เมื่อเข้าไปในห้องผู้โดยสารขาออกพวกเราก็จับกลุ่มคุยกัน บ้างปรึกษาเรื่องงานวิชาการกลุ่ม บ้างผ่อนคลายสมอง บ้างมีเรื่องเล่าสู่กันฟัง  ตัวฉันอ่านหนังสือที่อ่านค้างอยู่ หนังสือเล่มนี้บุตรชายของมหาตมะคันธีเป็นคนแต่ง เขาเขียนเรื่องเล่าเกี่ยวกับครอบครัวไว้ เขียนว่าอย่างไรจะย่อยมาให้ฟังทีหลังนะคะ

ถึงเวลาเครื่องออกก็มีเสียงประกาศว่าดีเลย์ต้องรอก่อน ระหว่างนี้พวกเราส่งเสียงกันดังลั่นทีเดียว สงสัยการคุยเสียงดังจะเป็นลักษณะเฉพาะของคนไทยหรือเปล่าก็ไม่รู้ ชายอินเดียที่ฉันเลื่อนตัวไปนั่งใกล้ๆจึงถามฉันว่า “คุณมาจากเมืองไทยรึ”  เมื่อฉันตอบว่าใช่ เขาก็ถามต่อว่า “พวกคุณมาสัมมนากันหรือ” คำถามของเขาทำให้ฉันแปลกใจ แสดงว่าคนไทยมาสัมมนาอินเดียบ่อยมากๆเลยซินะ ความสงสัยทำให้ฉันถามเขาไปว่า “ทำไมคุณรู้ว่าเราเป็นคนไทย” แต่เขาไม่ตอบค่ะ

คนที่เรียนรู้จากชีวิตตามวิถีของตนก็ผ่อนคลายกันไปตามประสา

บรรดาผู้มีภูมิรู้ลึกๆก็ชวนกันเสวนา

จะเชื่อมโยงการบ้านของการดูงานคราวนี้อย่างไรดี งาน ๒ กลุ่มจึงไปด้วยกัน

ทีแรกไม่คิดว่าจะใช้บริการห้องน้ำหรอก แต่ไหนๆก็นั่งรอแล้วสำรวจซะหน่อยดีกว่า ก่อนเข้าไปนึกภาพไปอย่างหนึ่ง แต่เข้าไปแล้วก็เจออีกภาพหนึ่ง  คุณภาพของการดูแลตรงที่นี้ดีกว่าที่เจอที่อาคารผู้โดยสารขาเข้าในคืนแรกที่เหยียบอินเดีย

เฟอร์นิเจอร์ที่บอกยี่ห้อประหยัดสุดๆอย่างที่เห็นตรงหน้า ถ้าให้คนไทยมาเห็นไม่พ้นโดนหมิ่นแคลน

เถอะน่า เรื่องนี้มองมุมบวกแล้วดีออก เฟอร์นิเจอร์ในบ้านของใครอายุคล้ายคลึงในภาพจงภูิมิใจตัวเองเถิดที่ใช้มันจนคุ้มนี่นะเข้าข่ายเกรดของใช้ระดับปานกลางของอินเดียเลยนา

แม้แต่ที่สนามบินยังประหยัดน้ำเลย 

คุณภาพของการดูแลบอกความต่างของเกียรติและเก่งของคนวรรณะล่างด้วยกัน

ขอเล่าเพิ่มเติมเรื่องห้องน้ำอีกหน่อย ที่ได้ฟังจากผู้รู้มีว่าถ้าใครจะมาอยู่ที่อินเดียละก็ ไม่ว่าเมืองใหญ่หรือเล็กที่พักอาศัยมีให้เลือก ๒ แบบ แบบหนึ่งมีห้องน้ำในตัว อีกแบบมีห้องน้ำรวม ห้องส้วมห้องอาบน้ำจะแยกกัน ห้องส้วมเกรดปานกลางขึ้นไปจะเป็นแบบชักโครก แบบส้วมซึมก็มี  ห้องอาบน้ำเป็นฝักบัวมากกว่าตักอาบ

