่อนไขให้ประชาชนไม่สบายใจ 

กฏเหล็กการปฏิบัติตัวเวลาเข้าถึงประชาชนที่สอดรับกันตั้งแต่ผู้บังคับบัญชาจากผบ.ลงไปถึงระดับล่าง เป็นการเคร่งครัดกับวิธีคิดในการทำงานที่ทำให้นย.ได้รับคำชมในวันนี้

ที่ป้าแจ๋ยกตัวอย่างมาเล่า เช่น มาช่วยประชาชนไม่ได้มาทำลาย ต้องการผล “ได้หัวใจประชาชน” มากที่สุด ไม่ได้มาจับโจร อดทนต่อสถานการณ์กดดันทุกรูปแบบ เลือกข้างประชาชนมากกว่าเลือกทหาร  เมื่อลงมือปฏิบัติทหารหน่วยนี้มีความสัมพันธ์ที่ดีในการทำงานกับคนอื่น ไม่ก้าวล่วงคนอื่น รู้ว่าอะไรที่ตัวเองทำได้ ทำไม่ได้ รู้จักตัวเอง

ท่านเห็นด้วยมั๊ยว่า แม้แต่ตัวเราถ้าได้รับการปฏิบัติอย่างนี้อย่างจริงจังและจริงใจ เราก็ยินดีมอบหัวใจแห่งความเชื่อให้กับพวกเขา...อิอิ

ป้าแจ๋เล่าต่อว่า สันติวิธีไม่ได้หมายถึงการไม่ใช้กฎหมาย แต่หมายถึงการใช้กฎหมายอย่างเข้ม และไม่ได้หมายความว่าจะบังคับใช้กฏหมายเพียงอย่างเดียว แต่ดูไปถึงปัญหาเชิงโครงสร้าง เช่น ความยากจน การศึกษา การพัฒนา และปรากฏการณ์เบื้องหลังอื่นๆที่เกี่ยวข้องด้วย เช่น ความยุติธรรมที่เข้าถึงการรับรู้ของประชาชนมากน้อยเพียงใด การมีข้อมูลคนละชุดและการเข้าถึงของสาธารณะ การรับรู้ที่สับสน

เมื่อป้าแจ๋เล่าว่า การข่าวที่แม่นยำเป็นการเริ่มต้นสันติวิธี และถ้าเลือกสันติวิธีในการแก้ปัญหา “ความจริงใจ” เป็นเรื่องสำคัญมาก  เวลามีอารมณ์ ความรู้สึก เกิดความไม่มีเหตุไม่มีผล การเอาความจริงมาคุยกันทำให้พูดกันด้วยเหตุด้วยผลไม่ได้  งานพัฒนาเอื้อต่อความมั่นคง ความมั่นคงเอื้อต่องานพัฒนา ร่วมกันคิดร่วมกันทำ 

ในใจฉันเห็นด้วยร้อยปูเซ็งเลยค่ะเมื่อได้ยิน ก็เลยถือโอกาสสรุปเคล็ด “ทำอย่างไร” เอาไปใช้ต่อในฐานะคนทำงานกับผู้คน  เคล็ดนี้สร้างสันติในทุกพื้นที่ไม่แต่ในภาคใต้หรอกนะฉันว่า มันซ่อนอยู่ในคำบอกเล่าของป้าแจ๋นี่แหละ

“คิดบวกกับประชาชนในพื้นที่ เลือกอยู่ข้างเขา ลงมือทำจริง  รู้จักตัวเอง ใช้ความคิดบวกเป็นนายสั่งตัวเอง จริงใจเมื่อลงมือทำ ทำการข่าวให้แม่นยำ ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมกันพัฒนากับคนอื่น”  คือวิธีการที่เป็นหัวใจหลักในการสร้างสันติ