เวลาเดินทางไกล สิ่งหนึ่งที่เลือกนำไปเป็นเพื่อนเดินทาง คือ "หนังสือ" คราวนี้ตั้งใจหยิบ "เภสัชยิปซี ภาค2" ไปด้วย

เหตุง่ายๆ ของการซื้อหนังสือเล่มนี้ คือ "ปลื้ม" ผู้หญิงเก่งคนนี้มากๆ  

ดร.กฤษณา ไกรสินธุ์ เภสัชกรคนไทยที่ไปสร้างคุณูปการและชื่อเสียงในต่างแดนมากมาย
แต่แปลกที่...คนไทยไม่ค่อยรู้จักนัก

เพราะ...ประเทศไทยมัวติด “กับดัก” ของลิขสิทธิ์ยากับประเทศตะวันตก
และการแลกเปลี่ยนภายใต้เงื่อนไข “การค้าเสรี” ที่ไม่เคยเป็นธรรม กับประเทศที่อำนาจต่อรองน้อยกว่า

ในทำนอง FREE TRADE  but  NOT FAIR TRADE

 

ทำให้เราสูญเสียโอกาสที่จะได้คนดีๆ อย่าง ดร.กฤษณา
เพื่อทำงานที่อาจารย์ถนัดเพื่อประโยชน์ของคนไทย และการเข้าถึงยาของคนยากจนในสังคมไทย

 

แต่...อาจารย์ก็ได้ทำความฝันของตนเอง
โดยการไปสอนการทำยาต้านเอดส์ และมาลาเรีย เพื่อให้คนยากจนในทวีปแอฟริกา
ได้เข้าถึงยา รอดตาย และมีชีวิตที่ดีขึ้นได้

 

 

กลับมางานเขียน “เภสัชกรยิปซี 2”
เขียนเล่าเรื่องการทำงานของอาจารย์ที่ ประเทศแทนซาเนีย ในทวีปแอฟริกา
รวมไปถึงเล่าบรรยากาศ ความสวยงามของธรรมชาติ และประสบการณ์ต่างๆ
ที่น่าสนใจ เข้าใจง่าย

 

หยิบบางส่วนที่ประทับใจมาบอกต่อ (ทางที่ดี หาอ่านทั้งเล่มจะได้อรรถรสกว่า)

 

คนแทนซาเนีย ตั้งชื่อให้อาจารย์ว่า “ซิมบาจิเค” แปลว่า สิงโตตัวเมีย

(หรือแปลว่า “นางสิงห์” สมกับการต่อสู้ของอาจารย์)

 

แทนซาเนีย มีชนเผ่าถึง 120 เผ่า แต่ไม่มีการสู้รบกันเลย สามารถอยู่ร่วมกันได้

แต่ชนเผ่าที่อาจารย์อธิบายได้น่ารักคือ คนมาไซ (Masai)

 

พวกมาไซ มีลักษระผอมสูง จมูกแหลม ....

ผู้ชายจะถือหอกเป็นอาวุธ และแต่งกายด้วยผ้าทอสีแดงเป็นพื้น อาจจะมีลายเส้นเป็นสีอื่นตัดกันบ้าง ...

พวกมาไซมีความเชื่อว่า  วัวทุกตัวในโลกนี้เป็นของเขา ดังนั้น หากเขาเดินทางไปในหมู่บ้านใด

เห็นวัวอยู่ในบ้าน เขาก็จะเข้าไปเอามาเลี้ยงโดยไม่ขออนุญาตเจ้าของ

เพราะถือว่า พระเจ้าได้มอบวัวในโลกนี้ให้พวกเขาแล้ว…

(ดีจัง ฉันจะเอาไว้ใช้ตอนขโมยวัว เพราะฉันเป็น “มาไซ”)

 

หรือ นิสัยเรื่อยๆ ไม่ค่อยดิ้นรนของคนแทนซาเนีย ไว้ว่า

...มีอยู่วันหนึ่ง ฉันเห็นกล้วยวางอยู่เยอะมาก ก็อยากซื้อไปเก็บไว้ทานวันต่อๆ ไปด้วย

แม่ค้าขายให้ฉันครึ่งเดียว แล้วบอกว่าที่เหลือจะเก็บเอาไว้ขายพรุ่งนี้ 

พอเขาขายให้ฉันครึ่งเดียวเสร็จ ก็เอากล้วยที่เหลือกลับบ้าน ค่อยหอบมาขายให้ใหม่วันพรุ่งนี้...

 

แล้วอาจารย์ก็สรุปว่า

...พวกเขาเป็นคนพอเพียงมาก แม้กระทั่งวิชาความรู้...

...คนที่นั่นไม่ขยัน และไม่ให้ความสนใจกับการฝึกอบรม เพราะพวกเขาได้รับตลอดเวลาจนเป็นความเคยชิน...

(มหันภัยจาก ระบบอุปถัมภ์แบบครอบงำ หรือในประเทศไทยเทียบได้กับ “ประชานิยม”)

 

ยอดเขาที่อาจารย์เล่าถึงอย่างประทับใจ คือ “คิลิมันจาโร” (Kilimanjaro)

เป็นยอดเขาที่สูงสุดในแอฟริกา และอยู่ในแทนซาเนีย จินตนาการที่ถ่ายทอดภาพ คือ

...หน้าตาเหมือนขนมเค้ก ที่มีน้ำตาลไอซิ่งแผ่นบางๆ คลุมอยู่ด้านบน...