เล่าเรื่องห้องน้ำก็เพราะอยากบอกว่าอาชีพทำความสะอาดห้องน้ำของอินเดียนั้นเขาสงวนไว้ให้วรรณะล่างเท่านั้นทำ  ถ้าได้ไปพักกับคนอินเดียแล้วอย่าหวังดีไปลงมือทำเองเข้านะ ไม่งั้นคนที่ถูกสงวนอาชีพเขาจะเดือดร้อนโดนตำหนิได้  ผู้เล่าเขาบอกว่าเขาเผลอไปลงมือทำเองเข้าด้วยความหวังดี  คนล้างห้องน้ำเลยซวยโดนดุว่าทำงานบกพร่องไปโน่น  เล่าแล้วก็นึกถึงอุ๊ยจันตาแฮะ….คิดถึงนะน้อง

คนเล่าเขายังบอกว่าห้องน้ำสตรีจะสะอาดกว่าห้องน้ำชายมากๆ  อุปกรณ์ต่างๆก็จะทันสมัยกว่า หอพักก็มีรปภ.หนาแน่น ซึ่งฉันแปลว่าอินเดียเห็นความสำคัญของสตรีนะจึงจัดโซนให้ทุกเรื่อง  เขาว่าถ้าจะหาห้องน้ำสาธารณะที่สะอาดมักจะอยู่ในร้านกาแฟ ร้านอาหารซึ่งจะมีเครื่องเป่ามือ น้ำยาล้างมือ สายฉีดชำระ ทิชชู พร้อมสรรพเหมือนในห้างใหญ่บ้านเรา

อากาศและบรรยากาศก่อน-หลังขึ้นเครื่อง 

สาวที่ยืนยิ้มแฉ่งในภาพเหนื่อยไม่น้อยเลยกับการดูแลพวกเราตลอดทริปนี้

คราวนี้ไม่รู้เช่นเคยว่าใครคือคนที่ได้ที่นั่งตัวติดกัน ขึ้นเครื่องไปแล้วจึงรู้ว่าเป็นน้องจ๋า(พิมพ์ชนก วรรณแจ่ม) นี่เอง มีชุลมุนกันเล็กน้อยกับการสลับที่นั่งกัน ที่นั่งบนเครื่องสบายเพราะเป็นเครื่องแอร์บัส

สายการบินคิงฟิชเชอร์นี้เป็นเครื่องบินโลว์คอส เริ่มเปิดเส้นทางการบินใหม่มายังเมืองไทยแล้วด้วย บริการเกือบครบปีแล้ว  ที่เขาเปิดเส้นทางบินนี้เพื่ออำนวยความสะดวกให้คนไทยที่ไปแสวงบุญที่อินเดีย  ถ้าพูดให้ตรงก็คือเปิดบริการเพื่อดูดเงินไทยเข้าอินเดียนั่นเอง  สายการบินนี้เป็นสายการบินเอกชนที่มีเครื่องบินอยู่ในสังกัด ๗๓ ลำ ใช้บินมาเมืองไทยและบินระหว่างเมือง ๗๐ เมืองในอินเดีย  บินระหว่างประเทศ ๕ เส้นทาง ๙๔ เที่ยวบินต่อสัปดาห์ บินในประเทศ ๓๗๐ เที่ยวต่อวัน  เฉลี่ยแล้วเขามีเครื่องบินเมืองละลำเลยนะนี่

ความจำเพาะของสายการบินนี้อยู่ที่เป็นสายการบิน ๕ ดาวเพียงหนึ่งเดียวของอินเดีย และเป็นส่วนหนึ่งในธุรกิจของกลุ่มทุนอินเดียที่ผลิตเหล้าและเบียร์ซึ่งใหญ่ เป็นอันดับ ๓ ของโลก  แล้วสายการบินนี้ก็เป็นพันธมิตรกับกลุ่มทุนสายการบินใหญ่ๆแล้วด้วยซิ

เห็นวิสัยทัศน์และศักยภาพของคนอินเดียแล้ว พอเห็นความเป็นผ้าขี้ริ้วห่อทองของอินเดียแล้วหรือยัง

๖ สิงหาคม ๒๕๕๓