 

แทนซาเนียยังมีความสมบูรณ์ในเรื่องธรรมชาติ ป่า และสัตว์ป่า

แถมยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวแบบซาฟารีที่นักท่องเที่ยวนิยมไพรหลงใหล

และในหนังสือเล่มนี้อาจารย์บรรยายไว้ได้อย่างงดงาม (ต้องอ่านเอง)

(เอารูปมาให้ดูประกอบ-แต่ไม่ใช่รูปในหนังสือค่ะ)

 

สัตว์ประจำชาติของแทนซาเนีย คือ ยีราฟ (Giraffe)

แต่มีสัตว์ชนิดหนึ่งที่เราไม่คุ้น แต่อาจารย์พูดถึงได้อย่างมีชีวิตชีวา คือ

“วิลเดอบีสต์” (Wildebeest) คำอธิบายคือ

..หน้าตาแปลกประหลาด ดูเป็นสัตว์ที่ไม่ฉลาด รูปร่างเหมือนม้า แต่สีเหมือนควาย

มีเขาเล็กๆ ขึ้นมา 2 อัน ตาโตสีดำ ขนสีดำไม่สม่ำเสมอ ทำให้ดูเหมือนสัตว์เป็นโรคผิวหนัง

เวลาวิ่งคอจะเอียงเล็กน้อย…

(ไปค้นรูปมาประกอบให้ เพื่อความเข้าใจค่ะ)

 

 

โรคมาลาเรียคร่าชีวิตคนในทวีปแอฟริกาแต่ละปีประมาณ 1.5-2.7 ล้านคน  90% เป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ

 

แทนซาเนีย มีผู้ติดเชื้อเอดส์สูงถึง 2.2 ล้านคน

และคาดว่าปี 2553 โรคเอดส์จะทำให้อายุเฉลี่ยของคนแทนซาเนียลดลงจาก 65 ปี เหลือเพียง 37 ปี

แต่...มีผู้ป่วยเพียง 1,500-2,000 คน เท่านั้นที่ได้รับยาและมีกำลังพอที่จะซื้อยา

 

อาจารย์เล่าประสบการณ์และความพยายามในการสอนให้คน

ในประเทศแทนซาเนีย คองโก และ เบนิน 

เพื่อทำยาต้านมาลาเรียชนิดเม็ด ชนิดน้ำ และชนิดเหน็บทวาร และ ยาต้านเชื้อเอดส์ 

เอาไว้อย่างละเอียดทีเดียว

ทำให้รู้ถึงขั้นตอนการทำงาน  อุปสรรคที่เกิดขึ้น ความสำเร็จและความล้มเหลวของงานที่ทำ

และในขณะเดียวกันก็เห็น ความตั้งใจ ความหวัง ความยินดี ที่เกิดขึ้นกับการทำงานที่อาจารย์ทุ่มเทลงไป

(แต่สิ่งหนึ่งที่ฉันเห็นในการทำงานตลอดเวลา คือ “ความมุ่งมั่น อย่างไม่รู้จักย่อท้อ” ของผู้หญิงคนนี้ค่ะ)

 

 

ยิ้มเล็กๆ ที่อาจารย์เล่าไว้จนฉันต้องอมยิ้มกับวิธีการถ่ายทอดของอาจารย์ เช่น

 

....ฉันเหนื่อยมาก กลับมาถึงโรงแรมตอนเย็น เข้านอนทันที

เพราะชิมยาผงของเด็กจนอิ่ม ไม่อยากทานอะไรอีก...

 

ความสุขของอาจารย์จากงานที่ทำแล้วสำเร็จ คือ

 

...ฉันดีใจเมื่อทราบว่ายานี้เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย

และมียอดจำหน่ายเป็นอันดับหนึ่งในแทนซาเนีย...

บางครั้งยาก็ขาดตลาด...ฉันเคยเห็นผู้ป่วยเข้ามาซื้อยาที่โรงงานด้วย...

...นี่คือความสุขของฉัน ที่เห็นผู้ป่วยได้รับยาของฉันแล้วเขาหายป่วย

หรือมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น...

...ความสุขเล็กๆ น้อยๆ เช่นนี้ ทำให้ฉันพอใจที่จะทำงานแบบนี้...

 

 

ความจริงที่น่าเจ็บปวดของอาจารย์ คือ

 

...ทวีปแอฟริกามีคนรวย มีคนมีการศึกษา ประสบความสำเร็จในชีวิต

และสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศอื่นมากมาย

แต่คนเหล่านี้ไม่เคยคิดจะกลับมาสร้างความเจริญให้ทวีปของตนเอง…

(ทรัพย์สินของคนรวยในแอฟริกา 40% อยู่นอกทวีป)

 

 

ข้อคิดในการทำงานของอาจารย์ในทวีปแอฟริกา คือ  

 

...ภาษาไม่ได้เป็นอุปสรรคในการสอนคนแอฟริกัน...

 

เพราะ...คนแทนซาเนีย ที่อาจารย์รู้จักเป็นอย่างดี สื่อสารกันได้ดี

แต่กลับเรียนรู้จากอาจารย์ในได้น้อยและช้ามาก ในขณะที่ คนคองโก และ เบนิน

ซึ่งอาจารย์สื่อสารทางภาษาไม่ได้ แต่กลับเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว ข้อสรุปของอาจารย์คือ

 

...ความยากจน และขาดแคลนของคนที่นี่ ทำให้เขาอยากเรียนรู้ อยากจะมีความรู้...

.....................

แด่...ผู้หญิงที่เป็นต้นแบบของความมุ่งมั่นที่จะทำสิ่งดีๆ สำหรับคนในโลกใบนี้.

ขอบคุณ รูปทุกรูปที่นำมาประกอบค่ะ.